Nazmi KARYAĞDI
Gelir İdaresi E. Strateji Başkanı
Yeni Ekonomi Danışmanlık A.Ş Kurucu Ortağı
YouTuberlar için “Kolay Vergileme” olarak adlandırdığımız yeni dönem 1 Ocak 2022’de başladı. Hatırlanacağı üzere Şubat ayında DÜNYA Gazetesi’nde yayınlanan açıklamamızdan sonra konu gündeme gelmiş, medyada önemli bir yer işgal etmişti. Geçtiğimiz Ekim ayından TBMM’de kabul edilen 7338 sayılı Kanun’a göre; YouTuberlara belli tutara kadar olan kazançlarda sadece bankalar tarafından stopaj yapılacak, defter tutulmayacak, fatura düzenlenmeyecek, beyanname verilmeyecek ve işlemlerde KDV olmayacak.
Gelir İdaresi Başkanlığı, 24 Aralık Cuma akşamı, YouTuberların ve mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin vergi dışı kalmak için ne yapacaklarına ilişkin bir genel tebliğ taslağı yayınladı. Tebliğde öne çıkan unsurlar ve iyileştirilmesi gereken konuları gençlerimiz için ele aldım.
İstisnadan nasıl yararlanılacak?
2022 yılında 880 bin liranın altında kazanç elde edenler, bankalar tarafından yapılacak %15 stopaj ile vergilendirilmiş olacaklar. Bunun dışında defter tutma, fatura düzenleme ve beyanname verme gibi yükümlülükler yok.
Uygulama kendiliğinden mi başlayacak?
- Tebliğ taslağına göre gençler yaşadıkları yerdeki Vergi Dairesi’ne giderek gelir vergisi mükellefiyeti tesis ettirecek “193 Sayılı Kanun’un Mükerrer 20/B Maddesi Uygulamasına İlişkin İstisna Belgesi” talep edecekler. Kişinin daha önce gelir vergisi mükellefiyeti varsa yeniden mükellef tesis edilmeyecek. Ancak şu ana kadar gelir vergisi mükellefiyeti yoksa bu kişi için önce gelir vergisi mükellefiyeti tesis edilecek.
- Vergi dairesi, başvuru sahibinin faaliyetinin istisna kapsamında olup olmadığını kontrol edecek.
- Vergi dairesi uygun görmüşse istisna belgesini düzenleyecek.
- İstisna belgesi bankada hesap açmak için kullanılacak. Halihazırda mevcut bir hesap da bu amaçlar kullanılabilir. Bu durumda da yine istisna belgesinin bankaya sunulması gerekiyor.
Türkiye’de kurulu (kanuni ve merkezi Türkiye’de olan) bir bankada hesap açılmalı, birden fazla bankada hesap açılabilir.
- Bankada hesap açıldıktan ya da mevcut hesap istisna hesabı olarak kaydettirildikten 1 AY içinde vergi dairesine (banka adı, banka şubesi, İBAN numarası) bildirilmesi gerekiyor.
- Banka hesabına/hesaplarına yatırılan para tutarı (stopaj öncesi tutar) 2022 yılında 880 bin lirayı aşmadığı sürece, stopajla kalınacak, gelir vergisi beyannamesi verilmeyecek. Başka gelirler nedeniyle gelir vergisi beyannamesi verilecek olursa YouTuber gelirleri beyannameye dahil edilmeyecek.
- Banka hesabı dışında tahsilat yapılırsa istisnadan yararlanılamayacak, istisna o yıl için bozulacak.
- Bankadaki tahsilatın 880 bin liranın üzerine çıkması ya da istisnadan yararlanma şartlarının ihlal edilmesi nedeniyle gelir vergisi beyannamesi verilmesi gerektiğinde beyanname üzerinde giderlerin düşülmesi mümkün olacak. Tebliğde geçici vergi beyannamesi verilmeyeceği ifade olunmuştur.
- YouTuber’a firma ödeme olarak örneğin cep telefonu, bilgisayar, ürün vb. verilmişse YouTuber bu kıymetin rayiç bedelinin karşılığını bankaya gidip yatıracak bu durumda istisnadan yararlanma şartlarını ihlal etmemiş olacak.
- Bankalar yıl içinde YouTuber’ın 880 bin liralık istisna sınırının aşılıp aşılmadığını kontrol etmeksizin gelen paradan sürekli stopaj yapmak zorunda olacak.
- İstisna tutarı aşılsa da aşılmasa da fatura düzenleme veya defter tutulması sözkonusu olmayacak
- Yapmış oldukları giderlere ilişkin belgelerin 5 yıl süreyle saklanması gerekiyor. İstendiği zaman ibraz edilmesi gerekir.
Tebliğ taslağındaki sorunlu konular
Düzenleme ile YouTuberların vergi dairesine giderek ticari kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti tesis ettirmeleri isteniyor. Hâlbuki kolay vergilendirme kapsamında, daha işin başında istenen bu şart, kanun hükmünde yer almayıp ek bir külfet yaratacak mahiyettedir. Daha da önemlisi Sosyal Güvenlik Uzmanlarına göre, Sosyal Güvenlik Kanunu uyarınca 4/b kapsamına girileceğinden Bağ-Kur primi yatırmak gerekecektir. Sırf mükellefiyet tesis edilmesi nedeniyle bu yükümlülüğün büyük küçük tüm YouTuberlara getirilmesi gelir elde etmeyen ya da düşük tutarda gelir elde edenler için ek yük teşkil edecektir. Bu nedenle de bizce başlangıçta mükellefiyet tesisi etme zorunluluğu Tebliğden çıkarılmalıdır. Eğer YouTuber beyanname verme sınırını aşarsa, vereceği beyanname ile otomatik olarak mükellefiyeti tesis edilmiş olmalı. Dolayısıyla ek bir mükellefiyet tesisi için başvuru süreci olmamalı.
Tebliğ taslağında Vergi İstisnası Belgesi almak için de vergi dairesine gidilmesi öngörülmüş durumda. Oysaki internet üzerinden İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden bu işlem yapılabilir.
Yasa maddesinde beyanname verme sınırının belirlenmesinde “kazanç” kavramı esas alınmışken Tebliğde “hasılat” kavramı kullanılmıştır. Ancak kazanç, hasılattan masraflar düşüldükten sonra kalan kısımdır ve bu dikkate alınmalıdır.
YouTuber’ın ürünlerini tanıttığı firma, YouTuber’a içerik üretimi karşılığında ayni ödeme olarak örneğin cep telefonu, bilgisayar, ürün vb. vermişse YouTuber bu kıymetin rayiç bedelinin karşılığını bankaya gidip nakit yatırma zorunluluğu getirilmiş. Tabi ki banka, yatırılan paradan stopaj yapacak. Oysaki kanun maddesinde ayni ödemelerin Tevkifata tabi olacağı konusunda bir düzenleme yapılmamıştır. Önerimiz; ayni ödemeyi yapan firmanın, YouTuber’a verdiği mal veya ürünün rayiç bedelini tespit edip, bu tutarı brüte tamamlayarak stopaj yapması şeklinde bir yasal değişiklik yapılması yönündedir.