KANUNI Sultan Süleyman İran seferinden dönerken, yanında günümüzde turist ya da gezgin dediğimiz seyyahlarda vardı.
Seyyahlardan birisi yaptığı minyatürlerle tanıdığımız bir isim: Matrakçı Nasuh Efendi!
Mecmu’ı Menazil eserinde, Matrakçı Masuh Efendi’nin Eskişehir’in betimlendiği minyatür yer alıyor… Eskişehir’in bilinen ilk haritası ya da çizimidir.
Matrakçı Nasuh’un yaptığı Eskişehir Minyatüründe, bir külliye içerisinde yer alan 1525 tarihli kitabesi olan Kurşunlu Camii Külliyesi ve 1268 tarihli minare kitabesi olan Alâeddin Cami’sinin yanı sıra bir kervansaray, üç hamam, bir havuz, bir değirmen ve bir türbe gösterilir.
Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı Eskişehir’i seferler öncesinde ve sonrasında tedavi merkezi olarak kullanılırdı. Savaş sonrası askerlerin yaraları burada sarılırdı.
Eskiden “Yunak Caddesi” daha sonra “Hamamyolu” olan şehir merkezindeki bazı yerler Romalılar ve Bizanslılar döneminde imparator ailesinin yazlık dinlenme ve tedavi merkezi olarak kullanılıyormuş. Daha sonra Selçuklular döneminde hamam olarak kullanılmaya başlamış, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde de bu durum devam etti. Eskişehir’in geçmişten günümüze kadar sağlık dağıtan bir yerleşim yeri olarak bilinmiş ve kullanılmış.
BİRÇOK DERDE DEVA
Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nin dördüncü cildinde Eskişehir şifalı sularıyla ilgili olarak şöyle diyor:
-Şehrin dışarısında, kuzeyinde bağ ve bahçeler içerisinde kâgir kubbeli bir latif hamamdır ki ona olan büyük havuzu sıcak suyla doludur. Suyu gayet sıcak olduğundan soğuk su katılınca ılık olur. Çok faydalıdır. Parmakta yüzük cinsinden halis gümüşten yapılmış şeyler bulunursa sapsarı olur. Uyuz ve cüzzam hastalıklarına çok faydalı olup birçok derde devadır.
Ne yazık ki 50 yıl önce hamamlarıyla, sıcak sularıyla meşhur olan Eskişehir, bu ayrıcalığını ilerletemedi ve termal turizmi geliştiremedi. Yılmaz Büyükerşen tarafından Eskişehir’e kazandırılan “Hamam Müzesi” sanırım Eskişehir’in termal konusundaki başarısızlığın finali gibiydi…
Termal turizm olmasa da sağlık turizmi söz konusu olunca Eskişehir başka bir konuda atağa geçti. Yurt dışından sağlık turizmi için Türkiye’ye gelen turistlerin ilk tercih ettiği illerin başında artık Eskişehir’de yer alıyor.
Eskişehir medikal sağlık turizmi alanında uluslararası standartları yakalamış durumda. Şehir sahip olduğu dünya çapında tanınan hekimleri, güvenli ve sakin kent yapısıyla sağlık turizmi için mükemmel bir potansiyele sahip. Ancak, bu potansiyel, bir dizi ciddi sorun nedeniyle tam anlamıyla değerlendirilemiyor. Şehrin turistik çekicilikleri, hareketli sosyal yaşamı, konaklama imkanlarının yeterliliği gibi avantajları ulaşım zorlukları ve bürokratik engeller yüzünden sekteye uğruyor.
ESKİŞEHİR CAZİBE MERKEZİ
Şehrin güvenli ve huzurlu bir ortam sunması, hem yerli hem de yabancı hastalar için cazip bir destinasyon olmasını sağladı. Ayrıca, sosyal yaşamın canlılığı ve turistik cazibe merkezlerinin bolluğu, hastaların tedavi sürecini daha keyifli hale getiriyor.
KONAKLAMA AVANTAJLARI
Eskişehir, büyükşehirlere göre daha uygun fiyatlar ve otellerinde daha konforlu bir konaklama sunarak sağlık turizminde önemli bir avantaj yakalıyor. Eskişehir’in Ankara, İstanbul, Bursa, Antalya gibi büyükşehirlere olan yakınlığı da Eskişehir’i ulaşım açısından avantajlı bir konuma getiriyor.
CİDDİ ENGELLER ÇÖZÜM BEKLİYOR
Bu avantajlara rağmen, Eskişehir’in sağlık turizmi potansiyeli ciddi engellerle sınırlanıyor. İlk ve en önemli sorun, ulaşım ve havaalanı yetersizliği. Şehir, uluslararası hastalar için erişimi zor bir destinasyon haline geldi. İstanbul gibi büyük merkezlerle rekabet edebilmek için bu sorunun acilen çözülmesi gerekiyor. Bir dönem obezite cerrahisi konusunda İngiltere’den Eskişehir’e hatırı sayılır bir hasta geliyordu. Ancak, ulaşım gerekçesi ile hasta sayısı sürekli azaldı.
Bir diğer büyük engel ise, sağlık sektörüne yönelik tanıtım yasakları. Bu yasaklar, Eskişehir’deki sağlık kuruluşlarının potansiyellerini tam anlamıyla kullanmalarını engelliyor, şehirdeki sağlık turizmi faaliyetlerini sınırlandırıyor. Eskişehir’de sağlık kuruluşları ve hekimler diğer illerle kıyaslanamayacak düzeyde yüksek cezalar ödemek zorunda kalıyor. Sağlık turizmi potansiyeline sahip birçok işletme, bu yasaklar nedeniyle yeterince hizmet veremiyor. Birçok hekim Eskişehir’den ayrılırken, yeni hastane yatırımları da başka şehirlere gidiyor. Bu durum, sağlık turizmi alanında Eskişehir’in rekabet gücünü düşürüyor ve şehrin kalkınmasını olumsuz etkiliyor.
İŞ BİRLİĞİ GÜÇLENMELİ
Eskişehir’in sağlık turizminde hak ettiği yere gelebilmesi için ilk olarak, ulaşım altyapısı geliştirilerek havaalanı kapasitesi artırılması gerekiyor. Böylelikle uluslararası hastalar Eskişehir’e kolaylıkla ulaşılabilecek.
İkinci olarak, tanıtım yasakları gözden geçirilmeli ve mutlaka esnetilmeli. En azından diğer şehirlerdeki esneklik Eskişehir için de uygulanmalı! Sağlık kuruluşlarının tanıtım yapabilmesi, Eskişehir’in sağlık turizmi alanında daha geniş bir kitleye ulaşmasını sağlar. Son olarak, sağlık turizmi paydaşları arasındaki iş birliği güçlendirilmelidir. Sağlık turizmi sektöründe faaliyet gösteren tüm aktörlerin ortak bir hedef doğrultusunda çalışması, Eskişehir’in bu alandaki rekabet gücünü artırır.