TUNÇ DİPTAŞ
tunch@tunchdptas.com
Uzun zamandır önemli şirketler ile çalışıyor, onların yöneticilerine danışmanlık veriyorum. Yöneticiler daha iyi bir kariyer hedefiyle, şirketler de kârlarını maksimize etme düşüncesiyle koçluk almak istiyorlar. Performansımı nasıl arttırırım? Nasıl terfi edebilirim? Şirketin gelirlerini yükseltmenin yolu nedir? Başarılı bir yönetici olmak için ne yapmalıyım? Yöneticiler, şirket sahipleri bu soruları sorarak fikir danışıyorlar. Çalıştığım yöneticilere yol gösterirken onlardan öğrendiğim birçok şey var. Bu öğretiler ve gözlemler sonrasında başarılı ve huzurlu bir hayat kurmak için ne gerektiğine dair çok sayıda etken sıralayabilirim. Ancak gönül rahatlığıyla sunu söyleyebilirim ki en önemli etken, insanın öz değerini bilmesi.
Kendinden vazgeçmek
Kariyerinde başarılı insanların çok azı huzurlu ve mutlu bir yaşam sürüyor. Birçoğu kendilerini gerçekleştiremiyor, gerçek potansiyellerine ulaşamıyor. Kariyer hedefi peşinde koşarken, hayatı anlamlandıramadan göçüp gidiyor. Sadece küçük bir azınlık var ki hem başarı hem de huzuru yakalayabiliyor, etraflarına ilham verebiliyorlar. Bu uzun ve zorlu yolculukta kendinden vazgeçmeyen, kendisine saygı duyan ve en önemlisi öz değerine sahip çıkanlar var. Önce kendilerini keşfediyorlar, sonra da gerçekleştiriyorlar. Bedeli ne olursa olsun kendilerinden vazgeçmiyor, ilk önce kendilerini kazanıyorlar.
Para ve statüyü tercih edenler
Kendisine olan saygısını kaybetmemek için, kendinden vazgeçmediği için çok miktarda paradan vazgeçen insanlar gördüm. Öz değerinden feragat etmemek için makam ve statüyü elinin tersiyle itenlere şahit oldum. Ve bunun tam tersini de pek çok kez gözlemledim. Daha fazla para kazanmak için müdürlerinin anlamsız isteklerine boyun eğenler… Terfi alabilmek için yalan söyleyenler… Rekabette geri kalmamak için dürüst davranmayanlar… İşe kabul edilmek için kendisini olduğundan farklı gösterenler… Beğenilmek için özgün olmaktan vazgeçenler… Bu yolu seçmenin bedeli hayatınızın anlamını keşfetmeden kendinizi gerçekleştirmeden ölüp gitmektir.
Öz değeri yüksek insanlar
İşte bu yüzden öz değer çok önemli. Öz değer, kişinin kendisiyle ilgili ne hissettiğini, kendi değerini bilmesidir. Kişinin kendine ve dünyaya nasıl bir anlam yüklediğini temelden etkiler. Öz değeri yüksek bir kişi insanlarla ilişki kurmaktan çok keyif alır ancak onlara ihtiyacı yoktur. Bu kişi kendine inandığı için akılcı ve hızlı seçimler yaparak hedeflerine doğru emin adımlarla ilerlerken, öz değeri düşük kişi aklına güvenmediği ve gücüne inanmadığı için zorluklardan kaçınır, kendini bilinmeyen düşmanlardan korumak üzere seçimlerini yapar. Öz değeri yüksek kişi yeni maceralara, onların getirdiği heyecanlara yelken açarken, diğeri kendine görünmez duvarlar örerek tek düze, sıkıcı bir yaşam seçer. Birisi toplumun kurallarını sürekli sorgulayıp, gerekirse bunları esnetebilirken, diğeri inanmadığı halde kuralları uygular.
Aile ve sosyal çevrenin önemi
Öz değerimizin yapı taşları anne ve babamız tarafından örülür. Daha sonra sosyal çevremiz öz değerin şekillenmesinde büyük rol oynar. Çocukluğu boyunca ailesi tarafından sürekli eleştirilen bir kişinin öz değerinin yüksek olması neredeyse imkânsızdır. Bu eleştirel bakış açısı ergenlik döneminde alışkanlık haline gelir ve aileden uzaklaşma yaşansa da zihinde eleştirme devam eder.
Alınan kararlar ya da yapılan seçimler sonunda kişi kendine kızar ve kendini aff etmekte zorlanır. Bir yargıç gibi davranarak kendini sürekli olarak cezalandırır. Bu öz değerin gelişmesinin önündeki en büyük engeldir. Sürekli yetersiz olduğunu düşünen kişi endişe içinde olur. Sürekli endişe içerisinde olmak yaşam enerjisini yiyip bitirir ve nihayetinde yok eder. Kendi yaşamını kurmaya cesaret edemez. Sürekli başkaları tarafından kabul edilme isteği içerisindedir. Zamanını insanların onu takdir etmesini bekleyerek geçirir. Aile ve sosyal çevremiz öz değeri oluşturmada bu derece önemlidir. Ancak kaderimiz değildir. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki bireyler öz değerini kişisel gelişim ile geliştirebilir. İnsan hayatının hangi döneminde olursa olsun öz değerini yükseltebilir.
Yüksek öz değer oluşturmak için yedi öneri
1- “Ben değerliyim ve çok özel birisiyim” sözleriyle kendinize değerli olduğunuzu hatırlatın.
2- Mükemmel olmaya çalışmak yapılabilecek en büyük hatalardan biridir. Çünkü mükemmellik diye bir şey yoktur. Zamanınızı mükemmeli aramakla değil takdir etmek ve şükretmekle geçirin.
3- Hayat amaç ve vizyonunuza uygun olmayan isteklere “hayır” diyebilmenin keyfini çıkarın.
4- Zayıf yönlerinizi eleştirmek yerine kabullenin. Ve güçlü yönlerinize odaklanın.
5- Konfor alanından çıkın, korkularınızla yüzleşin ve kendinizi geliştirmeye adayın. Zorlukları yenip ulaştığınız her yeni zirve öz değerinizi yükseltecektir.
6- Sizi siz olduğunuz için seven ve karşılıksız sevgi veren insanlarla bağ kurun.
7- Etrafınızdaki insanların hayatlarına, kalplerine dokunun. Onlara değer katın. Kendini gerçekleştireceğiniz, öz değerinizi yeniden keşfedeceğiniz bir hafta dilerim.