İşin geleceği nerede? ofiste mi, uzakta mı?

Geçtiğimiz haftalarda teknoloji devlerinden gelen açıklamalar, ofise dönüş zamanının geldiğini duyurur nitelikteydi. Adeta tenefüs bitti, hadi sınıfa der gibi, Silikon Vadisi ofise dönüş ziline bastığını, gerek çalışanlara email, gerek şirket sayfasına yayınlama ve sosyal medya kanalları ile CEO’ları tarafından beyan etti.

Silikon Vadisi uzaktan çalışmadan uzaklaşıyor mu?

Her firmanın yoğurt yiyişi birbirinden farklı ancak ofisten vazgeçilmeyeceği genel yaklaşım. Facebook, Mayıs’tan itibaren %10’dan %50 kapasiteye kademeli bir geçiş yaparak çalışanlarını merkez ofise davet etti. Google, ofise dönüş tarihini öne çekerek çalışanlarını 1 Eylül’den itibaren ofise çağırdı. Amazon, ofis-merkezli kültürünün yaratmak, beraber çalışmak ve öğrenmek için en etkili yöntem olduğunu duyurdu. Uzaktan çalışmaya en ılımlı yaklaşan teknoloji firması gibi görünen Spotify, seçim hakkını çalışanlarına vererek, uzaktan, ofisten ve hibrit çalışma opsiyonlu bir düzene geçmeyi planlıyor. Microsoft uzaktan çalışmayı tüm çalışma zamanının %50’sinden az olacak şekilde bir esneklik aracı olarak konumlandırıyor. Twitter CEO’su Jack Dorsey pandeminin ilk dönemlerinde anons ettiği gibi, çalışanlar bundan sonra istedikleri kadar uzaktan çalışabilecekler, tabii eğer rolleri ve durumları evden çalışmaya izin veriyorsa. Bu “eğer” “sonsuza kadar”ı gölgeleyecek gibi görünüyor.

Silikon Vadisi patronları esnek ve hibrit çalışmaya günün koşullarına uyacak şekilde sıcak baksalar da, bir elinizde bilgisayarınız diğer elinizde kokteyliniz egzotik bir adadan çalışma hayalinden hızla uyanmamız gerekecek gibi duruyor. COVID döneminde evden çalışmak bir zorunluluktu, bunu da kriz yönetimi dahilinde sağlık, aile yaşamı ve esnekliğe öncelik vererek bir şekilde hallettik, hallediyoruz. Ne zamanki aşıların tamamlanmasıyla virüs yaşama tehdit olmaktan çıkacak, herkes işe dönecek. Zaman zaman uzaktan çalışma ise, çalışana esneklik sağlamak amacıyla devreye sokulabilecek ancak ofis çalışmanın, üretmenin, etkileşimde olarak inovasyon yapmanın merkezi olmaya devam edecek.

Öyle mi?

Ofis odaklı çalışma bazı firmalar için geçici bir yöntem değil. Bir taraftan teknoloji firmalarinin ofise dönme çağrıları yükselirken, COVID’in ivmesiyle son bir buçuk yıldır ilk günden “uzaktan çalışma” felsefesiyle kurulan girişimler hızla büyümekte. İşin geleceğini tanımlamada uzaktan çalışmayı iş modellerinin merkezine koymuş ve bu felsefeyle dünyanın her yerinden yeteneğe ulaşmayı hedefleyen teknoloji firmaları yatırımcılardan büyük ilgi görmekte.

Remote First (Öncelikli Uzaktan Çalışma)

Bir şirketin uzaktan çalışmaya geçmesiyle, ilk günden itibaren tüm çalışanlarının uzaktan çalışacağına göre tasarlanması iş yapış biçimlerinde, kurum kültüründe ve operasyonlarında temel farklılıklar içermekte. Kendilerini remote first diye tanımlayan şirketler tüm İK, finans, satış, pazarlama ve operasyonlarını sanal ortama taşımış şirketler. Ofis fiziksel bir alanla sınırlı olmadığı gibi, dünyanın her yerinden yetenekli çalışanları bünyesine katma ve farklı zaman dilimlerini optimumda kullanarak, kişilerin bilgi, deneyim ve yetilerinden oldukları yerde yararlanma gibi pratik bir görüşü benimsemekteler.

Tüm dünyadan yeteneği kullanma fikri çok cazip olmakla beraber, belli zorlukları da beraberinde getirmekte. Bu yetenekleri nasıl seçecek, nasıl işe alacak, nasıl raporlama yaptıracak, nasıl performans ölçecek ve nasıl aynı kurum kültürü içinde harmanlayacaksınız? Onlara farklı para birimlerinde, farklı iş kanunu ve vergi ortamlarında nasıl maaş ödeyeceksiniz? İşe almadan raporlama ve performans yönetimine, kurumsal kültürden iletişime her bir aşamanın senkronize bir şekilde uygulanması gerekli. İşin güzel yani, uzaktan çalışan firmaların arka ofis fonksiyonlarını etkili ve pratik bir şekilde outsource edebilmeleri. Ve de outsource ettikleri firmalar gene uzaktan çalışma iş biçimini benimsemiş, verdikleri hizmetleri kendileri uygulayan şirketler.

Son dönemde hızla büyüyen remote first girişimler arasında, tasarımdan müşteri hizmetlerine ve lojistiğe, iş verimliliğinden, finansa ve insan kaynaklarının farklı fonksiyonlarına birçok alanda hizmet almak mümkün. Abstract ve Invision dünyanın dört bir yanından tasarım takımlarını bir araya getiriyor. Co-screen tüm uzaktan çalışan takım üyelerinin aynı ekran üzerinden çalışmalarına imkan veriyor. Shipwell lojistik ekosistemine blockchain teknolojisi ile şeffaflık ve takip edilebilir özelliği getiriyor. Gladly müşteri hizmetlerinde memnuniyeti sağlamak için ses, chat, email, sosyal medya gibi birçok aracı aynı platformdan bir araya getiriyor. Doist, Focusmate, Front ve Notion uzaktan çalışırken iş verimliliğini arttıran özümlere odaklanıyor. Tüm ihtiyaç duyulan sanal ofis çözümlerini entegre bir şekilde elinizin altında tutuyor. Remote ve deel dünyanın her yerinden yeteneği işe almanızı ve yerel iş kanununa uygun bir şekilde çalıştırmanızı ve ödeme yapmanızı sağlıyor. Bambee Amerika’daki KOBİ’lere aylık abonelik yoluyla, IK yöneticisi danışmanlığı yaparken, Lattice uzaktan çalışanların performanslarını görünür kılıyor.

Pandemi biz beyaz yakalılara internet bağlantımız olduğu sürece, hemen her yerden çalışabileceğimizi kanıtladı. Kimileri için, bu her gün 1 saat yolda geçen zamanı kazanmak, kimileri için çocuklarımızla daha çok zaman geçirmek, kimileri için ise, evin bir tımarhaneye döndüğü ve ofise dönmeyi can atarak beklediğimiz bir dönem oldu. Ama hepimiz için kendi çalışma biçimimizi sorguladığımız bir deneyim olduğu kesin: ofis-ev çizgileri birbirine karıştı ve yaşam mücadelesini esneklik, çalışkanlık, dirayet içerisinde verdik. Bu deneyimi sevenler oldu, yataktan 9’da kalkıp pijamayla işe başlamak kimileri için hayallerinin gerçekleşmesiydi belki de. Diğerleri ise, giyinip ofislerinin yolunu tutmayı ve yemek yerken bir iki iş arkadaşıyla sohbet etmenin özleminde. İlk gruptan olduğunuzu hissettiyseniz, belki de yakın zamanda ofissiz bir şirkette çalışmaya başlayacaksınız ve Asya’dan ve Avrupa’dan takım arkadaşlarınızla global işler yapacaksınız.