Fed, varlık alımlarını 2014’ten ‘hızlı’ azaltacak

HİLAL SARI

ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell, Fed’in varlık alım azaltımına ne zaman başlayacağı konusunda hala nihai bir karar almadığını, tapering’in 2022 ortasında bitecek şekilde yapılmasının uygun olacağını ve kasım gibi başlayabileceğini söyledi. Uzmanlara göre bu beklenenden ve 2014’teki tapering’den daha hızlı bir sıkılaşma süreci anlamına geliyor. Powell, faiz artarken tahvil alımlarının devam etmesinin mantıksız olacağına da dikkat çekerek “gerekirse faizleri artırmadan önce tapering’i hızlandırabiliriz de” dedi ve 2022 yılında da beklenilenden daha hızlı bir şahinleşme görülebileceğinin sinyalini verdi.

Credit Suisse Asya Pasifik Baş Yatırım Stratejisti John Woods ise tapering’in aralık ayında başlayacağı görüşünde. Wells Farbo Başekonomisti Jay H. Bryson ise 3 Kasım’daki toplantıda tapering duyurusunun muhtemelen geleceğini söylüyor. Bryson’a göre 8 Ekim’de açıklanacak eylül ayı istihdam raporu Fed’in tapering zamanlaması için kritik önem taşıyor. Grant Thorton Başekonomisti Diane Swonk da Bryson’la aynı görüşte: “Eylül istihdam verisi beklenenin altında gelirse veya Kongre borç tavanını yükseltemezse Fed kasımda tapering’e başlayamaz.”

Powell da borç tavanının yükseltilmesi gerektiğini söylemiş ve “Fed’den ABD hükümetini temerrüte düşerse ekonomiyi ve piyasaları tam koruyabileceği beklenmemeli” demişti. BlackRock Küresel Sabit Getiriler Strateji Direktörü Marilyn Watson ise piyasaların bu yıl bitmeden tapering’e kesin gözüyle baktığına dikkat çekerek, 2022’yi öngörmenin daha zor olduğunu belirtiyor. Bloomberg anketlerinde ise ekonomistlerin yüzde 67’si kasımda, yüzde 21’i aralıkta “tapering başlar” diyor.

Hisseler ve kripto paralar Fed’in piyasalar tarafından karışık olarak algılanan mesajıyla yükselirken, birçok uzmana göre piyasalar nispeten tapering mesajına büyük bir tepki vermedi. Cornerstone Wealth Baş Yatırım Stratejisti Cliff Hodge “Tapering mesajı resmi olarak verilmedi, bu güvercin ancak dot-plot grafiğinde sürpriz bir şahinleşme var ve 2022’de faiz artışı ihtimali görülüyor” diyerek, neden mesajın karışık algılandığını açıklıyor. AllianceBernstein’dan ABD ekonomisti Eric Winograd ise “Fed tapering iletişimini o kadar iyi yönetti ki piyasalarda neredeyse hiçbir tepki yaratmadan da tapering gerçekleştirebilir” diyor.

BoE’de ‘tapering’ci üye sayısı 2’ye yükseldi

İngiltere Merkez Bankası (BoE) yüzde 0,1 düzeyindeki faiz oranına dokunmadı ve 1,22 trilyon dolar büyüklüğündeki tahvil alım programını değiştirmedi. Ancak banka tedarik darboğaları nedeniyle 3. çeyreğe ilişkin GSYH büyüme beklentisini yaklaşık 1 puan düşürdü. Banka yılın son çeyreğinde enflasyonun geçici olarak yüzde 4’ün üzerine çıkacağını öngörüyor. Faizleri aynı düzeyde koruma kararı BoE yönetim kurulunda oybirliğiyle alınırken, üyelerden Dave Ramsden, tahvil alım programının daha erken sonlandırılması konusunda Michael Saunders’a katılan ikinci üye oldu. Bankanın Kasım 2020’de aldığı 1,2 trilyon dolar büyüklüğündeki tahvil alım kararının daha erken sonlandırılmasını isteyen üye sayısı böylece 1’den 2’ye çıkmış oldu.

IHS Markit eylül ayı öncü PMI verileri, İngiltere’de de artan maliyetler ve tedarik darboğazları nedeniyle şubattan bu yana en düşük ekonomik faaliyet büyümesine işaret etti. BoE kararı öncesinde açıklanan Bileşik PMI verisi ağustostaki 54,8 düzeyinden 54,1’e gerilerken, beklenti endeksin 54,5’e gerilemesiydi. Hem hizmet, hem imalat sektörlerinde yavaşlama kaydedildi. Hizmetler PMI 55’e gerileyerek karantinaların uygulandığı şubattan bu yana en düşük düzeyi görürken, imalat PMI da 60,3’ten 56,3’e gerileyerek yine şubattan bu yana en düşük seviyeye inmiş oldu.

Norveç faiz artırdı, aralıkta devam edecek

Avrupa’nın en büyük petrol üreticisi Norveç de beklentilere paralel faizi rekor düşük düzey sıfırdan yüzde 0,25’e yükseltti ve faiz artışlarının devam edeceğini söyleyerek, para arzının sıkılaştığı ekonomilere katıldı. Norveç Merkez Bankası Başkanı Oeystein Olsen, konuya ilişkin açıklamasında “Komitenin ekonomik görünüm ve riskler dengesine ilişkin değerlendirmeleri temel alarak aralıkta faizi muhtemelen daha da artırmasını öngörüyoruz” dedi. Komite 2022 sonuna kadar dört faiz artırımı daha öngörüyor ve faizin yüzde 1,25 düzeyine yükselmesi olasılığı güçlendi.

İsviçre Merkez Bankası gevşek para politikalarına bağlı kalarak faize dokunmazken, Güney Afrika Merkez Bankası yüzde 3,5 olan faize dokunmadı.