Gerçekten de tam olarak böyle, hem de yaklaşık 2 yıla yakın bir süredir.
Yatırımcı, kanunla kendisine tanınan bir imkandan faydalanmak için, yaklaşık 2 yıldan bu yana bekliyor.
Nakit akışının azaldığı, krediye erişimin zorlaştığı bu dönemlerde, Vergi Kanunları ile sağlanan imkanlardan yararlanmak ayrı bir ihtiyaç haline geldi. Örneğin, KDV ve gelir/kurumlar vergisinden kaynaklı iadeler gibi.
Yalnız bugünkü konumuz KDV iadeleri ile ilgili değil! Hemen belirtelim, Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Cevdet YILMAZ’ın KDV iadelerinin yapılma süresinin 10 güne düşürüleceği ile ilgili açıklaması kamuoyunda büyük beklenti yarattı. Bu konuda henüz bir gelişme yok ancak, yakın gelecekte somut adımlar atılması bekleniyor. KDV iadeleri, pandemi döneminden sonra ekonomik sıkıntıların yaşandığı, krediye erişimin çok ama çok zor olduğu bu dönemde de, iş dünyası için cam simidi gibi! Dolayısıyla, bu konuda yapılan en küçük açıklamanın bile kat be kat beklenti yaratması son derece doğal!
Yatırımcının beklediği şey ne ile ilgili?
Konu, yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere, yatırım harcamaları dolayısıyla hak kazandıkları yatırıma katkı tutarlarının ÖTV ve KDV hariç bazı vergi borçlarından mahsup edilmesine imkân sağlayan düzenleme ile ilgili.
Düzenleme hangi Kanunda yer alıyor?
Yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere bu imkanı sağlayan düzenleme, Kurumlar Vergisi Kanunu’nda (KVK) yer alıyor (KVK., Mad. 32/A-8)
Düzenlemenin kapsamı nasıl?
İndirimli kurumlar vergisinde, mükellefler yatırım teşvik belgesi kapsamında yapmış oldukları yatırımlar nedeniyle hak kazandıkları yatırıma katkı tutarlarını gerek yatırımdan gerekse yatırım döneminde diğer faaliyetlerinden elde ettikleri gelirlerine indirimli oranda kurumlar vergisi uygulamak suretiyle kullanabiliyorlar (KVK., Mad. 32/A).
2021 yılında yapılan söz konusu düzenlemeyle ise, yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere, yatırım teşvik belgesi bazında yatırım harcamasına yatırıma katkı oranının uygulanmasıyla belirlenen tutarın yüzde 10’luk kısmının, kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar talep edilmesi şartıyla, ÖTV ve KDV hariç tahakkuk etmiş diğer vergi borçlarından terkin edilmek suretiyle kullanılabilmelerine olanak sağlandı.
Bu düzenlemenin amacı ne?
Bu düzenlemeyle, yapılan yatırım harcamaları nedeniyle hak kazanılan yatırıma katkı tutarlarının mükellefe geri dönüşünün hızlandırılması ve yatırımcıya sağlanan desteğin artırılması amaçlanıyor. Düzenleme vergi iadesi olmadığından, getirilen terkin sistemi, terkine konu vergilerin hukuken tahsil edilmiş şeklinde yorumlanmasını, mükelleflerin bu vergileri ödediğinin kabul edilmesini gerektiriyor.
Yatırımcıların terkin için ne yapması gerekiyor?
Yatırımcıların, bu kapsamda yaptıkları yatırım harcamaları nedeniyle hak kazandıkları yatırıma katkı tutarının en fazla yüzde 10’luk kısmını bu düzenleme çerçevesinde ÖTV ve KDV hariç diğer vergi borçlarından terkinini talep etmeleri gerekiyor. Ancak, burada gözden kaçırılmaması gereken önemli bir nokta var: Bu tutar ile birlikte bu tutarın bir katı, vazgeçilen yatırıma katkı tutarı olarak toplam yatırıma katkı tutarından düşülüyor. Yani, 1 avantaja karşılık 2 kat yatırıma katkı tutarından vazgeçilmesi gerekiyor!
Yatırımın bütünü itibarıyla terkini talep edilebilecek toplam tutarın hesabında ise, mükellefin ilgili yatırım teşvik belgesi kapsamındaki toplam yatırım harcamasına yatırıma katkı oranının uygulanmasıyla belirlenen tutarın yüzde 10’unun aşılması mümkün bulunmuyor.
Ne zaman yürürlüğe girdi?
Düzenleme gerek mevcut gerekse yeni alınacak yatırım teşvik belgeleri kapsamında 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yapılacak yatırım harcamalarına uygulanmak üzere 26 Ekim 2021 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi. 1 Ocak 2022 tarihinden önce yapılan yatırım harcamaları nedeniyle hak kazanılan ancak kazanç yetersizliği nedeniyle henüz kullanılamamış olan yatırıma katkı tutarları bu kapsamda değil.
Peki, terkin işlemi şu an yapılabiliyor mu?
Hayır, maalesef şu an için yatırıma katkı tutarının yüzde 10’luk kısmının söz konusu düzenleme çerçevesinde ÖTV ve KDV hariç diğer vergi borçlarından terkini yapılamıyor. Yatırımcıların talep etmeleri de bu durumu değiştirmiyor!
Terkin işlemi neden yapılamıyor?
Çünkü, terkin işleminin nasıl yapılacağına ilişkin ikincil mevzuat (Tebliğ, Sirküler, İç Genelge, Genel Yazı vb.) henüz çıkarılmadı, buna ilişkin usul ve esaslar belirlenmedi.
Sorunun çözümü için top Maliye’de!
Yatırıma katkı tutarının yüzde 10’luk kısmının ÖTV ve KDV hariç diğer vergi borçlarından terkinine ilişkin düzenleme yürürlüğe girmesine rağmen, buna ilişkin usul ve esasların henüz belirlenmemesi nedeniyle yatırımcılar bu düzenlemeden yararlanamıyor.
Sahada yaşanmakta olan bu sorunun çözümü ve yatırımcıların söz konusu avantajlı düzenlemeden yararlanabilmeleri için, Maliye’nin bu terkin düzenlemesine ilişkin usul ve esasları bir an evvel belirlemesi ve söz konusu düzenlemeye işlerlik kazandırması gerekiyor.
Yatırıma katkı tutarının yüzde 10’luk kısmının ÖTV ve KDV hariç diğer vergi borçlarından terkinine ilişkin düzenleme, krediye erişemeyen ve nakit akışı bozulan yatırımcılar için oldukça önemli.