Almanya daralma kıskacında

Yüksek faiz ortamı, yapısal sorunlar ve konjonktürel gelişmelerin etkisiyle büyüme performansı zayıflayan Almanya’yı yeniden resesyon korkusu sardı. Almanya Ekonomi Bakanlığı Sueddeutsche Zeitung gazetesinde yer alan haberi teyit ederek 2023’ün ardından bu yıl da daralma beklendiğini açıkladı.

Ekonomi Bakanlığı sözcüsü, Alman ekonomisinin 2024'te %0.2 küçülmesinin beklendiğini doğrularken, hükümetin daha önceki tahmini bu yıl yüzde 0.3 büyüme geçekleşmesi yönündeydi. Avrupa'nın en büyük ekonomisi, 2023'te euro bölgesindeki benzer ülkeler arasında en kötü performansı göstererek %0.3 küçülmüştü.

Ekonominin yılın ikinci çeyreğinde azalan yatırımlar nedeniyle yüzde 0,1 küçüldüğü Almanya’da Merkez Bankası, üçüncü çeyrekte büyümenin daha da zayıflamasını bekliyor. Alman ekonomisi üçüncü çeyrekte küçülme olması halinde teknik resesyona girmiş olacak.

Teknik resesyon, üst üste iki çeyrek GSYH'de küçülme yaşanması şeklinde tanımlanıyor. Almanya, 10 yıllık iyi bir ekonomik büyümeden sonra pandeminin ilk yılı olan 2020'de, 2009'dan beri ilk kez resesyon yaşamıştı. Bakanlık kendi tahminlerinde Ifo, DIW, IWH, IfW ve RWI enstitülerinin tahminlerini kullanırken, resmi tahminlerin ise yarın açıklanması bekleniyor.

Toparlanma işareti yok

Almanya Ekonomi ve İklim Koruma Bakanlığından yapılan açıklamada "Talepteki zayıflığın sürmesi ve şirketlerin beklentilerinin olumsuz olarak devam etmesi karşısında, 2024 yılının ikinci yarısında gözle görülür bir toparlanma olası görünmüyor" denildi.

Commerzbank Başekonomisti Jörg Kramer ağustosta fabrika siparişlerindeki önemli düşüşü "acı bir hayal kırıklığı" olarak niteleyerek, "GSYH’nin yılın ikinci yarısında en iyi ihtimalle durgunlaşmasını bekliyoruz. Uzun zamandır beklenen ekonomik toparlanmaya dair hiçbir işaret yok" ifadelerini kullandı. Alman üreticiler, enflasyonist baskılar, yüksek enerji ve iş gücü maliyetleri, Avrupa'daki yavaş ekonomik büyüme ve Çinli üreticilerin zorlu rekabetiyle karşı karşıya.

Ülkenin önde gelen otomobil üreticilerinden Volkswagen'in, 2 Eylül'de tasarruf ve maliyet azaltma önlemlerinin parçası olarak ilk defa Almanya'da fabrika kapatabileceği konusunda uyarıda bulunması, sektörde yaşanan sıkıntıları gözler önüne sermişti.

Son yıllarda Avrupa ülkelerinde satılan elektrikli otomobillerde Çin üreticilerinin payı hızla yükseliyor. Çin'de üretilen düşük fiyatlı ve sübvanse edilmiş elektrikli otomobillerin satışları rakiplerini geride bırakıyor. Çin'de, BYD, SAIC ve Geely gibi markalar ile Tesla ve farklı Avrupa şirketlerin araçlarının üretimi yapılıyor. Bu arada, Alman sanayisinin gittikçe zayıflaması, Çinli şirketlerin teknolojik olarak arayı kapatması ve hatta Uzakdoğulu şirketlerin yenilenebilir enerji ve otomotiv de Almanları geride bırakması Almanya'da "Çin Şoku" olarak tartışılıyor.

Fabrika siparişleri ağustos ayında %5,8 düştü

Almanya'da fabrika siparişleri, art arda iki aylık artışın ardından ağustosta yüzde 5,8 gerileyerek, ocaktan bu yana en keskin düşüşü kaydetti. Almanya Federal İstatistik Ofisi (Destatis), fabrika siparişlerine ilişkin ağustos ayı geçici verilerini dün açıkladı. Buna göre, ülkede yurt içinde üretilen ürünler için siparişler, ağustosta bir önceki aya kıyasla yüzde 5,8 geriledi. Fabrika siparişleri geçen yılın aynı ayına göre ise yüzde 3,9 düştü. Fabrika siparişlerine ilişkin piyasa beklentisi, aylık bazda yüzde 2 azalması yönündeydi.

Ağustostaki düşüşün art arda iki aylık artışın ardından gelmesi ve ocak ayından beri en keskin düşüş olması dikkati çekerken, yüzde 2,9 olarak açıklanan temmuz ayı fabrika siparişleri artışı da yüzde 3,9 olarak revize edildi. Ağustosta yurt içi siparişlerin aylık bazda yüzde 10,9 ve yabancı siparişlerin yüzde 2,2 düşüş kaydettiği Almanya'da söz konusu dönemde euro bölgesinden yeni siparişler yüzde 10,5 düşerken, bölge dışından gelen siparişler yüzde 3,4 arttı.

Alman otomobil endüstrisinde satışlar ilk yarıda yüzde 4,7 geriledi

Alman otomotiv endüstrisinin satışları yılın ilk yarısında yıllık yüzde 4,7 düşerek 269,5 milyar avroya geriledi. Almanya Federal İstatistik Ofisi (Destatis), ülke otomotiv sektörünün yılın ilk yarısına ilişkin satış ve ihracat verilerini açıkladı.

Buna göre, Alman otomotiv endüstrisinin satışları yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,7 azalarak, 269,5 milyar euroya düştü. Söz konusu endüstri, 2023 ocak-haziran döneminde artan fiyatların da etkisiyle 282,6 milyar avroluk rekor bir nominal satış kaydetmişti. Bu arada, Alman otomotiv endüstrisi, 2024'ün ilk yarısındaki düşüşe rağmen, Almanya'daki toplam sanayi ürünleri satışlarının dörtte birini (yüzde 25,2) gerçekleştirerek en yüksek satışa sahip sektör olmaya devam etti.

Destatis açıklamasında, otomotiv endüstrisindeki gelir düşüşünün tüm imalat sektörlerinde kendini gösterdiği belirtildi. Buna göre, söz konusu dönemde karoser ve treyler gelirleri yüzde 11,6, şanzıman veya tampon gibi araç parça ve aksesuarları gelirleri yüzde 5,4, motorlu taşıt ve motorlu taşıt motoru üretimi gelirleri ise yüzde 4,3 azaldı.

Satışların %70’i ihracattan

Yılın ilk yarısında Alman otomotiv endüstrisinin toplam satışlarının yaklaşık yüzde 70'ini (190 milyar euro) ihracat oluşturdu. Bu oran son 15 yılın en yüksek oranı olarak kayıtlara geçti. Almanya ocakhaziran döneminde 1,7 milyon adet otomobil ihraç ederek 68,4 milyar euro gelir elde etti. Adet olarak ise 2023’ün aynı dönemine göre yüzde 0,3 düşüş görüldü.

Yılın ilk yarısında Almanya'dan ihraç edilen yeni otomobillerin neredeyse dörtte biri (yüzde 22,7) tamamen elektrikli otomobil oldu. Geçen yılın aynı dönemine yüzde 2,5 daha az elektrikli otomobil ihraç edilirken, 2022'nin ilk yarısına kıyasla yüzde 113,9 daha fazla elektrikli otomobil ihraç edildi.

Destatis, Haziran 2024 itibarıyla Alman otomotiv sektöründe tedarikçiler hariç yaklaşık 773 bin kişi istihdam edildiğini de açıkladı. Sektörün istihdamı 2023’ye göre yüzde 0,8 azaldı. Verilere göre, Haziran 2024 itibarıyla Alman sanayisinde çalışanların yaklaşık yüzde 14'ü otomotiv sektöründe çalışıyor.

Perakende tarafında da durum parlak değil

Alman perakende sektöründe devam eden olumsuz hava, eylül ayında daha fazla bulutlanmaya başladı. ifo tarafından düzenlenen bir ankete göre, perakende sektörü iş ortamı endeksi ağustos ayındaki eksi 23,1 puandan eksi 25,6 puana düştü. Perakendeciler mevcut durumlarını biraz daha kötü olarak değerlendirdi ve önümüzdeki aylar hakkında daha karamsar bir tablo çizdi.

ifo uzmanı Patrick Höppner, "Tüketiciler ekonomik politika ortamı konusunda tedirgin. Bu, 2024'ün geri kalanında özel tüketici harcamalarında daha fazla dinamik büyüme beklenemeyeceği anlamına geliyor" dedi. Otomobil bayileri ve mobilya perakendecileri, belirgin şekilde daha az elverişli bir iş durumu bildirdi.

Giyim, mobilya ve döşeme satıcıları ile kendin yap mağazaları, iş durumunu perakende sektörünün tamamından daha az elverişli olarak değerlendirdi. Buna karşılık, bisiklet ve gıda perakendecileri ile tüketici elektroniği perakendecileri iş durumlarında iyileşme bildirdi.

Ankete göre, daha az perakendeci fiyat artışı beklerken, personel alımı planlarında daha temkinliler. Pek çok perakendeci stoklarının çok yüksek olduğunu düşünüyor ve mal siparişlerini azaltmayı planlıyor.