Materyal başarıya tapmak ne kadar doğru?

Ayşe Nazmiye UÇA - Datassist Bordro NEDİR Servisi / Yönetim Kurulu Başkanı

Zappos Delivering Happiness iş kitapları arasında çok satanlar rafl arında kendine yer bulmuş ve oldukça etki yaratmış bir kitap idi. Zappos’un genç ve dinamik CEO’su Tony Hsieh mutluluğun bulaşıcı olduğunu, çalışanların mutlu olduğu organizasyonlarda mutluluğun müşterilere yansıtılacağını ve bunun başarıyı getirdiğine inanıyordu. Beni de çok etkileyen bu kitabı almış, okumuş ve epey ilham almıştım.

Hsieh Ağustos 2020 çok genç bir yaşta emekli olmadan önce 20 yıl boyunca dünyanın en başarılı online perakende şirketi Zappos’u yönetti. Bırakın bir şirketi, Las Vegas şehir merkezinin canlanmasında önemli rol oynamış bir kişi idi.

Bloggerların ve yönetim gurularının dikkatini çeken Tony, başarıları yazdığı kitap koca bir şehrin kaderini değiştirebilmesi nedeniyle çok konuşuldu. Birçok kez şirketi satın almak isteyen Jeff Bezos, 2009 yılında nihayet istediğine kavuştu ve Zappos’u satın aldı. Bezos ödemeyi 800 milyon doları aşkın değeri olan Amazon hissesi ve 40 milyon dolar nakit olarak yaptı. Jeff Bezos Zappos hisselerinin tamamını almış olmasına rağmen şirket yönetimini özgür bırakacağına söz verdi. Üstelik şirketin mottosu olan delivering happiness’ı modelleyip, Amazon’da da uygulayacağın söyledi.

Takvimler 27 Kasım 2020’yi gösteriyordu. Connecticut eyaletinin New London şehrinde sabahın cılız ışıkları buz gibi havayı ısıtmaya yetmiyordu. Hsieh emekliliğinin henüz üçüncü ayını bile doldurmamış, 47. yaş gününe ise iki hafta kalmıştı ki bulunduğu evde çıkan yangın yüzünden hayatını kaybetti. Yangına baygın ya da uyku halinde yakalanmış ve ciğerlerinin yüksek derecede maruz kaldığı duman yüzünden trajik bir şekilde hayata gözlerini yummuştu. Tony Hsieh’in hikayesi gerçekte neler barındırıyor bilmiyoruz. Ancak başarı, ün ve servetin mutluluk getirmeye yetmediğini söyleyebiliriz.

Hsieh’in mutluluk yolundaki hataları neydi?

Hsieh’in mirası ile çıkan anlaşmazlıkta ortaya çıkan belgeler Tony’nin yasaklı madde kullanımı, tutarsız davranışları ve yanlış iş anlaşmaları ile oluşmuş kötü bir sarmalın içinde olduğunu gösteriyor. Ayrıca yetersiz beslendiği, zar zor uyuduğu ve aşırı ketamin ve nitröz oksit kullandığı anlaşılıyor. Avukatlar ayrıca Hsieh’in kendisinin “bir simülasyonda” olduğuna inandığını ve “neyin gerçek, neyin sanal olduğunu” bilmediğini söylüyor. Mahkemeye sunulan belgelerden Tony’nin erkek kardeşinin kendisini yasaklı madde vazgeçirmeye çalıştığı anlaşılıyor.

Materyal başarıya tapmak ne kadar doğru?

Tony’nin ölümü iş ve teknoloji dünyasını derinden sarstı. Wall Street muhabirleri Kirsten Grind ve Katherine Sayre Tony Hsieh’in hayatını ve trajik sonunu konu alan bir kitap yazdılar. Mutluluk saplantısının bağımlılık, akıl sağlığı ve yalnızlıkla ilgili daha karanlık mücadeleleri maskelediğini anladılar. Rehabilitasyondan çıktıktan sonra, soluğu yine onu “iyi yoldan çıkaran” arkadaşlarının yanında aldığı biliniyor. Bu belki de yaratıcı insanların çevresinde oluşan bir hayran kitlesiydi. Ancak çok yaratıcı insanların bazen savunmasız olacağı açık. Her ne pahasına olursa olsun mutluluk peşinde koşmak, belki mutluluğu haz ile karıştırmaktı… Yanlış olan ne bilemiyoruz. Ancak girişimcilere yönelen bir çeşit film yıldızlarına duyulan hayranlığa benzeyen bir tapınma, her ne pahasına olursa olsun başarı odaklı bir yaklaşımın ne kadar yanıltıcı olabileceğini anlıyoruz. Materyal başarıya tapmak, akıl sağlığımızın her şeyden önemli olduğunu bilmek, bazen ünün ve başarı imgelerinin daha derindeki problemleri maskelediğini anlamak ve bundan ders çıkarmak önemli. Modern dünyada mutluğu başarı ve para ile ölçmenin bizi götürebileceği yolu idrak etmeden bu yazıyı noktalamamak gerekiyor.

Anthony Hsieh’in kısaca ticari hayatı

Anthony Hsieh (1973-2020) Tayvan asıllı Amerikalı bir internet girişimcisi ve risk sermayedarıydı. 46 yıllık kısa hayatında iş dünyası için hayli önemli işler yaptı. Çevrimiçi ayakkabı ve giyim şirketi Zappos’un CEO’su olarak 21 yılın ardından Ağustos 2020’de emekli oldu. Hsieh, Zappos’a katılmadan önce 1998’de Microsoft’a 265 milyon dolara sattığı İnternet reklam ağı LinkExchange’in kurucu ortağı oldu.

Zappos’u farklı kılan konular neler?

Dünyanın en iyi müşteri hizmeti veren e-ticaret sitelerinin içinde yer alıyor. İlk olarak ayakkabı satarak başladıkları bu serüvende, bugün birçok giyim ve aksesuar ürünü satılıyor. Zappos’u farklı kılan yegâne şey ise harika bir çalışan deneyiminin meyvesi olan eşsiz bir müşteri deneyimi.