Başarılı risk sermayesi yatırımcısı girişimci ruhlu olmalı

Ela Erozan Gürsel - Datassist Bordro Servisi/İnovasyon Araştırmacısı

İnternet devriminin Facebook, Google ve Amazon’ları birer parlak iş fikri olarak dahi gençlerin vizyon, hayal ve bilgilerinin sonucu ortaya çıktı. Evet, iş fikri noktasında bu böyle ancak dahiyane teknoloji fikirleri finansal kaynaklar ve iş know-how’ı ile birleşince Google ve Amazon’lara dönüştü. Çoğu zaman bir iş fikrinin multi milyar dolarlık şirketlere çevirecek güce sahip finansal kaynakları ve iş know-how’ını risk sermayesi yatırımcıları sağlamakta. Risk sermayesi yatırımcılarını yeni potansiyel işlere yatırım yapan firmalar olarak görebiliriz. Yani henüz girişim fikir seviyesindeyken veya prototip test edilme safh asındayken, işin gelecekte başarılı olacağına inanıp yatırım yapan yatırımcıların alanı. İş fikrinin yapılabilirliği ve büyüme potansiyeli değerlendirildiği gibi, fikrin arkasındaki takımın teknik bilgisi, başarma isteği ve azimli çalışması da yatırım kararında büyük önem taşıyor.

John Doerr dünyanın en başarılı risk sermayesi yatırımcısı olarak anılmakta. Bugün Kleiner Perkins’in Yönetim Kurulu Başkanı olan Doerr 32 fon ve 675 yatırımın yönetiminden sorumlu. En çok ses ve getiri getiren yatırımları arasında, Amazon ve Google var.

Doerr Jeff Bezos ile henüz 30 yaşındayken tanışmış. Her ikisi de bilgisayar mühendisi olduğundan kısa sürede kaynaşmışlar. Görüştüklerinde Amazon’un iş planı hazırmış. Bezos’un amacı, Amazon’u dünyanın en büyük internet kitapçısı yapmakmış. O zaman Doerr Amazon’un %15’i için 8 milyon dolar yatırım yapmış. Bezos ile beraber en iyi takımı kurmuşlar. Bezos’un bugüne kadar doğru olan ve fl ywheel vizyonunun temelini oluşturan orijinal vizyonu şöyleymiş: eğer ki en geniş kitap kataloğunu en uygun fiyata ve en iyi müşteri deneyimiyle satabilirse, büyüme ivmelenerek gerçekleşecektir. Doerr Bezos’un başarılı olacağına inanmış, tabi ki o günlerde Amazon’un 2.3 trilyon dolarlık bir firmaya dönüşeceğini tahmin etmesine imkan yoktu…

Benzer bir hikâye Stanford Üniversitesi’nden doktora öğrenciliğini bırakmış 21 yaşındaki Larry Page ve Sergey Brin’in arama motoru fikrine 11 milyon dolar yatırması olmuş, karşılığında da firmanın %11’ini alması. Page ve Brin’in ne iş planları ne de gelirleri varmış. İlk toplantı sırasında, Page’e bu iş fikrinin ne kadar büyüyeceğini öngördüğünü sormuş. Page gözünü dahi kırpmadan Google’ın 10 milyar dolar gelir getireceğini söylemiş ve internet üzerinden aramanın ne kadar geliştirilebileceğini ve bilgiye ulaşmak için aramanın ne kadar önemli olduğunun bugün tahmin bile edilemediğini söylemiş.

Nasıl başarılı bir risk sermayesi yatırımcısı olunur?

Doerr, başarılı bir risk sermayesi yatırımcısı olmak için, kişinin kendisinin de girişimci olması gerektiğine inanıyor. Sağlam bir teknik özgeçmişe sahip olmak, çok dikkatli dinlemek, soru sormak ve hizmet odaklı olmak var. Girişimcilere hizmet vermek onları anlamak ve ihtiyaçlarını karşılamak, onlar gibi düşünmek ve onlar gibi davranmak anlamına geliyor.

John Doerr Missouri’de doğmuş, bir mühendis girişimci babanın oğlu. Kendisi de mühendislik alanında Rice Üniversitesi’ni bitirdikten sonra, arkadaşlarıyla biraraya gelip kendi işini kurmak istemiş. Önce Harvard Üniversitesi’nde MBA yapmış. O zaman Silikon Vadisi’nde yeni kurulmuş Intel’in ilk çalışanlarından biri olmuş ve firmanın satışlarını tırmandırmış.

O zamanlar 100 milyon dolarlık yatırımları yöneten Kleiner Perkins’ten teknoloji yatırımlarını yönetmek üzere bir iş teklifi almış. Bloomberg Wealth programında, David Rubenstein’e verdiği röportajda Intel’den ayrılma kararını o zamanki patronuyla konuşmasını şöyle anlatır: “Ayrılma kararını Intel’in Yönetim Kurulu Başkanı Andy Grove’a söyledim. Grove beni kararımdan vazgeçirmeye çalıştı. Girişim yatırımcılığı gerçek bir iş alanı değil, emlakçılık gibi birşey. Günün birinde bir teknoloji firmasının başına geçmek istemez misin? diye sordu.”

Oysa, Doerr’ın kafasında hep o arkadaşlarıyla kuracağı girişimin hayalleri varmış. Dolayısıyla, risk sermayesi yatırımcılığının ne kadar büyüyeceğini düşünmeden, doğrudan girişimcilerle çalışacağı bu işi kabul etmiş.

Girişimcilerin dikkatine…

Bugün Kleiner Perkins’te yılda 3000 girişimden finansal kaynak arayışında başvuru kabul ediyorlar. Tüm başvuruları okuyor, 10 başvurudan biriyle toplantı yapıyorlar, yani yaklaşık 300 girişimle. Ve de yılda ortalamada 40 ila 50 yeni girişime yatırım yapıyorlar. Doerr’a göre, yatırım yapmayı seçtikleri girişimlerde 5 kriter baskın: teknik mükemmellik, mevcut büyük bir pazara veya yeni bir pazara stratejik odak, üstün yönetim, makul finansman anlayışı ve acil harekete geçme hissiyatı var.

Tüm bu kriterlerin mevcut olduğu dört dörtlük bir yeni girişim yok. Ancak bir girişimin teknolojisini mükemmelleştirmiş olması, girmek istediği pazarı belirlemiş ve sağlam bir kurucu ekiple dur durak bilmeden çalışması yatırımcı bulmak için çok iyi bir başlangıç.

Yatırımcı arayan girişimcilerin yolu açık olsun!