Sektörlerini baştan yaratan inovatör firmalar

Fast Company’nin her sene yayınladığı inovatörler listesi beni hep heyecanlandırmıştır. Dergi insanların ve işletmelerin sorunlarını birer tasarım problemi olarak gören ve farklı bir perspektiften bakarak o problemi daha önce denenmemiş bir şekilde çözmeyi hedefleyen firmaları her sene inovasyon ödülleriyle onurlandırır.

Kimdir bu senenin inovatörleri?

Startup’lardan dev firmalara, yeni yetmelerden markaları jenerikleşmiş kalantorlara, artık bu şirketten bir iş çıkmaz denildiği noktada büyük bir sürpriz yaparak final çizgisini göğüsleyen ve hiç yılmadığını gösteren firmalara kadar çok geniş bir havuz değerlendirilir.

Figma, farklı coğrafi konumlardan aynı projede çalışan tasarımcı, metin yazarı, araştırmacı, mühendis ve sanatçı gibi profesyonelleri görsel bir platform üzerinden aynı zamanlı beraber çalışmalarına izin veren bir görsel platform.

Otrivin Air Lab, mimarlık ve tasarım firması ecoLogicStudio ve Otrivin Sağlık Hizmetleri’nin ortak projesinde ana materyal olarak yosun (algae) kullanarak havayı karbondioksitten temizlemeyi ve atık yosundan yeni ürünler yaratarak sıfır atıklı dönüşüm ekonomisi sağlamayı hedefler.

Sırt çanta üreticisi küresel firma Jansport kol veya bacaklarında sakatlıkları olan kişilerin daha kolay kullanacakları kısa askılı tasarımları bu sene piyasaya sürmüş.

İnovatörler, klasikleşmiş bir sektörü yeniden tasarlayanlar, yepyeni bir alt sektör yaratanlar, belli uzmanlık alanları ve fonksiyonlarda iş yapış biçimlerini değiştirenler, gerçek bir problemi belirleyip gerçek bir çözümle gelenler.

Yakın zamanda mutfak tezgahımızda yerini alıp almayacağını kestiremediğim Spout’ın atmosferik su üretme makinesi, Prenuvo’nun 500 medikal sorunu 60 dakikada tüm vücudu tarayarak teşhis edebilen MR makinesi, Canva’nın yapay zeka ile tüm ürünlerini yeniden yaratması, Estee Lauder’in sesle aktive edilen makyaj asistanı, Doğu Çin’deki Quzhou şehrinin efsane stadyumu… hepsi heyecan veren inovasyonlar.

Microsoft yine yeniden inovatörler arasında

Bu senenin sürpriz inovatörü 90’ların parlak ofis yazılım firması Microsoft. Yenilikçi CEO Satya Nadella önderliğinde Microsoft jeneratif yapay zeka teknolojilerine, daha spesifik olarak da, ChatGPT’ye 13 milyar dolar kadar devasa yatırımlar yaparak bu alanda öncü olma hedefini koydu ve ortaklığı sayesinde ChatGPT’nin tüm geliştirdiği teknolojilerin kullanımında öncelikli bir konuma sahip oldu ve teknolojinin yönünü belirleyen öncülerin arasına 30 yıldan sonra tekrar girdi.

Nadella yapay zeka alanındaki gelişmeleri şöyle özetler: “Geçtiğimiz 5 aydaki gelişmeler son 10 yıldaki çalışmaların ürünü.” Microsoft’un Nadella’nın liderliğiyle nasıl yüzünü yarının teknolojilerine çevirdiğini anlayabilmek için Nadella’nın kariyerinin dönemeçlerini bilmek gerekli. Nadella Microsoft’un 3. CEO’su olarak atandığında, bizim sektör geleneğe değil, inovasyona saygı duyar saptamasında bulunmuş bir lider. Tüm kariyer hayatını Microsoft’a adamış olan Nadella şirketin başına geçmeden önce Cloud ve Enterprise grubunun başındaymış.

Bill Gates kendisini yeni CEO olarak takdim ederken ileri seviye mühendislik yetisi, iş vizyonu ve insanları bir araya getirme becerisine sahip bir lider olarak tanımlamış.

Nadella, eski CEO’lar Bill Gates ve Steve Ballmer’a yeni işiyle ilgili tavsiye sorduğunda ise, ‘bizim yaptıklarımızı yapma’ demişler.

Nadella da söz dinlemiş, onlardan çok farklı bir lider olarak firmayı empatiye ve beraber çalışmaya dayalı yenilikçilik üzerine kurmuş.

Örneğin, Microsoft’un rakip bildikleriyle beraber çalışmaya başlamış. Apple, Salesforce, IBM, Dropbox gibi rakiplerle ortak projeler yapıldı ve yeniden yazılan misyonuna uygun olarak planetteki tüm kişi ve şirketlerin daha çok şey yapabilmeleri için herkesin yetkilendirilmesi gerekliliğini hayata geçirmiş.

Nadella’nın Microsoft’u Linux sistemlerini karalama kampanyalarını geride bıraktı ve Linux ile barış yaptı.

2014 yılında Nadella’nın ilk büyük şirket alımı Mojang idi, 2.5 milyar dolar karşılığında Minecraft’ı geliştiren firma Microsoft bünyesine katıldı. 2016 yılında 26.2 milyar dolara Linkedin’i aldı, daha sonra 2018’de 7.5 milyar dolara Git- Hub Microsoft tarafından alındı. Gaming’den sosyal medyaya yapay zekanın farklı alanlarına yaptığı şirket alımları ve proje ortaklıklarıyla, Nadella Microsoft’un yeni teknolojilerin öncüsü konumuna getirdi.

Nadella’nın liderlikte gösterdiği başarının ardında, teknik donanımı ve iş vizyonunun ötesinde olmadı mı olmayan insani bir dokunuş var. Kişiliği, kökleri, dünyaya bakışını büyük ölçüde etkileyen kişisel deneyimleri. Büyük oğlu serebral palsi ile dünyaya gelmiş ve geçen sene 26 yaşında hayatını kaybetmiş. Doğuştan bir hastalığı olan özel ilgi ve bakım gerektiren bir çocuğu olması Nadella’yı çok etkilemiş, olgunlaştırmış. Samimiyetle duygularını paylaşmayı ve karşısındakilere bağ kurmayı tüm iş ilişkilerinde prensip edinmiş.

Doğduğu büyüdüğü ülkesi Hindistan hep yüreğinde ve her fırsatta ülkesinin bir köşesindeki bir köye veya milyonlarca çocuğa teknoloji ile istihdam yaratarak yardım ulaştırmakta. Düşük maliyetli geniş bant internet ve bulut bilişim birleştiği takdirde ülkede birçok gence ulaşabileceğine ve fakir yerlerin dahi kalkınabileceğine inanıyor. Bu bağlamda, Microsoft bulut bilişim hizmetlerini Hindistan’taki data merkezlerine yönlendirmiş.

Evet Microsoft’u geleceğin teknoloji firmaları arasına tekrardan koyan CEO Nadella’nın hümanizmi. Bir yandan yapay zeka teknolojilerini geleceğin anahtarı olarak gören, diğer yandan pandemi dönemindeki online toplantı öncesinde birkaç dakika olsun yanındaki kişiyle empati kurmayı özlemiş Haydarabatlı Satya Nadella. Kendisini daha yakından tanımak için otobiyografisi ‘Yenile’yi okumanızı tavsiye ederim.