Haziran’da atağa kalkan enflasyon, Kayıp Yıllar 90’lardaki hiperenflasyon sürecinin benzerine doğru yol aldığımızı gösteriyor. Üretici enflasyonu %43 gibi çift haneleri neredeyse yarılamış noktaya taşındı. Tüketici enflasyonu ise “bunlar daha iyi günlerimiz” dercesine kararlı(!) tırmanışında…
Enflasyonla mücadeleye çağrı
Resmi ama gayrı ciddi beyanlar yılsonu için %12-13 enflasyon hedefine takılıp kalmışken Cumhurbaşkanı; “yüksek enflasyon” ifadesini kullanmaya başladı ve “mücadele takım oyunu gerektiriyor” dedi. Yetinmedi; “yapısal sorunlara odaklanmaktan” söz etti, enflasyon ataletini dillendirdi.
Takım oyunu nedir?
Peki, nedir şu takım oyunu ve enflasyonla mücadele ne gibi işlevi olabilir? Öncelikle burada mesaj, özel sektöre… Mesajdan da ziyade uyarı niteliğinde… “Bakın, Merkez mücadele ediyor ama yetmez” diyerek, özel sektörü de enflasyonla mücadelede takım oyununa çağırıyordu.
Aslında benzer çağrı, 2018’deki enflasyonla topyekûn mücadele programında yapılmış ve kabul görmüştü. TOBB, TÜSİAD, MÜSİAD, İSO, İTO ve benzeri kurumlar bu çağrıya uyarak seferberliğe katkı vermiş, fedakârca indirimlere gitmişlerdi.
İKİ SORU İKİ CEVAP
Enflasyonun kontrolünde Merkez bir şey yapamaz mı?
Enflasyonun kontrolünde Merkez’in yapacağı çok az şey kalmış. Nitekim Cumhurbaşkanlığı da Merkez’den umudunu kesmiş ki Fiyat İstikrar Komitesi kurdu. Oysa Merkez’in asıl işi fiyat istikrarını sağlamak idi.
%43 maliyet enflasyonu ile nasıl mücadele verilecek?
Özel sektör %43’lük maliyet enflasyonu altında ezilirken iflas etmemek için kendi canının derdine düşmüş durumda. Takım oyunu için kamunun takım oyununda olması gerekiyor.
TASARRUF ŞART
Tasarruf şart ama itibardan, kamu harcamalarından, gereksiz ödemelerden, yüksek israftan geri adım atmayacak ve insanlardan porsiyon küçültmeyi talep edecek, fedakârlık bekleyeceksin. Takım oyunu bu olmasa gerektir. Bu olsa olsa bir takım oyunlarla krizi gözden uzak tutmaktır.
Kaldı ki takım oyununda asıl mesele; halkı bu takıma katmaktır. Fedakârlığı eşit paylaşmak, FEDA halka KÂR bana kurnazlığına sapmamaktır. Aksi halde halk sahaya iner, takımı da oyunu da değiştirir. Krizle gelenin krizle gitmesi, tam da bu neticeye vardırır, sahte takım oyununu, oyun kurucusunu, oyuncularını…