ABD enflasyonu şaşırttı, Powell’a Kongre’de soracaklar

Hilal SARI

COVID-19 pandemisinin yol açtığı ekonomik hasarın atlatılması için ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) başta olmak üzere merkez bankalarının trilyonlarca dolar parasal genişlemesi, enflasyonu tüm dünyada yükseltmeye devam ediyor. ABD’de açıklanan Haziran ayı yıllık TÜFE verisinin, beklentilerin aksine düşmeyip tedarik zincirinde yaşanan sıkışmalar, ötelenen talep, baz etkisi gibi nedenlerle sert yükselişini sürdürmesi ve 13 yılın zirvesine yükselmesi ise “enflasyon geçici mi, kalıcı mı” tartışmalarında Fed’in elini zorlaştırdı.

Fed Başkanı Jerome Powell’in birçok kez yinelediği “enflasyon geçici” açıklamalarının aksine ABD’de tüketici fiyatları mayısta bir önceki aya göre beklentilerin üzerinde yüzde 0,6 artarak hem ekonomistlerin hem de Fed yetkililerinin “geçici” öngörülerini şüpheye düşürdü. Uzmanlara göre çarşamba ve perşembe günleri ABD Kongresi’nde ifade verecek olan Powell’e ABD ekonomisinin fazla gevşek para politikası sonucu aşırı ısınacağını savunan siyasetçiler tarafından yönlendirilecek en önemli sorunun haziran verisi olmasını bekliyor.

Yıllık enflasyon %4,9’a düşmesi beklenirken %5,4’e çıktı

Aylık TÜFE haziranda yüzde 0,5’e gerilemesi beklenirken, yükselişini sürdürerek keskin bir artışla yüzde 0,9’a ulaştı. Nisanda yüzde 4,2 düzeyinde açıklanan ve mayısta beklentilerin de üzerinde yüzde 5’e ulaşan yıllık TÜFE ise haziranda yüzde 4,9’a gerilemesi beklenirken, yüzde 5,4’e çıktı. Çekirdek TÜFE ise haziranda aylık yüzde 0,4 artması beklenirken yüzde 0,9 arttı. Bir önceki ayda aylık artış yüzde 0,7’ydi. Yıllık Çekirdek TÜFE ise haziranda mayıstaki yüzde 3,8 düzeyinden yüzde 4’e yükselmesi beklenirken yüzde 4,5’e ulaştı. Fed’in enflasyon hedefi ise yüzde 2.

Sürpriz veri tahvil, altın ve dolara güç verdi

Güne 92,32 düzeyinden başlayan dolar endeksi, veri sonrası sert bir yükseliş yaşayarak 92,73 düzeyine kadar çıktı. TSİ 17:11 itibariyle ise endeks yüzde 0,30 artışla 92,54 düzeyinden işlem gördü. Güne 1.806 dolardan başlayan spot altın da ABD TÜFE verisi sonrası gün içinde 1.817 dolara kadar yükseldi ancak TSİ 17:12 itibariyle yüzde 0,21 artışla 1.809 dolardan işlem gördü. ABD 10 yıllık Hazine tahvillerinin getirisi de beklentilerin üzerinde gelen enflasyon verisi sonrası yönünü tekrar yukarı çevirdi ve yüzde 1,376’ya kadar yükseldi ancak TSİ 17:22’de yüzcde 1,351’e geriledi.

Kanada merkezli yatırım bankası TD Securities’den faiz stratejisti Gennadiy Goldberg “Bu enflasyon verisi Fed’in ‘geçici’ hikayesinde etkili olacak. Ancak bu artışların iyileşmeden kaynaklandığını da savunabilirsiniz” değerlendirmesini yapıyor.

Tahmin piyasasının %90’ı: İlk faiz artışı Aralık 2022’de

Fed’in son toplantı tutanaklarında ABD ekonomisine ilişkin hedeflerine yönelik “kaydadeğer ilerleme” ifadesinin içeriğinin hala netleştirilmediği anlaşılmıştı. Ancak FOMC üyeleri enflasyon veya diğer riskler gerçekleştiği takdirde harekete geçmeye hazır olmak konusunda hemfikir ve tapering beklentilerden önce başlayabilir. Fed faizlerine ilişkin tahmin piyasasında Aralık 2022’de bir faiz artışı yüzde 90 ihtimal olarak görülürken, Ocak 2023’te ikinci bir faiz artışına yüzde 100 gözüyle bakılıyor.

Lagarde: ECB’de fikir ayrılığı olabilir

ECB geçen hafta oy birliğiyle kabul ettiği ve para politikalarını belirleme kriterlerini (enflasyon hedefini vs.) 2003’ten bu yana ilk kez değiştirdiği yeni stratejisini tartışmaya başlıyor. Yeni stratejide yıllardır “yüzde 2’ye yakın ya da %2’nin altında” olarak geçen enflasyon hedefi “yüzde 2 simetrik” olarak belirlenmişti. Ancak gelecek hafta faiz kararı ve para politikaları için biraraya gelecek yönetim kurulu, ECB Başkanı Christine Lagarde’ın açıklamalarına göre yeni enflasyon hedefi ve faizlerin ne zaman tekrar yükseltileceği konusunda fikir ayrılığı yaşayabilir.

Almanya’da TÜFE “geçiciyim” sinyali verdi

ABD’de TÜFE artışını sürdürüyor olsa da, Avrupa’da enflasyonda tekrar bir düşüş görülüyor. Dün Almanya’da açıklanan Haziran ayı aylık TÜFE verisi, mayıstaki aylık yüzde 0,5 artıştan 0,4’e gerilerken, yıllık tüketici enflasyonu da beklentilere paralel mayıstaki yüzde 2,5’ten yüzde 2,3’e geriledi. Çekirdek (HICP) enflasyon ise aylık yüzde 0,3’ten 0,4’e yükselirken, yıllık yüzde 2,4’ten yüzde 2,1’e geriledi. Fransa’da da aylık TÜFE beklentilerin altında bir artış kaydetti ve yüzde 0,2 artması beklenirken, yüzde 0,1 olarak açıklandı. Yıllık TÜFE ise beklentilere paralel yüzde 1,5 olarak açıklandı. Bir önceki ay aylık artış yüzde 0,3; yıllık artış yüzde 1,4’tü. Çekirden (HICP) enflasyon ise aylık bazda yüzde 0,3’ten yüzde 0,2’ye gerilerken, yıllık bazda beklentilere paralel yüzde 1,8’ten yüzde 1,9’a yükseldi.