Değerli EKONOMİM okuyucuları, Cumhurbaşkanlığı 23/11/2023 tarihinde bir ek karar yayınladı ve dış ticaret erbapları arasında bir tedirginlik yayıldı.
Önce karara bakalım ne diyor; “İthalatta gözetim uygulanması hakkında ilgili mevzuat uyarınca, göze-tim uygulanmasına tabi tutulan mallara ilişkin gümrük beyannamelerinde beyan olunan ve tevsik edi-lemeyen tutarlar ile bu tutarlar nedeniyle doğan ve katma değer vergisi matrahına dâhil olan her türlü vergi, resim, harç ve paylar dolayısıyla ödenen katma değer vergisinin indirim hakkı kaldırılmıştır. İthalatta korunma önlemleri uygulanması hakkında ilgili mevzuat uyarınca korunma önlemi olarak uygulanan gümrük vergisi ve/veya ek mali mükellefiyetler, ithalatta haksız rekabetin önlenmesi hak-kında ilgili mevzuat kapsamında uygulanan dampinge karşı vergi ve telafi edici vergiler ile bu tutarlar nedeniyle doğan ve katma değer vergisi matrahına dâhil olan her türlü vergi, resim, harç ve paylar dolayısıyla ödenen vergisinin indirim hakkı kaldırılmıştır.”
Hal böyle olunca, dış ticaret şirketleri ve işlemleri yapan meslek mensupları şöyle kaygılara kapılmış bulunuyor;
Kanunen kabul edilmeyen giderler (KKEG), vergi matrahının tespitinde gayrisafi kazançtan indirile-meyecek giderlerdir. Bu mevzuatı takiben, bahse konu matrahların da KKEG kapsamına alınmasın-dan endişeleniliyor. Malum KDV si indirim konusu yapılmayan matrahların indirim konusu yapılabi-liyor olması anlamlı olamıyor. Hatalı yapılan KDV hesaplamaları sonucunda oluşabilecek cezalar fir-malara hem iş yükü hem de ciddi oranda bir maliyete sebebiyet verebilecektir. Bu tarz hesaplamaları yapmak için yeterli tecrübeye sahip Mali Müşavirlerin bulunması gerekiyor. Birçok firmanın söz konu-su kararı ihtirazi kayıt ile devam ettireceği ve idarelerce verilecek kararlara itiraz edileceği tahmin edi-liyor. Karardan etkilenen KDV tutarı doğrudan maliyet olarak alım satım konusu ürünlere yansıtılabi-lecektir. Haliyle bir kesim eşya için enflasyon dışı bir zam beklentisi oluşabilir. Söz konusu zam, itiraz sonuçlanana kadar taraflara maliyetler yükleyecektir. Buna ek olarak, bu ülkede zam görmüş bir ürü-nün sonradan fiyatının geri çekilmesi de pek muhtemel olamamaktadır. Yani o ürün özelinde suni bir enflasyon yaratılmış olacaktır.
Hoş, karar lehinde olan görüşler de bulunmakla birlikte, Gözetim ve korunma önlemleri bakımından KDV hesabı için gümrük beyannamelerinde ayrı bir kodla işlem yapılması önerilmekle birlikte söz konusu kararın yeniden gözden geçirilmesi görüşü de bulunmaktadır. Keza; referans kıymet yükselt-me uygulaması alanında da bir düzenleme getirilmediğine göre bunun da kapmada olduğu şeklinde bir uygulama yapılması tedirginliği d doğmaktadır.
Bu arada, karara uygun olarak tedirginlikleri en az düzeye indirecek düzenlemelerin de Gümrükler Genel Müdürlüğü’nce yapılması beklendiği anlaşılabilmektedir. Uygulamada ne gibi sorunların çıka-cağını hep birlikte göreceğiz.