Bülent DEMİRBAĞ
Bugün “yatırım teşvikleri”, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararlar ile uygulamaya konulmaktadır.
Yatırımların teşvik edilmesindeki amaç, yatırım maliyetinin aşağıya çekilmesi, yatırımların finansman yükünün azaltılması ve yatırımın kârlılığına katkı sağlanmasıdır.
Yatırım teşvikleri, artık peşin/nakit ödeme şeklinde yapılmamakta; yatırım teşvikleri kapsamında yapılan alım ve harcamalar sırasında veya sonrasında muafiyet uygulanması, indirim veya iade yapılması şeklinde uygulanmaktadır.
Yatırım teşviklerinden faydalanabilmek için önce Yatırım Teşvik Belgesi’ne sahip olmak gerekir. Yatırım teşvik konusunda yetkili ve görevli merci, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğüdür.
Günümüzde yatırım teşviklerinden yerli ve yabacı uyruklu gerçek ve tüzel kişiler, aynı mevzuat kapsamında, aynı usul ve esaslarla yararlanmaktadır.
Bir projenin toplam yatırım tutarını SABİT YATIRIM ve İŞLETME SERMAYESİ oluşturmaktadır. Yatırım projesinde SABİT YATIRIM tutarının gerçekçi olarak belirlenmesi önem arz etmektedir.
Sabit Yatırım; yatırım yapma fikrinin doğuşundan tesisin kesin işletmeye geçişine kadar yapılan harcamaların tamamını ifade etmektedir. Sabit yatırım tutarı; arsa bedeli, sabit tesis yatırımı, fiyat artışları ve yatırım dönemine ilişkin finansman giderleri toplamından oluşmaktadır. Bir tesisin ilk aşamadaki maliyetlerini “sabit yatırımlar” oluşturduğundan bu alanda verilen devlet yardımları girişimcilerin yatırım yapma isteklerini artırabilmektedir.
Yatırımların teşvik edilmesiyle ülke içinde öncelikli olarak üretilmesi öngörülen alanda işletmelerin üretim yapması kadar yatırım maliyetinin düşürülmesi, yatırımların finansman yükünün azaltılması ve yatırımın kârlılığına katkı sağlanması yoluyla yurt içi üreticilere uluslararası pazarlarda avantajlar sağlanmaya çalışılmaktadır.
Girişimcilerin,yatırımcıların bu işlere başlamadan önce yatırım konusu, yatırım yeri, yatırım bölgesi gibi tüm yatırımla ilgili alanlarda bakabilecekleri ilk veriler “yatırım teşvik” uygulamaları konusunda yapılan geçmiş uygulamalar olmaktadır.
Yatırımcılarımıza yol gösterici nitelikteki veriler, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından her ay itibarıyla düzenlenen yatırım teşviklerini gösteren ve Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğlerden elde edilmektedir.
Düzenlenen belgelere ilişkin olarak ayrıca istatistiki bilgiler de Bakanlık web sitesinde yayımlanmaktadır.
“Yatırım teşvik” konusunda, 2017-2021 yılları arasında öne çıkan en yüksek üç değer, yıllar itibariyle aşağıda belirtilmiştir.
(Enerji, Hizmetler, İmalat, Madencilik, Tarım)
Dönem Sektörler Belge sayısı (adet)
Dönem Sektörler Sabit Yatırım Tutarı (Milyon TL)
Dönem Sektörler İstihdam(Kişi)
(Stratejik, Bölgesel, Büyük Ölçekli, Genel)
Dönem Destek sınıfı Belge sayısı (adet)
Dönem Belge sayısı (adet)
Dönem Sabit Yatırım Tutarı (Milyon TL)
Dönem Belge sayısı (adet)
Dönem Sabit Yatırım Tutarı (Milyon TL)
Dönem İstihdam (kişi)
Dönem İstihdam (kişi)
(Bölgeler I., II., III., IV., V. ve VI. - En gelişmiş bölge I., en az gelişmiş bölge VI.)
Dönem Bölgeler Belge sayısı
Dönem Bölgeler Sabit Yatırım Tutarı (Milyon TL)
(Komple Yeni, Tevsi, Modernizasyon, Entegrasyon, Ürün Çeşitlendirme)
Dönem Yatırım Cinsi Belge sayısı (adet)
Dönem Yatırım cinsi Sabit Yatırım Tutarı (Milyon TL)
Dönem Sektörler Belge sayısı
Dönem Destek sınıfı Belge sayısı
Dönem Destek sınıfı Sabit Yatırım Tutarı (Milyon TL)