Yıllık 17.14 enflasyon artışı, MB’nin revize % 12.2 enflasyon hedefinin gerçekleşmesinin çok zor olacağını gösteriyor. İşin kötüsü, gelişmenin stagflasyondan (durgunluk içinde enflasyon) stumpflasyona (küçülme halinde enflasyon) doğru evrilmesi…
TÜİK’in yıllık 17.14 olarak açıkladığı perakende fiyatları, enflasyonun son 22 ayın en yüksek düzeyine ulaştığını bize belgelemiş oldu.
Endekste yer alan 415 üründen 281’inin yüzde 67’sinin fiyatının artması, işin belli maddelerde odaklanan bir fiyat artışı olmaktan çıktığını çok açık olarak gösteriyor. Nitekim, ulaştırma 1.68 ile aylık TÜFE seviyesinde iken, çeşitli mal ve hizmetler, eğitim, gıda ve alkolsüz içecekler, giyim ve ayakkabı aylık ortalamanın üzerinde artış yaşıyor. Beni şaşırtan, en yüksek fiyat artış oranının % 7.57 ile giyim ve ayakkabıda gerçekleşmesi. Merkez Bankası sinyali önceden almış olmalı ki, geçen hafta yıl sonu enflasyon beklentisini yüzde 12.2’ye yükseltmişti. Geçen yılın aylık enflasyon artışlarına baktığımda, enflasyonda baz etkisi ile düşüş olacağını pek düşünemiyorum. Merkez Bankası’nın revize edip yukarı çektiği yıl sonu rakamının tutturulmasının mümkün olamayacağı kesinlik taşıyor. Zaten dün konuştuğum uzmanlar benim düşüncelerime ortak oldular.
İşin kötüsü, gelişmenin stagflasyondan (durgunluk içinde enflasyon) stumpflasyona (küçülme halinde enflasyon) doğru süratle evrilmesi. Bu kategoride Arjantin başı çekiyor ama fazla bir ülke de yok. Bu konumumuz üstünde daha fazla düşünmemiz gerekiyor. Yakın günlerde ölen Profesör Mundell’in “Trilemna’’sı (İmkansız Üçlü) bize şunu öğretir: Hem sabit bir döviz kuru, hem serbest sermaye hareketi, hem de bağımsız bir para politikası birlikte sürdürülemez. Merkez Bankası yönetiminin döviz kuru ile para politikası arasındaki tercihi açıklık kazanmalıdır...
10 yılı aşkın süredir yıllık % 5 enflasyon hedefi açıklanıyordu. Her seferinde bu hedef tutturulamadığı için Merkez Bankası, siyasi yönetime “mektup’’ vermek zorunda kalıyordu. Mektup geleneğine bir yenilik öneriyorum: Y. Zelanda örneğinde olduğu gibi ‘Başkan bu hedefi tutturamadığı gün istifa etsin.’
Yeni açıklanan enflasyon verisi, olumsuz tablonun değişmeden ve hatta artarak süreceğini gösteriyor.
GÜNÜN NOTU:
AB’nin Ufuk Avrupa Programı, 2021-2027 için 95.5 milyar Euro olarak açıklandı. Girişim dünyamızı bu hibe programından etkin olarak yararlanmaya davet ediyorum.