Türkiye'de konser biletleri neden pahalı? İşte maliyeti yükselten kalemler...

İlkbahar aylarından sonbahara kadar olan süreçte İstanbul'da öne çıkan bazı konserler ve bilet fiyatları şu şekilde:

Listedeki İstanbul konser bilet fiyatları için bilet satış platformlarındaki 21 Şubat tarihli fiyatlamalar dikkate alınmıştır. Bazı konserlerin erken dönem satışlarında indirim uygulanıyor.

Bu liste içerisinde en düşük bilet fiyatına sahip konser İngiliz-Alman post-punk ikilisi Lebanon Hanover'a ait. IF Performance Hall Beşiktaş'taki bu konserin en düşük bilet fiyatı 850 TL.

Rock müziğin kültleşen gruplarından Guns'n Roses'ın 2 Haziran'daki İnönü Stadyumu'ndaki konserinin en ucuz bilet fiyatı ise 6.250 TL. Bu, listedeki konserler için en düşük fiyatlı bilet için ödeyebileceğiniz en yüksek ücret. Bu konserin en pahalı bileti ise 52.649 TL. (21 Şubat Cuma günü Biletix fiyatlandırması)

Amerikan rock grubu, İstanbul konserleri öncesinde büyük bir dünya turnesine çıkıyor. Bu turne kapsamında Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Gürcistan gibi çevre ülkelere, Londra ve Barcelona gibi Avrupa'da müziğin önemli adreslerine de gidecek.

Gürcü müzikseverler ülkelerindeki Guns'n Roses konseri biletleri için yaklaşık 3.500 TL - 12.800 TL arasında bir bedel ödeyecek. Aynı konserin Londra'daki bilet fiyatları yaklaşık 3.800 TL - 42.000 TL arasında; Barcelona'da yaklaşık 2.750 TL - 44.800 TL arasında; Riyad'da ise yaklaşık 1.700 TL - 19.500 TL arasında.

Benzer fiyat farklılıklarını ünlü İngiliz pop yıldızı Robbie Williams konseri için de söylemek mümkün. Williams'ın 7 Ekim'de Yenikapı'da vereceği konserin biletleri 4.000 TL ile 10.000 TL arasında.

Williams'ın Londra konser biletleri yaklaşık 2.900 TL - 9.900 TL arasında iken, İspanya'da yaklaşık 2.500 TL - 6.300 TL arasında; Atina'da yaklaşık 2.700 TL - 6.300 TL arasında; diğer bir komşu başkent Sofya'da ise yaklaşık 2.100 TL - 5.700 TL arasında değişiyor.

Öte yandan İrlandalı post-punk ekibi Fontaines D.C.'nin 29 Haziran'da Küçükçiftlik Park'taki konser fiyatları dünya başkentlerinden pek de farklı değil. Hatta İstanbul daha ucuz.
Grubun İstanbul biletleri 1.500 TL – 4.000 TL arasında satışa çıktı. Bu konseri Atina biletleri 1.680 TL'den, Belgrad'daki biletleri ise 1560 TL'den başlıyor.

(Not: Listedeki İstanbul konser bilet fiyatları için bilet satış platformlarındaki 21 Şubat tarihindeki fiyatlamalar dikkate alınmıştır. Bazı konserlerin erken dönem satışlarında indirim uygulanabiliyor. Yurt dışı bilet fiyatları ise ilgili ülkenin para biriminin 21 Şubat'taki TL döviz kuru karşılığı ile hesaplanarak yazılmıştır.)

'Bilet fiyatları tercihleri etkiliyor'

BBC Türkçe'ye konuşan müzik gazetecisi Ece Ulusum'a göre son yıllarda Türkiye'deki ekonomik koşullar, müzik dinleyicisinin konser tercihlerini doğrudan etkiliyor ve bilet fiyatları, etkinliklere katılım oranlarını belirleyen en önemli faktörlerden biri haline geldi.

Dinleyicilerin bütçelerini en iyi deneyimi yaşayacakları etkinlikler için ayırarak daha seçici davrandığını söyleyen Ulusum şöyle devam ediyor:

"Konserlere gitmek isteyenler, ulaşım ve etkinlik sırasındaki harcamalarını kısarak alternatif yollar arıyor. Organizasyonlar, öğrenci indirimleri ve erken bilet kampanyalarıyla bu duruma çözüm üretmeye çalışsa da sınırlı kontenjan nedeniyle bu kampanyalar her zaman yeterli olmuyor ve gerilim yaratabiliyor."

Bilet fiyatlandırmasında nelere dikkat ediliyor?

Peki bilet fiyatları nasıl şekilleniyor? Organizatörler fiyatlandırmalardaki önceliklerini nasıl belirliyor?

7 Ekim'deki Robbie Williams'ın İstanbul konserini organize eden DBL Entertainment şirketinin operasyon müdürü Leyla Hazal Mallı'ya göre enflasyondaki yükseklik, gelecek projeksiyonlarını yapmak için bir zorluk nedeni.

Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Mallı, şimdiden Ekim ayındaki konser için pek çok gideri sabitlemenin mümkün olmadığını söylüyor.

İstanbul'daki hayat pahalılığının Avrupa başkentleriyle kıyaslandığında dahi oldukça yüksek olabildiğini vurgulayan Mallı, mevcut konserleri Sofya gibi daha küçük dünya şehirlerinde yapılan organizasyonlarla kıyaslamanın doğru olmadığını savunuyor.

"Yeme içme sektöründe, konaklamada fiyatlar neredeyse Londra ile aynı. Hatta bazı yerlerde daha yüksek. Bu bizim de bütün giderlerimize yansıyor" ifadelerini kullanan Mallı, şöyle devam ediyor:
"İstanbul bir metropol. Dünyanın en güzel şehirlerinden biri olduğu gibi maalesef en pahalı şehirlerinden de biri olmaya başladı. O yüzden de farklı bir hesap yapılıyor."

'Gümrükte vakit kaybetmenin maliyeti oluyor'

BBC Türkçe'den Burak Abatay'ın haberine göre, bu yaz İstanbul'da gerçekleşecek Headbangers' Weekend'in organizasyon şirketi Vera Müzik Prodüksiyon'un kurucu ortaklarından Onur Şişman, döviz kurlarındaki yükselişin uzun bir süre tüm organizatörler için büyük zorluklara neden olduğunu söylüyor.

Bunun başka firmalardan tedarik edilen ses ve ışık gibi malzemelerdeki giderlere de yansıdığını dile getiren Şişman, bir süredir nispeten daha az dalgalanan dolar ve euro kurunun biraz da olsa herkes için endişeleri giderdiğini dile getiriyor.

Şişman, batıdan gelen sanatçı ekiplerine ait TIR'ların Türkiye gümrüğünde 1-2 gün vakit geçirmesinin de maliyetleri önemli ölçüde artırdığı görüşünde:

"Avrupa'da sınır olmadığı için transit geçişler oluyor. Almanya'dan Çek Cumhuriyeti'ne giden sanatçı TIR'ları sınırda beklemiyor. Biz ise bazı sanatçı TIR'larının ülkeye girişinde de çıkışında da 1-2 gün kaybedebiliyoruz. Her grup için olmasa da bu da Türkiye'deki biletlerin Avrupa'ya göre bir tık daha pahalı olmasına neden oluyor olabilir."

Onur Şişman, bilet fiyatlandırmasının çok kabaca sanatçıya ödenen paranın ve giderlerin, beklenen insan sayısına bölünmesiyle ortaya çıktığını söylüyor.Bunun üzerine karlılık koyulduğunda da net bir biletlendirmenin olduğunu kaydeden Şişman, "Sponsorunuz varsa bu da bilet fiyatlarını düşürebilir" diyor.

Şişman, bazı uluslararası sanatçıların bilet fiyatları için tüm dünyada bir taban fiyat belirleyebildiğini, örneğin "benim biletim en az 40 euro olsun" diyebildiğini belirtiyor.

Mekan sıkıntısı

Leyla Hazal Mallı, yabancı müzisyenlerin konserlerinin yerli sanatçıların etkinliklerine göre çok daha fazla risk barındırdığını belirtiyor.

Bu risk faktörlerini açıklarken de "Popüler yerli sanatçılarda karşılama, konaklama ve kaşe giderleri daha dengelenebilir olabiliyor. Mekanlar nispeten daha küçük oluyor ama yabancılarda bunların hepsi çok daha farklı" diyor.

Görüştüğümüz organizatörler, İstanbul'da mekan sayısının azlığından ve olanların da kiralarının yüksekliğinden şikayetçi. Onur Şişman, "Yurt dışındaki bazı mekanlar Türkiye'dekilerden daha ucuz" diyor.

Mallı, ayrıca Türkiye'nin de birçok sanatçı ve menajer tarafından MENA olarak da bilinen Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkeleri arasında görüldüğünü söylüyor. Bunun da Avrupa ülkelerine göre daha farklı bir fiyatlandırmayı beraberinde getirdiğini söylüyor.

Robbie Williams konseri için biletlere ilginin oldukça iyi olduğunu kaydeden Mallı, "İlginç bir şekilde oranladığımızda aslında en pahalı biletler daha fazla satıldı" diyor.
'Müzik sahnesinin dengesi değişiyor'

Artık İstanbul haricinde farklı şehirlerde büyük konserler düzenlemek giderek zorlaştığını düşünen Ece Ulusum'a göre, bilet fiyatlarını İstanbul'dakiyle aynı seviyede tutmak mümkün değil.
Ulusum bunun bir sonucu olduğunu savunuyor:

"Bu durum, müzik sahnesinin dengesini de değiştiriyor. Dinleyiciler, büyük konserler için para biriktirirken, yeni sanatçılar ve alternatif sahneler daha az ilgi görüyor. Özellikle kariyerinin başındaki müzisyenler için keşif alanlarının daralması, müzik ekosisteminde uzun vadeli etkiler yaratabilecek bir sorun haline geliyor."