✔ Yılbaşından 6 Kasım'a kadar 5.8 milyar dolarlık hisse senedi satan yabancılar, önce Merkez Bankası Başkanı'nın, ardından Maliye Bakanı'nın değişmesiyle alıma döndü ve son üç haftadaki alım 1.2 milyar doları aştı.
✔ Yabancılar satışı düşük fiyattan ama düşük kurdan yaptı ve bu işlemlerden 598 milyon dolar avantajlı çıktı. Kurun gerileyeceğine oynayan yabancılar yüksek kurdan giriş yaptığı son üç haftadaki alımda da 65 milyon dolar kârı şimdiden cebine koydu.
Yurtdışında yerleşikler ya da kısaca yabancılar hisse senedinde yılbaşından 6 Kasım’a kadar olan dönemde bir-iki hafta hariç hep net satıcı konumdaydı. Yabancılar, 6 Kasım’a kadar net 5.8 milyar dolarlık hisse senedi sattı.
Bu satış dalgası kasımın ikinci haftasında durdu ve bu kez alım başladı. Satıştan alıma dönülmesinin zamanlamasında bir tesadüften söz edilebilir mi, pek sanmıyoruz. Ekonomi politikalarında köklü bir değişiklik söz konusu olmasa da, bu politikaları yürüten iki makamda 7 Kasım’da değişiklik yaşandı. Önce Merkez Bankası Başkanı değişti, ardından da Hazine ve Maliye Bakanı. Bu değişiklikle birlikte yabancılar üç haftadır net alım gerçekleştiriyor. 6 Kasım’a kadarki 5.8 milyar dolarlık satıştan sonra yalnızca üç haftada 1.2 milyar dolarlık net alım yapıldı.
6.72’lik kurdan çıktılar
Yabancı yatırımcılar 5.8 milyar dolarlık satışı ortalama 1.055 endeks düzeyinden yaptı. Bu satışta ortalama kur ise 6.72 oldu.
Ortalama endeks ve dolar kuru, aritmetik ortalamayı değil, haftalık satış tutarıyla ağırlıklandırılarak bulunan ortalamayı gösteriyor.
Yabancı yatırımcı yılbaşından 6 Kasım'a kadar olan dönemde 6.72'lik kurdan çıkarak bu dönemin 6.86 düzeyinde oluşan aritmetik ortalama kuruna göre görünürde sınırlı bir avantaj elde etti. Oysa çıkıştaki bu avantajı görmek için başka bir hesaplamaya ihtiyaç var.
Yabancılar 6 Kasım’a kadar olan dönemde hisse senedi satışıyla ellerine geçen TL’yi 6.72’den dolara çevirip gitti. Gelenler ise dolarlarını bu kez 7.94’ten TL’ye çevirme olanağı elde etti.
TL’yi dövize çevirirken kur düşüktü; döviz getirip TL’ye geçişte kur yüksekti ama bu işlemin bir de fiyat cephesi var. Yabancılar düşük fiyattan satıp düşük kurdan çıktı; daha sonra yüksek kurdan giriş yapıp yüksek fiyattan aldı. Peki sonuç, bu işlemden kim, hangi ölçüde karlı çıktı?
YABANCI NET 663 MİLYON DOLAR KÂRDA
Yabancı yatırımcıların 5.8 milyar dolarlık hisse senedini ortalama 6.72’lik kurdan ve 1.055 endeksten sattığını belirttik. Peki yabancı bu satışı yılbaşından 6 Kasım’a kadar olan döneme yayarak değil de 6 Kasım’da yapsaydı ne olurdu?
6 Kasım’da endeks 1.192 düzeyindeydi, yani ortalamaya göre yüzde 13 artmıştı. Şu durumda yabancının eline aynı oranda daha fazla TL geçecekti. Ama bu TL’yi dövize çevirirken kur artık 6.72 değildi ki, 8.46 düzeyindeydi. Yani yabancı sattığı hisse senedinin bedeli olarak cebine 5 milyar 849 milyon dolar değil, 5 milyar 251 milyon dolar koyabilecekti. Dolayısıyla yabancı yatırımcı satışı daha erken yapmış olmakla 598 milyon dolar kazanç sağladı.
Ya son üç haftadaki durum... Yabancı yatırımcılar bu işlemlerde de karda. Yabancı elindeki dövizi 7.94’lük ortalama kurdan TL’ye çevirdi ve 6-27 Kasım dönemindeki alımı 1.285 ortalama endeksle yaptı. Yine varsayımda bulunalım ve yabancıların üç haftadaki alımı 27 Kasım’da yaptıklarını düşünelim. Hisse senedi fiyatları yüzde 3.4 arttığı için yabancının cebinden daha çok para çıkacaktı. Üstelik döviz de üç hafta ortalamasına göre düşmüş ve 7.80’e inmişti. Yani üç hafta ortalamasında 1 milyar 238 milyon dolar döviz getirilerek alınan hisse senedi için bu kez 1 milyar 303 milyon dolar gerekecekti. İşte yabancı yatırımcı hem hisse senedi fiyatları yükseldiği için, hem de kur düştüğü için aynı sayıda hisse senedi alırken 65 milyon dolar daha fazla ödeme yapmaktan kurtulmuş oldu.
Biraz alım satım zamanlamasındaki maharet, biraz da şansın yaver gitmesi sayesinde yabancılar 598 milyon doları satıştan, 65 milyon doları alıştan olmak üzere toplamda net 663 milyon dolarlık avantaj elde etti.