2023 yılı, kayıtlara geçen en sıcak yıl oldu. İklim değişikliği ile mücadele ve karbon emisyonlarının azaltılması trilyonlarca dolarlık finansman gerektiriyor. Küresel ekonominin en önemli oyuncularından olan Çin, yenilikçi finansman mekanizmaları aracılığıyla iklim dönüşümünü finanse etmek için şimdiden harekete geçmiş durumda ve tüm dünyanın ders alması gereken adımlar atıyor. Düşük karbon ekonomisine geçiş, derin bir ekonomik dönüşüm gerektiriyor. Yapılan tahminlere göre, net sıfır karbona ulaşmak için 2030 yılına kadar enerji altyapısına en az 1 trilyon dolar, 2050 yılına kadar tüm sektörlerde yılda 3 trilyon ila 6 trilyon dolar ek küresel yatırım gerekiyor. Ve tabi ki, düşük karbon teknolojileri yenilikçi finansal araçlar gerektiriyor.
Yenilikçi finansman mekanizmaları devrede
Çin bugün, 140'tan fazla ülkenin ana ticaret ortağı ve küresel tedarik zincirinin yeşil dönüşümünün hızını belirleme konusunda en iyi konumdaki ülkelerden biri. 800'den fazla büyük Çinli şirket 2060 yılına kadar karbon nötr olma hedefi açıkladı. Özellikle bilgi teknolojileri, tekstil ve imalat sektörlerindeki işletmeler, ulusal iklim hedefl erinden önce karbon nötr olmak için önemli adımlar atıyor.
Çin’in 2050 yılına kadar yaklaşık 26 trilyon dolarlık yeşil yatırıma ihtiyacı var. Hükümet; 14. Beş Yıllık Planı kapsamında, iklim değişikliği ile mücadele ve dijital ekonomiyi desteklemek için 6 trilyon dolarlık yatırım yapma hedefini açıkladı.
Çin Halk Bankası, bilim-teknoloji, inovasyon, teknik dönüşüm ve yenilikçi malzemelere yönelik projeleri desteklemek için 500 milyar Yuan yani, yaklaşık 70.47 milyar dolar değerinde yeni bir kredi imkanı oluşturdu. Bir yıl vadeli kredinin faiz oranı yüzde 1.75 olarak belirlendi.
6,23 milyon mikro ve küçük ölçekli işletmenin yeşil dönüşümüne destek
Bir diğer örnek ise, Alibaba tarafından desteklenen, teknoloji odaklı internet bankası MYbank. Bu banka, 6,23 milyon mikro ve küçük ölçekli işletme için özel bir finansman platformu oluşturdu. Aralık 2022 sonu itibariyle MYbank, kredilerde tercihli faizler sunarak 420 bin mikro ve küçük ölçekli işletmenin yeşil dönüşümünü destekledi; onlara erişimi kolay kapsayıcı finansal hizmetler sağladı. Müşteri ihtiyaçlarına göre bir dizi yeni yeşil finans ürünü geliştiren MYBank, yeşil ve dijital tedarik zinciri finansmanı ürün matrisi oluşturdu.
Çin’deki bankaların büyük bir bölümünün yeşil dönüşümü destekleyen ürünlere odaklandığını söylemek yanlış olmaz. Bu kapsamda hayata geçirilen uygulamalardan biri de, yeşil teknolojilerin işletme aşamasına göre uyarlanabilen sürdürülebilirlik bağlantılı krediler. Societe Generale China, önde gelen otomotiv parçaları tedarikçisi Forvia’nın birden fazla Çinli iştirakine sağlanan 97 milyon dolarlık mevcut banka kabul kredisi için sürdürülebilirlik bağlantılı mekanizmanın uygulanmasını sağladı.
Çin’in yenilikçi uygulamaları arasında, yeşil şirketlerin ilk halka arz süreçlerini kolaylaştırmak için yeşil borsanın oluşturulması da yer alıyor. Bunun yanı sıra, Çinli şirketler, İsviçre borsası gibi yabancı ülkelerde de benzer faaliyetleri gösteriyorlar ve buralarda elde ettikleri kazançlar ile yeşil teknolojilere yatırım yapıyorlar.
Yenilenebilir enerji üzerine küresel ölçekte araştırmalar yapan Global Energy Monitor’ün (GEM) geçtiğimiz günlerde yayımladığı yeni bir rapora göre; yenilenebilir enerjideki lider konumunu her geçen gün güçlendiren Çin’in, rüzgar ve güneşteki iddialı 2030 hedefi olan bin 200 GW’a planlanandan 5 yıl daha erken ulaşacak. Bunun en büyük nedeni ise, hükümetin yeşil dönüşümdeki fırsatları çok önceden görmüş ve bu doğrultuda net bir yol haritası belirlemiş olması. Darısı Türkiye’nin başına…