Avrupa'da 'acil' gaz anlaşması

Avrupa Birliği (AB) ülkeleri Rus enerji arzının daralmasına tepki olarak doğalgaz kullanımlarını azaltacak düzenlemenin, bazı ülkeleri kesintilerden muaf tutacak, gevşetilmiş bir versiyonu üzerinde anlaştı.

Rusya'nın doğalgaz ihracat tekeli Gazprom'un dün Avrupa'ya doğalgaz sevkiyatını Kuzey Akım 1 hattının kapasitesinin yüzde 20'sine düşüreceğini açıklamasıyla Avrupa ülkeleri yarın başlayacak keskin arz daralmasıyla karşı karşıya kalmıştı.

Onlarca Avrupa ülkesi halihazırda düşük miktarda Rus doğalgazı ithal edebildiklerinden AB, Rusya'nın Batılı yaptırımlara misilleme olarak arzı tamamen kesmesi olasılığına karşı üye ülkelere stok yapmalarını önermişti.

AB enerji bakanlarının bugün üzerinde anlaştığı düzenleme tüm üye ülkelerin doğalgaz tüketimini Ağustos-Mart döneminde yüzde 15 azaltmasını öngörüyor.

Düzenleme tüketimin gönüllülük esasına göre azaltılmasını öngörse de arz krizi oluştuğu takdirde AB ülkeleri oy çoğunluğuyla tüketim kesintisini zorunlu hale getirebilecek.

Nihai anlaşma kapsamında Malta ve İrlanda gibi AB doğalgaz şebekesine bağlantısı olmayan ülkeler tüketim azaltma zorunluluğundan muaf tutulacak.

Ağustos'a kadar AB'nin doğalgaz stoğu hedefine ulaşan ülkeler, tüketim kesintilerinden muaf tutulacak. Şu anki stok seviyelerine göre Almanya ve İtalya bu hedefi tutturabilir.

AB'nin stok hedefine ulaşan ülkeler aynı zamanda çelik gibi yoğun enerji kullanan sektörlerin tüketim kesintilerinden muaf tutulabilecek.

Kısıtlı da olsa doğalgaz ihracatı kabiliyeti olan ülkeler kapasitelerinin elverdiği tüm hacmi ihraç etmek koşuluyla zorunlu tüketim kesintisi miktarını düşürmeyi talep edebilecekler.

Gaz fiyatları 4,5 ayın zirvesinde

Rusya'nın Kuzey Akım üzerinden doğal gaz sevkiyatını düşürmesi fiyatların yükselmesine neden oldu.

Avrupa'da megavatsaat başına 196 euroya ulaşan doğal gaz fiyatı, dört buçuk ayın en yüksek seviyesine çıktı.

Avrupa'da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF'de işlem gören ağustos vadeli gaz kontrat fiyatı, dün megavatsaat başına 176,6 eurodan kapandı.

Bugün 178,9 eurodan açılan doğal gaz fiyatları, saat 13.25 itibarıyla bir önceki kapanışa göre yüzde 10,9 artışla 196 euroya yükselerek, dört buçuk ayın en yüksek seviyesini gördü.

TTF'de işlem gören gaz kontrat fiyat 7 Mart'ta 200,9 eurodan kapanmıştı.

ABD, Avrupa'ya LNG ihracatını 3'e katlayacak

Öte yandan ABD'nin Avrupa'ya LNG ihracatını bu yıl üçe katlamaya hazırlandığı bildirildi.

ABD Başkanı Joe Biden'ın mart ayında daralan doğalgaz arzını telafi etmek için Avrupalı liderlere daha fazla LNG tedarik etme sözünü verdiğinde şüpheyle karşılanmıştı.

Reuters'ın Refinitiv verilerine dayanan analizine göre ABD, Biden'ın Mart'ta taahhüt ettiği, Avrupa'ya bu yıl ek 15 milyar metreküp LNG ihraç etme hedefinin üzerine çıkarak bu taahhütü üçe katlamaya hazırlanıyor.

Avrupa'nın artan LNG ithalatı küresel doğalgaz talebinin fazlasıyla yüksek olması nedeniyle Pakistan ve Hindistan gibi daha fakir ülkelerin enerji arzında daralma yaşamasına ve Rusya ile yeni anlaşmalar yapmak zorunda kalmasına neden olabilir.

ABD, bu yıl Haziran'a kadar toplamda yaklaşık 57 milyar metreküp LNG ihraç ederken bu ihracatın %68'i yani 39 milyar metreküpü Avrupa'ya ihraç edildi. ABD, 2021'de ise toplam LNG ihracatının %35'ini yani 34 milyar metreküpünü Avrupa'ya göndermişti. Böylelikle ABD, Avrupa'ya 2022'nin ilk altı ayında 2021'in tamamından daha fazla LNG ihraç etmiş oldu.

Artan LNG ihracatına rağmen Avrupa'da kış aylarına yaklaşılırken belirsizlik artıyor.

Almanya: Rus gazı AB'yi bölemeyecek

Rusya'nın gaz arzını kısmasına ilişkin Avrupa ülkelerinden tepkiler de gelmeye devam ediyor.

Almanya Dışişleri Bakanı Annele Bearbock, Avrupa Birliği genelinde doğal gaz kullanımından tasarrufun koordine edilmesi çabalarını memnuniyetle karşıladıklarını söyledi.

Prag'da Çekya Dışişleri Bakanı ile görüşmesinin ardından açıklama yapan Baerbock, "Gaz arzının kesilmesi ile bölünmeyeceğiz, aksine birlikte duracağız ve bu Rusya Devlet Bakanı'na en önemli işaret olacak" diye konuştu.

Almanya Ekonomi Bakanı Habeck de yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği'nin tüm üye ülkelerin doğal gaz tüketimlerini kısması planının Rusya'nın AB'yi bölemeyeceğini gösterdiğini savundu.

Almanya'dan "AB içinde birlik" mesajları gelirken Polonya Enerji Bakanı ise, doğal gaz tüketiminin kısılması yönünde AB'nin bağlayıcı bir karar almasına karşı olduklarını duyurdu.

Hiçbir üye ülkeye zorla doğal gaz tasarrufu yaptırılamayacağını, Polonya'nın hiç bir ülkenin gaz arz güvenliği konusunda karar verici olmayacağını belirten Enerji Bakanı Anna Moskwa, Polonya'nın doğal gaz tüketimini kısmayacağını da vurguladı. Moskqa, Polonya'nın doğal gaz depolarının tamamen dolu olduğunu da belirtti.

 Kaynak: AA, Reuters, Foreks, Bloomberg