ECB/Panetta: Euro bölgesinin ortak bir bütçeye ihtiyacı var

İtalya Merkez Bankası Başkanı ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) yönetim kurulu üyesi Fabio Panetta, euro bölgesinin büyümeyi artırmak ve ekonomisini güçlendirebilmek için yatırımları artırması ve ortak bir bütçe oluşturması gerektiğini söyledi.

İtalya’nın Rimini kentinde katıldığı bir konferansta konuşan Panetta, “Ekonomik ve parasal birliğin merkezi bir mali kapasite olmadan işleyebileceği fikri sadece bir yanılsamadır” dedi. Reuters’ta yer alan habere göre, Panetta konuşmasında “ortak bir mali kapasite” olmadan 20 ülkeli blokta ekonomik yönetişimin dengesiz kalacağını söyledi ve büyük ölçekli stratejik yatırımlar yapılması çağrısında bulundu.

2010-2012 borç krizine yanıt olarak birçok Avrupa Birliği ülkesi tarafından benimsenen kemer sıkma politikalarının bir hata olduğunu savunan Panetta, bunun üye ülkeler arasında ekonomik ve siyasi kırılmalara neden olduğunu söyledi. AB'de büyümeyi artırmanın vazgeçilmez olduğunu belirten Panetta son 20 yılda üretkenliğinin ve küresel üretimdeki payının ABD'ye kıyasla önemli ölçüde azaldığına dikkat çekti.

Euroda dikkat çeken yükseliş

Euro bölgesi ekonomisindeki zayıflık sürerken, merkez bankaları ve ekonomi çevrelerinden yetkililerin para politikası ve euronun seyrine yönelik açıklamalar da gelmeye devam ediyor.

ECB üyelerinden Olli Rehn de dün yaptığı açıklamada, ekonomideki zayıfl ığın devam etmesi halinde bankanın eylülde faiz oranlarını düşürmesi gerekeceğini söylemişti. Dolar karşısında bu yılın en yüksek seviyesinden işlem gören euro ise, küresel döviz piyasalarında güçlü doların son zamanlarda değer kaybetmesine yol açan ve yendeki amansız düşüşü sonlandıran çalkantılardan kazançlı çıkmış durumda.

Euro dün dolar karşısında 1.1131 ile 28 Aralık'tan bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Dolar karşısında 1.10'luk kur seviyesini aşan euro ağustosta %2.5'in üzerinde değer kazanarak Kasım 2023'ten bu yana aylık olarak en iyi kazanımını elde etme yolunda. Reuters’ta yer alan analize göre, geçmişe bakıldığında, 1.10'luk euro/dolar kurunun aşılmasının kolay olmadığı görülüyordu ve bazı analistler daha nisan ayında euronun değer kaybedebileceğini düşünüyorlardı. Şu anda ise euro sterlinden sonra bu yıl dolar karşısında en çok değer kazanan para birimi oldu.

İki indirim daha gelebilir

Önümüzdeki dönemde hız kaybedeceği öngörülen eurodaki değer kazanımı, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faizleri düşüreceğine ilişkin tartışmalarla Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) para politikasındaki ilave gevşemenin hizmet sektöründeki fiyat katılığı nedeniyle sınırlanabileceğine dair spekülasyonların olduğu bir dönemde dikkate değer görülüyor.

Commerzbank döviz analisti Volkmar Baur, "Bu bir faiz farkı hikayesi. Enflasyon (Atlantik Okyanusu'nun) her iki tarafında da düşüyor ancak bu düşüş sırasında Fed'in biraz daha agresif hareket etmesi bekleniyor. Bu da getiri farklarını biraz kapatıyor ve euronun daha güçlü olmasını sağlıyor" dedi. Piyasa fiyatlamalarına göre, haziranda faizleri düşüren ECB 25 baz puan büyüklüğünde en az iki indirim daha yapabilir. Her ne kadar euro ağustosta dolar karşısında güçlenen tek para birimi olmasa da nispeten güvenli bir döviz seçeneği arayan işlemciler için en az belirsizliğin olduğu tek para birimi olarak görülüyor.

Yen, carry trade'lerin azalmasından sonra dalgalı bir seyir izliyor. Sterlin ise İngiltere'deki faiz indiriminin ardından ağustosta daha az değer kazandı ve haziranda euroyu olumsuz etkileyen Fransa kaynaklı siyasi riskler azaldı. Fidelity International'dan Salman Ahmed, "Euronun Fransa'daki seçimler gibi bazı risklerden arındığını gördük. Artık merkez bankası için daha temiz bir hikaye oluşuyor" dedi.

Yükselişin sürmesi zor

Son zamanlardaki değer artışına rağmen, euronun artık daha fazla değer kazanması zorlaşabilir. Analistlere göre euro son zamanlardaki işlem aralığının zirvesinde ve kur farkının kendisini destekleyecek şekilde değişmesi için daha az alan var. Commerzbank euronun yıl sonunda dolar karşısındaki mevcut seviyesi olan 1.11'de kalacağını öngörüyor. ING ise euronun bir ay içinde dolar karşısında 1.12'ye çıkıp ardından 1.10'a düşeceğini tahmin ederken, Bank of America (BofA) kurun yıl sonunda 1.12 olmasını bekliyor.

BCA Research'ün Avrupa yatırım stratejisi yöneticisi Mathieu Savary, "Benim duruşum, 2023'ün ikinci çeyreğinden beri işlem aralığında oynamaktı. Euroyu dolar karşısında 1.05'te alıp 1.10 üzerine çıktığında satıyorsun" dedi. Bazıları içinse euronun yükselişi için yolun sonu bile gelmiş olabilir. Amundi Yatırım Enstitüsü gelişmiş piyasalar stratejisi yöneticisi Guy Stear, "Şu andan yılın sonuna kadar tahmin edeceğiniz en yüksek euro seviyeleri bu" dedi.

Stear'a göre ECB'nin faizleri düşürme gerekçeleri Fed'inkine göre daha ikna ediciydi. Euro bölgesindeki ekonomik toparlanmada yavaşlama sinyalleri görülürken, Alman yatırımcıların ekonominin gidişatına ilişkin eğilimlerini gösteren ZEW endeksi Ağustos ayında son iki yılın en sert düşüşünü gösterdi. Buna karşın ABD'deki yeni istihdam verileri, Temmuz'daki zayıf istihdam verilerinin Beryl kasırgasından kaynaklı geçici bir durum olduğunu gösterebilir.

ABD başkanlık seçimlerinin etkisi

Çok sayıda değişken olsa da analistler Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump'ın tekrar başkan seçilmesi hâlinde uygulayacağı yüksek gümrük vergisi ve düşük vergi politikalarının enflasyonu artırabileceğini, bunun Fed'in daha sıkı bir para politikası izlemek zorunda kalarak doları güçlendirebileceğini belirtiyorlar.

Rabobank'ın döviz stratejisi yöneticisi Jane Foley, euronun son zamanlardaki yükselişini Trump'ın rakibi olan ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in seçim anketlerindeki yükselişiyle ilişkilendiriyor. Foley, "Euro/dolar paritesini 1.10 seviyesinin üzerine çıkarıp kalıcı hale getirebilecek şey Harris'in kazanması ve ABD ekonomisinin yavaşlaması" dedi.

"Umarım ECB eylülde faiz indirimine gider"

Avrupa Merkez Bankası (ECB) yönetim kurulu üyesi Fabio Panetta bankanın eylül ayında faiz oranlarını düşürmesini umduğunu söyledi. İtalyan ANSA ajansında yer alan haberde, Panetta’nın haziranda borçlanma maliyetlerini 25 baz puan düşüren ECB’den gelecek ayki toplantısında ikinci bir faiz indirimi bekleyip beklemediği yönündeki soruyu “Elbette, umuyorum” şeklinde yanıtladığı belirtildi. Panetta, "Enflasyon düştüğü ve dünya ekonomisi yavaşladığı için bundan sonra parasal koşulların gevşetildiği bir aşamaya gireceğimizi beklemek makul olacaktır" dedi.