Ağustos’ta ihracat yüzde 13,2 artışla 21,3 milyar dolara ulaştı. Bu, Ağustos ayları içinde en yüksek olanı. İthalat ise yüzde 40,8 artışla 32,6 milyar dolar oldu. İşte bu sadece Ağustos ayları içindeki değil, şimdiye kadarki en yüksek aylık ithalat. Doğal olarak dış ticaret açığı da 11,3 milyar dolara yükseldi ve o da şimdiye kadarki en yüksek aylık düzeyine ulaştı.
İhracat artışına rağmen genel olarak dış ticaret görünümünde bozulma geçen yılın sonunda başlamıştı. Bu yılın ilk 8 ayında ihracat yüzde 18,3 artmasına rağmen, ithalat artışı yüzde 40,7, dış ticaret açığındaki artış yüzde 146 oldu.
İhracat ve ithalat artışının temelinde büyük oranda küresel bazda fiyat artışları var. Sektörlerin hemen hemen yarısında miktar bazında ihracatta düşüş olmasına rağmen, birim fiyat artışları toplam hasılayı yukarı çekiyor. Bununla birlikte, fiyatların yükseltici etkisi yavaş yavaş azalmaya başladı ve küresel talepteki soğuma işaretleri yakında ihracat artışının daha da zayıflayacağına işaret ediyor. Birçok sektörün ihracatında oransal olarak artış olsa da, Ağustos performansının çok büyük bir bölümü kimya sektörü kaynaklı.
Yılın ilk yarısında Türkiye ekonomisi 32,4 milyar dolar düzeyinde cari açık verdi. Bu ilk altı aylar itibarı ile ekonominin 2011’den bu yana verdiği en yüksek açık.
Geçen hafta açıklanan Orta Vadeli Program’da 2022 yıl geneli için cari açık 47,3 milyar dolar öngörülmüştü. Bu durumda açığın yılın ikinci yarısında ilk altı aya göre yüzde 50’den fazla azalması ve 14,9 milyar dolar olması gerekiyor. Kulağa zor gelse de, benzer değişimleri 2015 ve 2018’de yaşadık. 2015’te cari açık yılın ikinci yarısında ilk yarısına göre yüzde 54 azalmıştı. 2018’de ise ilk yarıda 30 milyar dolar açık veren Türkiye ekonomisi yılın ikinci yarısında 8 milyar doları aşan fazla vermişti. Ancak 2015’teki gerileme hammadde fiyatlarının çok sert gerilemesi, 2018’deki ise Türkiye ekonomisinin hızla yavaşlamasından kaynaklanmıştı. Şu sıralarda ekonomide yavaşlamaya yönelik işaretler geliyor ancak cari açığın beklentilere uygun bir düzeye inmesi için hammadde fiyatlarında da geri çekilmelerin artması ve kalıcı olması gerekiyor. Aksi durumda açık, beklentinin üzerine çıkabilir. Nitekim Temmuz ve Ağustos dış ticaret verileri de bunun sinyallerini veriyor.