Piketty’nin dediğine gelmeye başladılar
G-20’de dev şirketlerin vergi cennetleri sayesinde zenginleşmesinin önüne geçecek yeni küresel vergi rejimi tartışılırken, IMF de pandemi döneminde hükümetlerin “geçici” olarak servet vergisi uygulaması gerektiğini söylüyor. Kapitalizmin kalelerinden gelen öneriler 2014 yılında ekonomi dünyasını sarsan Fransız ekonomist Thomas Piketty’yi hatırlatıyor.
Hilal Sarı |Hilal SARI
ABD Başkanı Joe Biden’ın vergileri artırmak istediği başkanlık seçimi öncesinde de biliniyordu. Ancak Biden ve yeni Hazine Bakanı Janet Yellen, kurumlar vergisinin sadece ABD’de değil tüm G-20 ülkelerinde yükselmesini önerdi. Biden’ın planında hem kamuyu desteklemek için vergiyi artırmak, hem de vergiden kaçınmak için şirketini veya yatırımını daha düşük vergi uygulayan ülkelere kaçıran şirketleri köşeye sıkıştıracak “farkı ülkelerinize ödeyeceksiniz” önerisi var.
Önceki akşam 2 trilyon dolarlık istihdam ve yatırım planını vergilerle nasıl finanse etmek istediğinin detaylarını açıklayan Biden, iş dünyasından gelen sert tepkilerin ardından “pazarlığa açığım” mesajı da verdi. ABD hükümetinin Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nde (OECD) uluslararası vergi reformunu uzun süredir tartışmakta olan 135 ülkeye gönderdiği ve Financial Times tarafından görülen belgelerde “ABD’li teknoloji devleri de dahil en büyük şirketlerin nerede faliyet gösterdiklerine bakılmaksızın küresel kârlarına uygulanacak bir plan” olduğu anlaşılıyor.
Neredeyse 10 yıldır OECD düzeyinde yapılan vergi müzakerelerinde şimdi iki ayrı başlık oluştu. Birincisi dev şirketlere uygulanacak bir yeni vergi rejimi. Burada amaç İrlanda gibi vergi cennetlerinin avantajlarını sonlandırmak çünkü ülkeler bu rejim kapsamında kendi kurumlar vergisiyle ‘vergi cenneti’ arasındaki farkı şirketten alabilecek. Önerinin bu kısmında ülkeler dev şirketlerin kârını kendi topraklarında gerçekleştirdikleri yerel satışlar bazında da vergilendirebilecek. İkinci başlık ise asgari kurumlar vergisi oranı. ABD bu oranın yüzde 21 olmasını istiyor. Bu daha önce OECD’de tartışılan yüzde 12,5’in çok üzerinde.
Asgari kurumlar vergisi temmuzda gelebilir
G-20 dönem başkanı İtalya’nın Maliye Bakanı Daniele Franco önceki gün uluslararası vergi reformuna ilişkin süreçte hızlanma olduğunu ve G-20 ekonomilerinin asgari kurumlar vergisi konusunda temmuz toplantısında anlaşmayı umduğunu söyledi.
IMF’den geçici servet vergisi önerisi
IMF de COVID-19 pandemisinin daha da artırdığı eşitsizliğe vurgu yaparak krizden toparlanma sürecinde hükümetlerin gelir vergisini artırmayı veya zengin bireylerden servet vergisi almayı değerlendirmesi gerektiğini söyledi. IMF, yarı yıllık mali monitör raporunda kamu hizmetlerinin artırılması için hem yurtiçi hem de uluslararası vergilerde değişikliğe gidilmesi çağrısını yaparak bu değişikliklerin varlıklı devletleri daha cömert hale getireceğini ve Birleşmiş
Milletler'in sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşılmasına da yarayacağını belirtiyor. Raporda “Pandemi kaynaklı finansman ihtiyaçlarını karşılamak için politika yapıcılar, geçici bir süre için COVID-19 iyileşme katkısı olarak yüksek gelir ve servetten vergi almayı değerlendirmeli” ifadeleri kullanıldı. Raporun yayınlandığı basın toplantısında IMF yetkilileri özellikle zengin ülkelerde pandemi döneminde servetine servet katan birey ve şirketlere bu vergilerin uygulanması için yeterli alan olduğu vurgulandı. IMF’nin mali ilişkilerden sorumlu Direktör Yardımcısı Paolo Mauro, gelir piramidinin en tepesindekilerin ödediği vergilerde bir “erozyon” gözlemlendiğini, pandeminin bunun bir kısmını geri almak için bir fırsat sunduğunu söyleyerek kurumun önerilerini şöyle aktardı: “Hükümetler mülkiyet, sermaye gelirleri ve miras vergilerini yükseltmeyi değerlendirmeli. Bir diğer seçenek de COVID-19 iyileşme katkı payı altında servet vergisi ve kurumlar vergisine yüklenmek.”
“Kapitalizmi kapitalistlerden kurtarmak için serveti vergilendirin” demişti
Fransız ekonomist Thomas Piketty, 2014 yılında yayınladığı ve “Kapitalizmi kapitalistlerden kurtarmak için serveti vergilendirin” çağrısı yaptığı 21. Yüzyılda Sermaye adlı kitabı ile ekonomi dünyasının gündemine oturmuştu. Son yüzyılın tüm vergi kayıtları incelenerek hazırlanan ve tasarımı Marx’ın Das Kapital’ine bilerek benzetilen kitap Time dergisine de Marx 2.0 başlığıyla konu olmuştu. Piketty’ye göre özellikle ABD’de uzun yıllardır uygulanan vergi politikaları yanlış ve eşitsizliğin ana kaynağı sermaye getirisinin ekonomiden daha hızlı büyümesi.