Türk Ticaret Kanunu’nda (TTK) anonim şirketler için belirlenmiş asgari esas sermaye tutarı 50.000 TL (kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan şirketler için 10.000 TL) (md. 332), limitet şirketlerde ise belirlenmiş asgari esas sermaye tutarı 10 bin TL. (md. 580) iken Cumhurbaşkanı’nın kanunda yer alan yetkilerini kullanarak bu tutarları 24.11.2023 tarih ve 7887 sayılı Kararı ile artırdığını, 25 Kasım 2023 günlü Resmi Gazete’de yayımlanan söz konusu kararname ile anonim şirketler için asgari esas sermaye miktarının 250.000 TL (kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan şirketler için 500.000 TL), limitet şirketler için asgari esas sermaye 50 bin TL olarak belirlendiğini daha önce 28.11.2023 günlü gazetemizde yayımlanan köşe yazımda aktarmıştım. Ancak bu konuda çok sayıda soru gelince tekrar bu konuya dönmek zorunda kaldım. Aşağıda gelen soruları ve yanıtlarını aktarıyorum.
- Şirketimizin sermayesi Cumhurbaşkanı’nca belirlenen yeni asgari sermaye tutarlarının altında, biz de sermayemizi yeni tutarlara yükseltmek zorunda mıyız? Zorundaysak süre ne kadar?
Cumhurbaşkanı’nca belirlenen yeni asgari sermaye tutarları, kararın yürürlüğe gireceği 1.1.2024 tarihinden sonra kurulacak sermaye şirketleri içindir. Ne kanunda ne de Cumhurbaşkanı Kararı’nda bu tarihten önce kurulmuş şirketlerin sermayelerini de en az bu tutara yükseltme zorunluluğu söz konusu değildir. Kısaca, sermayenizi artırmak zorunda değilsiniz.
- Sermayesi Cumhurbaşkanı’nca belirlenmiş tutarın altında kalmış şirketiz Sermayemizi, belirlenen yeni belirlenen tutarların üzerine yükseltmek istiyoruz. Bu durumda, Ticaret Kanununun Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 20/2. maddesinde yer alan “Sermayenin Türk Ticaret Kanunu’nda yazılı tutara yükseltilmesi için yapılacak genel kurullarda toplantı nisabı aranmaz, kararlar toplantıda bulunanların çoğunluğu ile alınır” hükmü sermaye artırımı konusunda yapacağımız genel kurul toplantısında uygulama alanı bulur mu?
Ne kanunda ne de Cumhurbaşkanı Kararı’nda bu tarihten önce kurulmuş şirketlerin sermayelerini de en az bu tutara yükseltme zorunluluğu öngörülmediğinden, yapacağınız sermaye artırımı kanuna uyum için zorunlu olarak yapılan değil, ihtiyari sermaye artırımıdır. Bu nedenle bahsedilen düzenleme burada uygulanamaz. Kaldı ki anılan kanun, yeni TTK’nın yürürlüğe girişinde, yeni kanuna uyum için çıkartılmış ve etkisi ve sonuçları belli bir döneme mahsus bir kanundur.
- Sermayemiz Cumhurbaşkanı’nca belirlenmiş tutarın altında kalmış bir şirketiz ve sermayemizi belirlenen yeni tutarların üzerine yükseltmek istiyoruz. Bu sebeple, acaba, eski sermayenin tamamen ödenmiş olması şartı yine de aranacak mıdır?
Yukarıdaki yanıtta da belirttiğim gibi yapacağınız sermaye artırımı ihtiyari sermaye artırımıdır. Dolayısıyla, Ticaret Kanunu’nun 456/1 hükmü uyarınca iç kaynaklardan sermaye artırımı hariç payların nakdi bedelleri tümüyle ödenmediği sürece sermaye artırımı yapamazsınız. Ancak aynı fıkrada yer alan düzenleme uyarınca sermayeye oranla önemli sayılmayan tutarların ödenmemiş olması sermaye artırımına engel olmayacaktır.
- Sermayemiz Cumhurbaşkanınca belirlenmiş tutarın altında kalmış bir şirketiz ve sermayemizi belirlenen yeni tutarların üzerine, nakdi sermaye artırımı ile yükseltmek istiyoruz. Ancak şirketimizin bilançosunda taşınmaz satışımızdan kaynaklı fon, yeniden değerleme fonu ile yenileme fonu var. Bu fonları da sermayeye eklemek zorunda mıyız?
Ticaret Kanunu’nun 462/3 maddesi uyarınca bilançoda sermayeye eklenmesine mevzuatın izin verdiği fonların bulunması halinde bu fonlar sermayeye dönüştürülmeden, sermaye taahhüt edilmesi yoluyla sermaye artırılamaz. Bu nedenle nakdi sermaye artırımı yapabilmeniz için taşınmaz satışı dolayısıyla -Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesi uyarınca- oluşturduğunuz fonu sermayeye eklemedikçe nakdi sermaye artırımı yapamazsınız. Ancak yenileme fonu sermayeye eklenebilir nitelikte bir fon değildir. Bu fonu ancak alınacak yeni iktisadi kıymetlerin amortismanı yoluyla itfa edebilirsiniz.
- Anonim Şirketimizin sermayesi şu anda 400 bin Lira. Dolayısıyla Avukatlık Kanunu uyarınca bir avukat ile zorunlu sözleşmemiz var. Sermayemizi 1 Ocaktan sonra, 600 bin liraya çıkartsak, yeni oluşan zorunluluk sınırının (1.250.000 Lira) altında kalacağımızdan bu yükümlülüğün kapsamı dışına çıkabilir miyiz?
Şirketiniz 1.1.2024 öncesi kurulmuş bir şirket olduğundan ve asgari sermaye koşulu olarak mevcut 50 bin liralık asgari sermaye koşuluna tabi olduğundan, Cumhurbaşkanı’nca yapılan asgari sermaye belirlemesi, yukarıdaki cevaplarda da izah ettiğim gibi, sizi kapsamamaktadır. 1.1.2024’den sonra yapacağınız sermaye artırımı bu durumu değiştirmemektedir. Bir başka deyişle ihtiyari olarak yapacağınız sermaye artırımı yoluyla, tabi olduğunuz mevzuatı değiştiremezsiniz. Bu nedenle 1.1.2024 tarihinden önce kurulmuş şirketler, tabi oldukları 50.000 liralık asgari sermaye koşuluna göre Avukatlık Kanunu düzenlemesi karşısındaki durumlarını belirlemek zorundadır. Yeni asgari sermaye tutarına göre Avukatlık Kanunu düzenlemesi karşısındaki durumlarını belirleyecek olan anonim şirketler, sadece 1.1.2024 tarihinden sonra kurulacak anonim şirketlerdir.