Fed’in yarım puanlık faizi indiriminin ardından 10 yıllık Amerikan hazine kağıdının getirisi ilk defa yüzde 1’in altına indi. Demek ki; dünyada öyle bir panik var ki yatırımcılar riskli gördükleri araçlardan kaçıp sağlam gördükleri ABD ya da Alman hazinesine koşuyorlar. Coronavirüs korkusu ekonomik faaliyetleri etkilemeye başladı. Tüketim kalıpları geçici de olsa değişiyor. İnsanlar seyahat ve tatil planlarını değiştiriyor; restaurantlara, AVM’lere daha az gidiyorlar. Şirketler toplantılarını iptal ediyor. Bugünü 14. yüzyıldaki kara veba ile karşılaştıranlar bile var. Böyle bir “korku” ortamında zaman yüksek getiri arama değil, güvence arama zamanı. Eğer yatırımcı parasını ABD kağıtlarında çok düşük getiriyle tutmaya razıysa bu, büyük fon sahiplerinin yüksek faiz peşinde olmadıklarını gösterir. Ortam düzelinceye kadar güvenli bir yerde park edip, beklemek istiyorlar. Çünkü “Coronavirüs ekonomik faaliyetler için artan bir şekilde risk oluşturuyor.” Bu değerlendirmeyi yapan dünya finans sisteminin en etkili kuruluşu olan Fed; dikkate almamak olmaz. Demek ki, paranın küresel patronu bir sistemik risk tehlikesi görüyor. Yani bir ekonomide başlayan vaka küresel sistemin tümü sarsabilir.
Böyle bir panik ortamında ekonomilerin durgunluğa girmesini önlemek için merkez bankaları haklı olarak faiz indirmeye başladı. Hafta başında Avustralya Merkez Bankası indirmişti, ardından Fed beklenenden sert bir indirim yaptı. Onu önümüzdeki günlerde Avrupa, Japonya ve İngiltere merkez bankaları izleyebilir; Fed bir indirim daha yapabilir. Anlayacağınız dünyada faiz indirim günleri başladı; diğer ekonomilerde faizin iniyor olması bizim elimizi rahatlatacaktır. Son 7 aydaki 13.25 puanlık indirimin ve yüzde 13 dolayında seyreden enflasyonun ardından indirecek yerimiz kalmadı. Elektrik tüketimi ve ithalat talebinde görülen artış gibi bazı öncü göstergeler ekonomide canlanmaya işaret ediyor. Buradan fiyatlara gelecek baskı indirim imkanını daha da azaltıyor. Çin kaynaklı global tedarik zincirindeki aksamaların da ithal ara malı bağımlısı ülkelerde fiyatlara geçişkenliği olacaktır. Buna karşın emtia fiyatlarının ve borçlanma maliyetlerinin geriliyor olması enflasyon tarafında lehimize olan faktörler olacak.
Zor bir dönemdeyiz. Ev ödevini yapmış, yapısal reformlarını tamamlamış, ekonomik ve jeopolitk kırılganlıklarını azaltmış, dış bağımlılıklarını hafifletmiş ekonomiler bu şoklardan en az hasarla çıkacaklardır ancak diğerleri için çok acı verici olabilir. İyimser bir tahminle bitirelim. Goldman Sachs’ın başekonomistine göre global ekonomi bir-iki çeyrek daralabilir ama resesyona dönmeden hemen önce toparlanmaya başlayacaktır