İSTANBUL Gübre Sanayi A.Ş.’nin (İGSAŞ) bağlı olduğu Yıldızlar Yatırım Holding’in Yönetim Kurulu Üyesi Hakkı Yıldız, enflasyonunun tırmanışa ilk geçtiği günlerde, 1.5 yıl önceki sohbetimizde iç geçirdi:
- Ben üreten taraf olarak dertleniyorum. Yükselen gübre fiyatlarına çiftçimiz nasıl dayanacak? Bu fiyatlarla taban gübresini alıp tarlasına nasıl atacak? Taban gübresi kullanımında düşme olabilir, bu da tarımda üretimi aşağı çekebilir…
İstanbul Gübre Sanayi A.Ş. (İGSAŞ) Genel Müdürü İlkay Ünal ile geçenlerde buluştuğumuzda yeni yatırımlarını dinlerken Hakkı Yıldız’ın sözleri aklıma geldi. Yıldızlar Yatırım Holding, gübrede ithalatı biraz daha frenlemeye dönük yatırımlarına hız vermişti:
- Ülkemiz tarımı ve sanayisi için çok önemli ürün gruplarında kapasite artırımı yapacağız. Tesis devreye girdiğinde ülkemizin ithal etmek zorunda kaldığı bazı ürünleri ikame ederek yurt dışına döviz çıkışını azaltacağız.
İlkay Ünal, yeni yatırımlarla ilgili detaylara girdi:
- Yeni yatırımlarımızla birlikte yılda 560 bin ton olan üretim kapasitemize 630 bin ton daha ekleyeceğiz. Böylece Türkiye’nin tek üre üreticisi olarak bu alandaki pazar payımızı iki katına çıkaracağız.
Bu yatırım ve kapasite artışının yaratacağı ithal ikamesi düzeyine işaret etti:
- Yeni yatırımlarımız ve üretim artışımızla birlikte yıllık 500 milyon dolarlık ithalatın önünü kesmiş olacağız. Böylelikle ülkemiz cari açığını düşürmeye dönük katkı yapacağız.
Amonyak üretimine de yıllık 400 bin ton kapasite ekleyeceklerini bildirdi:
- İGSAŞ olarak Kütahya ve Samsun’da da yeni yatırıma dönük hazırlıklarımızı sürdürüyoruz. Samsun’da 220 bin tonluk organomineral ve kompoze gübre tesisimiz inşallah 2024 başında devreye girecek.
Ardından ekledi:
- Kütahya’da şu anda Türkiye’de üretilmeyen farklı, katma değeri yüksek bir gübre üretmeyi hedefliyoruz.
Bir yatırım haberi de deprem bölgesine dönük verdi:
- Ayrıca Hatay’da 250 bin ton kapasiteli kompoze gübre tesisi kurmak için de çalışmalara başladık. Yakında inşaata başlamayı planlıyoruz.
Yatırım müjdelerinin ardından sıkıntılar üzerinde durdu:
- Azotlu gübrenin ana hammaddesi doğal gaz. Gaz fiyatları arttıkça, kur arttıkça ülkemizdeki ana tedarikçi olan BOTAŞ’ın fiyatı belli bir yerde tutma şansı maalesef yok.
BOTAŞ’ın hem konutlar, hem de sanayi tarafı için fiyatlama yaptığını anımsattı:
- Doğal gaz fiyatlarındaki artış nedeniyle geçen yıl 30 Ekim’den itibaren üretimi durdurmak durumunda kaldık. Fiyatlar tekrar üretim için makul bir noktaya geldiğinde, yani 1 Ağustos 2023’te üretimi tekrar başlattık.
8-10 aylık üretime mola döneminde 250 personelin hiçbirini ücretsiz izne çıkarmadıklarını kaydetti:
- BOTAŞ’ın doğal gaz fiyatları, yurt dışındaki azotlu gübre fiyatları ile rekabet etmemize olanak verdiği sürece bizim tesisin bacası tütmeye devam edecek.
Ana stratejilerinin tesislerin aralıksız çalışması üzerine kurulu olduğuna vurgu yapıp ekledi:
- Tesislerin sürekli dur kalk yapması hem çok ciddi maliyet yaratıyor, hem de üretkenliği düşürüyor.
Yıldızlar Yatırım Holding, İGSAŞ’ı 2004 yılının ilk çeyreğinde özelleştirme ihalesine girerek bünyesine kattı. Yatırımlarla İGSAŞ’ı gübre sektöründe daha iddialı noktaya taşıdı.
Doğal gaz fiyatındaki tırmanışla gelen 8-10 aylık üretim molası bile Yıldızlar Yatırım Holding’i İGSAŞ’ta yeni yatırımlardan alıkoymadı…
İGSAŞ’ın yeni yatırımlarıyla devreye girecek kapasitenin 500 milyon dolarlık ithalatı frenlemesi önemli bir adım olacak…
İGSAŞ Genel Müdürü İlkay Ünal, Yıldızlar Yatırım Holding’te geçen yıl “Yeşil Mutabakat Komisyonu” kurup karbon ayak izi analizlerini çıkardıklarını belirtti:
- İGSAŞ, Yıldız Demir Çelik, Yıldız Entegre ve Yıldız Enerji şirketlerimiz özelinde belli bir stratejik plan çerçevesinde yatırımlar gerçekleştirmeyi öngörüyoruz.
Grubun GES yatırımlarını artırma ve yayma kararı aldığını bildirdi:
- Toplamda 130 MW’a ulaşmasını beklediğimiz bu yatırımlarla beraber ihtiyacımızın belirli bir kısmını karşılar hale geleceğiz.
İGSAŞ’ın güneş enerjisi santrali (GES) yatırımlarına değindi:
- İGSAŞ tarafında 30 MW GES yatırım planımızı hayata geçirmek üzere kolları sıvadık. Bu yatırımlar için 150 milyon dolarlık bütçe var.
İGSAŞ Genel Müdürü İlkay Ünal, geçen yıl İstanbul’da kamu-özel işbirliği projesi ile dikey tarıma girdiklerini vurguladı:
- İlk tohum 30 Eylül 2022’de atıldı. Proje alanı Kağıthane Belediyesi’nin Yeni Kültür Merkezi binasının– 8’inci katında bulunan 700 metrekarelik otoparkta, - 30 metre derinlikte bulunuyor.
Söz konusu alanın dünyada yer altında ikinci en derin tarımsal üretim tesisi olduğunu belirtti:
- Tesiste toplam 330 metrekare alanda 3 adet bitki üretim ünitesi ve 1 adet tohum çimlendirme ünitesi bulunuyor.
Şu noktanın altını çizdi:
- Bu tesiste 30 dönüm açık arazide yapılabilecek üretimi 300 metrekare alanda gerçekleştirmek mümkün. Hasat süreleri kısa olduğu için yılda 12 kez aynı verim ve kalitede ürün alınabiliyor.
Yükte hafif, pahada ağır olan yeşil yapraklı ürünler yetiştirildiğine işaret etti:
- Fesleğen, bazı özel marul çeşitleri burada üretiliyor. Su tüketiminde yüzde 95 tasarruf sağlanıyor.
6 ŞUBAT 2023 Pazarcık ve Elbistan depremlerinden 15 gün sonra Elbistan Belediye Başkanı Mehmet Gürbüz aramıştı:
- Elbistan’da iki fabrika vardı, bir kapandı. Diğerini tutmak için belediye olarak elimizden geleni yapıyoruz. Elbistan’ın özel sektör yatırımlarına ihtiyacı var.
Şu noktanın altını çizmişti:
- Elbistan’da tarım ve hayvancılık daha ağırlıklı ama ekonomiyi harekete geçirmek için fabrikalara da ihtiyaç var.
Elbistan’ın teşvik uygulamasında 5’inci bölge kapsamında olduğunu kaydetmişti:
- Durumu Elbistan’dan daha iyi olan ama 6’ncı bölge kapsamında bulunan şehirler var. Şu anda ayakta kalabilmiş esnaf bile yok. Elbistan’ı ayağa kaldırmak için özel sektöre ihtiyacımız var.
Mehmet Gürbüz, önceki akşam mesaj atıp sosyal medya paylaşımının linkini gönderdi:
- Bir şehir, ekonomisi ile ayağa kalkar. Üstelik bizim gibi 6 Şubat felaketinin merkezi olan yerler için bu çok önemlidir.
Ardından ekledi:
- Depremin izlerini silmekle kalmayıp şehrimizi daha ileri noktalara taşıyacak dev bir adım attık. İlçe belediyesi olarak fabrika açtık.
Gürbüz’e yatırımın detaylarını sordum, yanıtladı:
- Elbistan, deprem sonrası 6’ncı bölge teşvikleri kapsamına girdi ama özel sektörün ilgisini çekmedi. Biz de 6 milyon liralık yatırımla konfeksiyon fabrikası kurduk. 3 milyon lirasını Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan hibe aldık. İstihdam 200 kişiyi aşacak.
İstanbul’dan ilk siparişlerini aldıklarını bildirdi:
- Ayrıca, “Elvis Blue” adıyla kendi markamızı da oluşturuyoruz.
Gürbüz, 1 milyon metrekarelik alanda lavanta yetiştirdiklerini de anlattı:
- Lavanta yağı ve sabunu üretiyoruz. Ayrıca bir de salça fabrikası kurmak üzere çalışmalara başladık.