Hakan ŞİRİN
Mali Müşavir
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun geçici 37’nci maddesi ile imalat sanayine yönelik Yatırım t-Teşvik Belgesi (YTB) kapsamında yatırım yapanlardan bu yatırımları için yaptıkları inşaat harcamalarına ilişkin indirim yolu ile gideremedikleri KDV’yi iade alma imkânı verilmiştir. KDV Geçici 37’nci madde, imalatçı vasfına sahip yatırımcı üzerinde biriken ve indirim yolu ile gideremediği devreden KDV tutarının yatırımcı üzerinde bir yük olarak kalmasını engelleyen mantıklı bir vergi uygulaması olarak karşımıza çıkmaktadır. Her ne kadar uygulamanın ana hatları kanun maddesinde yer almış olsa da, uygulama detayları için tebliği incelemek elzemdir. Bu maddenin uygulanmasında İmalat sanayine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamında;
- a) Asgari 50 milyon Türk Lirası tutarında sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023, 2024 yıllarında yüklenilen ve 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023, 2024 yıllarının altı aylık dönemleri itibarıyla indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisi altı aylık dönemleri izleyen bir yıl içerisinde,
- b) 50 milyon Türk Lirası tutarına kadar sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023, 2024 yıllarında yüklenilen ve 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023, 2024 yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisi izleyen yıl içerisinde talep edilmesi halinde belge sahibi mükellefe iade olunur.
Bu hükmü takvimsel olarak örneklemek gerekirse asgari 50 milyon Türk Lirası tutarında sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle 2020 yılının ikinci altı aylık döneminde (1/7/2020-31/12/2020) söz konusu yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere düzenlenen faturalarda yer alan ve bu süre içinde indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV’nin izleyen bir yıl içinde (1/1/2021- 31/12/2021) talep edilmesi halinde iade edilmesi söz konusu olacaktır.
İmalat sanayine yönelik yapılan inşaat işlerine ait tüm harcamaların KDV’si iade olarak istenebilmektedir. Dolayısıyla söz konusu istisna inşaat işlerine ilişkin olmak koşuluyla hem hizmet hem de mal alımlarını kapsamaktadır. Bu istisna KDV’nin alıcı tarafından ödenip, sonra iade alınası şeklinde uygulanmaktadır. Dolayısı ile inşaatı yapan kişi, istisna belgesi alarak mal ve hizmet teminlerini KDV’siz olarak alması mümkün bulunmamaktadır. Söz konusu alışlara ilişkin KDV’nin alıcı tarafından indirim konusu yapılması ve kanun metninde belirtilen tarih aralıklarında olması ve iade istenecek KDV beyannamesinde sonraki döneme devreden KDV tutarını aşmaması gerekmektedir.
Bu türden yüklenilen KDV’si olan yatırımcılar iade isteyecek olduğu dönem beyannamesinin “Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” tablosunun 442 kod numaralı “İmalat Sanayiine Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşleri” satırında beyan ederler. Zorunlu belgeleri ibraz eden imalatçılar mahsuben iade taleplerinde, iade miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.
Nakden iade talep edilmesi durumunda 5 bin TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. İade talebinin 5 bin TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.