Gelişmiş ülkelerden enerji krizine karşı nükleer adımı

Japonya'daki Fukuşima nükleer santralinde 2011'de yaşanan sızıntı sonrasında, pek çok ülkede kamuoyu baskısının artmasıyla nükleer santrallerin güvenliği konusunda kaygılar ortaya çıkmış ve nükleer enerjiye yaklaşım olumsuz bir yöne evrilmişti.

Bazı ülkeler iklim duyarlılığının ve çevre hassasiyetinin yükselmesiyle doğal gazın piyasalarda bol miktarda ve makul fiyatlarda bulunmasının etkisiyle, nükleer santrallerden vazgeçme planları ve programlarını hazırladı.

Bu yıl ise jeopolitik gerilimin yükselmesi ve Rusya-Ukrayna savaşı sonrası yaşanan enerji krizi nedeniyle gelişmiş ülkelerin enerji stratejilerinde çevreci yaklaşımların yerini enerji güvenliğini önceleyen politikalar aldı.

Son aylarda, dünyanın büyük ekonomileri, fosil yakıtlarının fiyatlarındaki hızlı artış ve tedarik sıkıntıları karşısında enerji arz güvenliği sağlamak ve elektrik üretimini kesintisiz sürdürebilmek için eskiyen nükleer reaktörlerinin faaliyet sürelerini uzatmaya, geçmişte kapatılmış reaktörleri tekrar açmaya ve yeni nükleer santral projeleri hazırlamaya yöneldi.

Çin

Çin, elektrik ihtiyacının yüzde 5'ini faal durumda 54 nükleer reaktöründen sağlıyor. Hali hazırda ülkede 22 reaktör inşaatı devam ediyor. Çin'in planlarına onay verdiği 38 reaktör daha bulunuyor. Çin, 2025'e kadar her yıl 6 ila 8 nükleer reaktör inşa etmeyi ve bu alanda 2030'a kadar dünyanın en fazla kapasitesine sahip ülkesi olmayı hedefliyor. Nisanda 6 yeni reaktör inşasına onay veren Çin, bu hafta da 2 nükleer santrale 4 yeni reaktör inşasını onayladı.

ABD

ABD, nükleer enerjide lider konumda bulunuyor. Ülkede 92 aktif reaktör elektrik ihtiyacının yüzde 20'sini sağlıyor. ABD'de halihazırda 2 reaktör inşası devam ediyor. Ülke yoğun biçimde modüler nükleer reaktör çalışmaları ve yatırımları gerçekleştiriyor. Son dönemde de ülkenin eski termik santrallerinin yerine nükleer tesisler kurulması yönünde çalışmalar ve araştırmalar yapılıyor.

Hindistan

Hindistan'da 22 nükleer reaktör bulunuyor. Nükleer, ülke elektrik üretiminin yüzde 3'ünü sağlıyor. Ülkede 8 reaktör inşası da devam ediyor. Hindistan, nükleerden elektrik üretimini 10 yılda 3'e katlamak istiyor. Enerji kriziyle ülkenin en büyük elektrik üretim şirketi 2 yeni nükleer reaktör yatırımına başladı. Hindistan, 12 yeni reaktör kurmayı planlıyor.

Japonya

Japonya, 2011'deki Fukuşima Nükleer Santrali'ndeki kazadan önce elektrik ihtiyacının yüzde 30'unu nükleer santrallerden karşılıyordu. Kaza sonrası reaktörlerin büyük kısmını kapatan Japonya'da halen çalışabilir durumda 33 nükleer reaktör bulunuyor. Artan enerji fiyatları karşısında gözünü tekrar nükleer enerjiye çeviren Japonya'da hükümet, kışa kadar aktif reaktör sayısını artırma kararı aldı. Faal 7 reaktöre ilave olarak 9 reaktörün daha aktif hale getirilmesine karar verildi. Böylece ülke elektrik ihtiyacının yüzde 10'unu nükleerden sağlayacak.

Güney Kore

Güney Kore'de elektrik üretimin yüzde 28'i nükleer santrallerden sağlanıyor. Ülkede 25 aktif reaktör bulunurken 3 reaktör inşası da sürüyor. Güney Kore de enerji kriziyle birlikte nükleer enerjiden çıkış stratejisinden vazgeçti ve yatırımları artırma kararı aldı. Ülke, 2030'a kadar 10 nükleer santral inşa etmeyi planlıyor. Böylece nükleerin elektrik üretimindeki payı yüzde 30’a çıkacak.

Almanya

Almanya, nükleer santrallerin kullanımını aşamalı biçimde durdurmayı planlıyordu. Ancak Rusya'nın Ukrayna'da başlattığı savaş sonrası, hükümet, Rusya'dan gaz tedarikinin kesintiye uğrama ihtimaline karşı hazırlıklar yapmaya başladı. Ülke, geçen yıl 6 nükleer reaktörden toplam elektrik üretimin yüzde 12'sini sağlamıştı. Almanya, bu kış elektrik üretiminde ortaya çıkabilecek açığı kapatmak için acil tedbirler aldı. Bu kapsamda ülke Bavyera'daki Isar 2 ve Baden-Württemberg'deki Neckarwestheim 2 iki nükleer santralini yedekte tutma kararı aldı. Bu santraller, Nisan 2023’ün ortasına kadar acil durum rezervi olarak hazırda bekleyecek.

İngiltere

Ülkede 9 nükleer reaktör faaliyet gösteriyor. Bu reaktörler İngiltere'nin elektrik ihtiyacının yüzde 15'ini karşılıyor. Enerji krizi ile birlikte İngiltere, maliyeti 30 milyar sterlinlik nükleer santral projesine onay verdi. Bu kapsamda ülkenin güneydoğusunda 2 reaktörlü Sizewell C nükleer santralinin inşasına başlanması bekleniyor.

Fransa

Fransa, elektrik üretiminin yüzde 70'ini ülkedeki 56 nükleer reaktörden karşılıyor. Fransız enerji şirketi EDF kış aylarında daha fazla reaktörün aktif duruma gelmesi için bakım süreçlerine hız verdi. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, fosil yakıtlara bağımlılıktan kurtulmak için 14 yeni nükleer reaktör inşa etme planını açıkladı. Ülkede ayrıca, mini modüler nükleer reaktör (SMR) teknolojilerine yatırım yapma kararı alındı.

Belçika

Belçika'nın 2 nükleer santralinde 7 reaktör faaliyet gösteriyor. Nükleer reaktörlerin ürettiği elektrik, ülke ihtiyacının yaklaşık yarısını karşılıyor. Enerji kriziyle Belçika'da daha önce 2025 yılında kapatılması planlanan 2 nükleer santralin faaliyet süresi 10 yıl uzatıldı. Ayrıca, bu kış kapatılması öngörülen 2 reaktörün de faaliyet süresinin uzatılması çalışmasına başlandı. Avrupa'da ayrıca, 1 nükleer reaktör bulunan Hollanda ise 2 yeni nükleer reaktör yatırımı planlamaya başladı. Polonya da 6 reaktör planlamasıyla küçük ölçekli nükleer reaktör yatırımlarına ilişkin çalışmalara girişti.