Turgay Özen
Bağımsız Denetçi - SMMM
30.10.2024 tarihli 7529 sayılı Kanun’un 11’inci maddesinde yapılmakta olan yatırımlarda hesaplanan enflasyon düzeltme farklarına yönelik önemli bir düzenleme yapılmış, böylece işletmelerin yatırım aşamasında vergilendirilmelerinin önüne geçilerek, yatırımın tamamlanması sonucunda tamamlandığı yıl dahil, 5 yılda vergilendirilmeleri sağlanmıştır.
Şöyle ki;
1- Yapılmakta olan yatırımlardan kaynaklanan enflasyon düzenleme farkları yatırım tamamlanana kadar özel fon hesabında takip edilecek, bu farklar için gelir kaydı oluşturulmayacaktır.
2- Özel fonda toplanan tutar yeniden değerleme yapılarak, yatırımın tamamlandığı yıl dahil 5 yılda gelir hesaplarına alınarak gelir kaydedilecektir.
Hesaplama ve muhasebe kaydı
A- Devam eden yapılmakta olan yatırım örnek uygulama
2024 Yılı
- Geçici vergi dönemi enflasyon düzeltme farkı 100.000,00 TL
- Geçici vergi dönemi enflasyon düzeltme farkı 200.000,00 TL
- Geçici vergi dönemi enflasyon düzeltme farkı 300.000,00 TL
Not: Özel fon için 549 hesabı kullanacağız.
2025 yılı (30.06.2025 tarihinde aktifleştirilmiştir)
2024 yılından devreden özel fon tutarı 600.000,00 TL
Yeniden değerleme oranı %40 varsayımı ile
(600.000,00 X %40) 240.000,00 TL
- Geçici vergi dönemi enflasyon düzeltme farkı 250.000,00 TL
- Geçici vergi dönemi enflasyon düzeltme farkı 350.000,00 TL
Not: Özel fon hesabında izlenen ve dönem kazancının tespitinde dikkate alınmayan tutarlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak bu kanun uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır. Bu hesaplarda izlenen tutarlara ayrıca enflasyon düzeltmesi uygulanmaz.
B- Aktifleştirilen Yapılmakta Olan Yatırım Örnek Uygulama
2025 Aktifleştirildiği dönemde özel fon tutarı 1.440.000,00 TL
1/5’i Gelir hesabına alınmıştır
(1.440.000,00 X 1/5) 288.000,00 TL
Yeniden değerleme oranı tüm yıllarda %40 olduğu varsayımı ile hesap yapılmıştır.
Not: Uygulamanın nasıl olacağı ile ilgili bir düzenleme henüz yapılmadığı için matraha eklenecek tutarın, yıla isabet eden 1/5'in tamamı değil, “geçici vergiye isabet eden kısmı ile sınırlı olmalıdır” diye düşünüyorum.