Küresel imalat, maliyetler ve gecikmelerle boğuşuyor

IHS Markit tarafından açıklanan küresel imalat sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI) verileri, dünya genelinde fabrikaların artan maliyetler ve gecikmelerle boğuştuğunu ortaya koydu. 

Çin’de imalat sektörü temmuz ayında 15 ayın en düşük hızında büyürken, Çin'de Ulusal İstatistik Bürosu'nun açıkladığı resmi imalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) sonra Caixin/Market'in imalat PMI endeksi de temmuzda beklentilerin de üzerinde keskin bir düşüş kaydetti. İmalat PMI Nisan 2020’den bu yana en düşük düzey görülen hazirandaki 51,3 seviyesinden temmuzda 50,3’e geriledi. Piyasa beklentileri endeksin 51,1'e düşmesiydi. 

Çin ekonomisi, COVID-19 salgınının neden olduğu aksaklıklardan büyük ölçüde kurtulsa da son aylarda yükselen hammadde maliyetleri gibi yeni zorluklarla karşı karşıya kaldı. Caixin Insight Group kıdemli ekonomisti Wang Zhe, verilerle birlikte yayınlanan yorumlarda, "Ekonomi hala büyük bir aşağı yönlü baskıyla karşı karşıya" dedi. Wang, yüksek ürün fiyatlarının özellikle tüketim malları ve ara malları için talebi düşürdüğünü söyledi. Endeksin alt kalemlerinden olan yeni siparişler, geçtiğimiz yılın mayıs ayından bu yana ilk kez keskin bir şekilde daralmaya girerken, üretim alt endeksi, 2020’nin mart ayından bu yana en yavaş büyüme hızına çekildi. İhracat siparişleri bir önceki aya göre biraz daha hızlı arttı, ancak pandemi denizaşırı talebi azalttığı için hala yavaş bir hızda. Fabrikalar üst üste dördüncü ayda da, yavaşlasa da, işe alımları artırdı. Çin’in imalat sektörü verileri, küresel ekonominin gidişatı için de çok önemli bir gösterge olması nedeniyle tüm dünya tarafından yakından izleniyor. 

ASEAN çarkları Delta yüzünden frene basıyor

Güneydoğu Asya'daki üretim faaliyetleri, bölgedeki ülkelerde uygulanan çeşitli karantinalar nedeniyle temmuzda ağır bir darbe alırken, son derece bulaşıcı COVID-19 Delta varyantıyla mücadele ederken ve yürürlükte kalan kısıtlamalarla, iş koşulları kısa vadede iyileşmeyebilir. Çoğu Asya ekonomisi, temmuz ayına ait PMI verilerinde, bölgedeki ticari faaliyet koşullarında bir bozulmalar etkisiyle, gerileme gördü. Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN), COVID-19 son derece bulaşıcı Delta varyantının yayılmasını önlemek için bölge insan hareketi ve ticari faaliyetler üzerindeki kısıtlamaları sıkılaştırdığı için temmuzda daralmaYI derinleştirdi. Güneydoğu Asya'nın en büyük ekonomisi olan Endonezya, uzayan karantina tedbirleri sebebiyle ASEAN ülkeleri arasında çalışma ortamında ay boyunca en kötü bozulmayı yaşadı. Ordunun şubat ayında iktidarı ele geçirmesinden bu yana kargaşa içinde olan Myanmar, temmuz ayında 33,5 ile en düşük PMI değerine geriledi. Filipinler'de PMI 50,4 puana gerilerken, Singapur 56.3 ile ASEAN ülkeleri arasında en yüksek okumayı kaydedecek şekilde keskin bir iyileşme kaydetti. Dünyanın üçüncü büyük ekonomisi olan Japonya, Nisan ayından bu yana kaydedilen en güçlü PMI verisi olan 53 puana yükseldi.

ABD’de imalatın hızlanması beklenirken yavaşladı

ABD ekonomisinde ise temmuz ayı verisi kötü sürpriz yaptı ve endeksin hazirandaki rekor 60,6 düzeyinden tekrar rekor tazelemesi ve 60,9’a yükselmesi bekleniyordu. Ancak ISM ve IHS Markit tarafından açıklanan imalat PMI verisi temmuzda 59,5’e geriledi. Yeni siparişler alt endeksi de 66’dan 64,9’a geriledi. 

Avrupa’da ayrışma: İngiltere yavaşladı, Almanya’da rekor tazeledi

İngiltere’de fabrikalar, personel sıkıntısı ve COVID-19 pandemisinin neden olduğu tedarik zinciri sorunları ile mücadele ederken, imalat sektörü temmuzda hız keserek dört ayın en düşük düzeyine geriledi. IHS Markit/CIPS İngiltere İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) haziran ayındaki 63.9'dan 60.4'e düştü. Üretim ve yeni işlerde büyüme temmuz ayında dört ayın en düşük seviyelerine geriledi ve bazı firmalar müşterilerin tedarik zinciri sorunlarına karşı korunmak için alımları öne aldıklarını duyurdu. 

İspanya’da imalat PMI beklentilerden daha fazla gerileyerek 60,4 düzeyinden 59’a gerilerken, Fransa’da da benzer bir şekilde 62,2’den 61,5’e düşmesi beklenen veri 60,3’e geriledi. İtalya’da da beklenti verinin hazirandaki 59 düzeyinden temmuzda 58,1’e gerilemesiydi ancak veri 58 olarak açıklandı. 

Almanya’da İmalat PMI, yeni siparişler, çıktılar, istihdam ve stoklardaki artış etkisiyle üçüncü tarihi zirvesi olan 65,9 puana yükseldi. Avrupa'nın en büyük ekonomisinin sanayi sektörü, pandemi sırasında COVID-19 kısıtlamalarından neredeyse hiç etkilenmeden ve cömert devlet destek önlemlerinin yardımıyla ilerliyor. Yurtdışından gelen yüksek talep, sipariş defterlerinin dolmasına neden oldu, ancak yarı iletkenler ve diğer ara mallar için arz sıkıntısı üretimi engelliyor. IHS Markit Ekonomi Direktörü Trevor Balchin, “Yeni siparişler ve istidamda görülen artış, Almanya’nın imalat sektörüne hız kazandırdı ve endeks, mayıs ayındaki yavaşlama ardından, üst üste 2 ay artış gösterdi. Endeks 65,9 puanla en yüksek üçüncü zirvesine ulaştı” dedi.

Euro Bölgesi hız kesse de beklentileri aştı

Euro Bölgesi’nde imalat PMI temmuzda 62,8 puana çekilse de beklentilerin üzerinde geldi. Ekonominin yeniden açılması talebin hızla artmasına yol açarken, Euro Bölgesi genelinde imalat faaliyeti temmuz ayında hızlı bir şekilde genişlemeye devam etti, ancak arz darboğazları girdi maliyetlerini artırdı. Fabrikalar pandemi karantinaları boyunca büyük ölçüde açık kalsa da, COVID-19 vakalarının yayılmasını bastırmak için tasarlanan kısıtlamaların gevşetilmesi bir talep dalgasına neden oldu. IHS Markit baş ekonomisti Chris Williamson, "İkinci çeyrekte rekor kıran bir genişlemenin ardından temmuz ayında Euro Bölgesi imalatındaki büyümenin hafif yavaşlaması, başlı başına bir endişe nedeni olmamalı” diyor.