✔ Ocak ayındaki dış ticaret açığı 14 milyar doları aştı, yıllık açık da 114 milyar dolara yaklaştı.
✔ Yalnızca ocak ayında 14.4 milyar dolar açık veren Türkiye, yılın tümündeki açığı 80 milyar dolarda tutmayı öngörüyor. Olur mu dersiniz?
Fırından yeni çıkmış sıcacık ekmek gibi 2023’ün dış ticaretine ilişkin en yeni veri de belli oldu ama o sıcak ekmek el yakıyor!
Dış ticarette 2023’e hiç de iyi bir giriş yapılamadı.
Ticaret Bakanlığı verilerine göre ihracat ocak ayında 19.4 milyar dolar olarak gerçekleşti ve geçen yılın aynı ayındaki 17.6 milyar dolara göre yüzde 10 arttı.
İthalattaki artışın oranı ise yüzde 21'i buldu. Geçen yıl ocakta 27.8 milyar dolar olan ithalat, bu yıl 33.7 milyar dolara çıktı.
Böylece 2022’nin ocak ayında 10.3 milyar dolar ticaret açığı bu yıl 14.4 milyar dolara ulaştı. Açıktaki artışın oranı yüzde 40’a yaklaşıyor.
İhracatın ithalatı karşılama oranı da tarihi dip seviyelerde... Geçen yıl ocakta yüzde 63 olan karşılama oranı bu yıl yüzde 57.4'e indi.
“Ama enerji ithalatı” diyenler, buyurun!
Hani ithalatın çok arttığı, ihracatın ithalatı karşılama oranının giderek azaldığı dile getirildiğinde “Ama enerji ithalatı” diye ortaya çıkanlar...
Bakın Ticaret Bakanlığı size ne diyor:
“2023 yılı ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre ihracatın ithalatı karşılama oranı 5.6 puan azalarak yüzde 57.4 olarak gerçekleşti. Enerji verileri hariç tutulduğunda, ihracatın ithalatı karşılama oranı 15.3 puan azalarak yüzde 73 olarak gerçekleşti. Enerji ve altın verileri hariç tutulduğunda ise ihracatın ithalatı karşılama oranı 0.3 puan artarak yüzde 91 olarak gerçekleşti.”
Bu ifadeyi Ticaret Bakanlığı’nın açıklamasından aynen aldım. Dolayısıyla tüm cümlelerin “olarak gerçekleşti” diye bitmesinin sorumlusu ben değilim!
Yıllık açık... Nereden nereye?
Türkiye 2022 yılını 109.5 milyar dolarlık rekor bir dış ticaret açığıyla kapatmıştı. Bu yıl ocakta yıllıklandırılmış açığa 4.1 milyar dolar daha eklendi. Böylece ocak ayı sonundaki yıllık dış ticaret açığı 113.6 milyar doları buldu.
Geçen yıl ocaktaki yıllık dış ticaret açığı 53.4 milyar dolar düzeyindeydi. Yani şimdiki açığın yarısı kadar bile açık yoktu.
Bu yılın dış ticaret açığı hedefinin 80 milyar dolar olduğunu bir kez daha hatırlatalım.
Ocak ayında 14.4 milyar dolar açık vermiş durumdayız. Dolayısıyla yılın kalan on bir ayındaki açığı 65.6 milyar dolarda tutmamız gerekiyor.
Olur mu, pek olur gibi görünmüyor.
DTH AŞAĞI, KKM YUKARI!
Merkez Bankası’nın bankalara 25 Ocak’ta gönderdiği yazıyla döviz tevdiat hesabından geçişle açılacak kur korumalı mevduat hesapları için faiz tavanını kaldırdığını bildirmesi etkisini hemen gösterdi.
20-27 Ocak haftasında hem döviz hesapları azaldı, hem de kur korumalı hesaplarda artış kaydedildi.
Merkez Bankası verilerine göre söz konusu hafta için yurt içi yerleşiklerin döviz tevdiat hesapları 2.1 milyar dolar geriledi. Bu gerilemenin 1.3 milyar doları tüzel kişilerin, 763 milyon doları da gerçek kişilerin hesabındaki düşüşten kaynaklandı.
KKM’de artış...
Kur korumalı mevduatta son hafta verisi her ne kadar 20-27 Ocak haftasını kapsıyorsa da ve faiz tavanının kaldırılması sınırlı etki yapmışsa da, söz konusu haftada KKM 21 milyar liralık artış kaydetmiş durumda.
KKM’nin ne kadarının TL ile ne kadarının DTH dönüşümü yoluyla açıldığı bilinmiyor, bu veriler açıklanmıyor çünkü. Ama bugünün koşullarında yüzde 12 faize razı olunarak TL ile KKM açılma ihtimali neredeyse yok gibi. Dolayısıyla son haftadaki artışın tümünün DTH dönüşümü yoluyla açıldığını varsaymak pek yanlış olmaz.
DTH dönüşümlü KKM’de faiz tavanının kaldırılmış olmasının etkisiyle önümüzdeki günlerde döviz hesaplarının daha da azaldığını ve bu azalmanın yansımasıyla KKM’nin arttığını göreceğiz.