- Yabancı yatırımcı yılbaşından 6 Mart'a kadar 4 milyar dolarlık hisse senedi ve DİBS sattı. Yabancının satış yapması demek, yerli yatırımcının da alması demek.
- Tüm dünya likidite için kıvranıyor, bu yüzden yabancının satış yapması normal, üstelik bu satış dalgası daha da büyüyecek gibi; peki yerli yatırımcı niye alım yapıyor, işte o pek belli değil.
Tasnif belli; yurtdışında yerleşik kişiler- yurtiçinde yerleşik kişiler. Yani kısaca yabancı yatırımcılar- yerli yatırımcılar.
İşte yabancı yatırımcıların yılbaşında 6 Mart'a kadar olan dönemdeki hisse senedi ve devlet iç borçlanma senedi satışları 4 milyar doları aştı. Bu tutar Merkez Bankası tarafından açıklanıyor. 4 milyar dolarlık satış piyasa fiyatı ve kur hareketinden arındırılmış net satışı gösteriyor.
Tutarı tam verelim. Yabancı yatırımcılar yılbaşından 6 Mart’a kadar olan dönemde 1 milyar 309 milyon dolarlık hisse senedi ve 2 milyar 709 milyon dolarlık devlet iç borçlanma senedi satmış. Toplam tutar tam 4 milyar 18 milyon dolar. Bu satışın geçmiş yılların ilgili dönemlerinde hiç karşılaşılmayan boyutta olduğunu hatırlatalım.
Yabancı satıyor, biz alıyoruz
Merak etmemiz ve üstünde durmamız gereken şu; yabancılar bu satışı kime yaptı?
Öyle ya, Merkez Bankası'nın verileri yabancının yabancıya yaptığı satışı kapsamıyor. Bu 4 milyar dolarlık satış, yabancının net satışı.
Bu 4 milyar dolarda yabancının yabancıya satışı söz konusu olmadığına göre yanıt da kendiliğinden ortaya çıkıyor.
Yabancı satmış, yerli yatırımcı almış...
Soru soruyu doğuruyor:
Acaba yabancı satarken yerli yatırımcı niye alım yapmış?
Soruyu şöyle de sorabiliriz:
Acaba yerli yatırımcı böylesine alıma yönelirken yabancı niye satıyor?
Herkesin gerekçesi farklı
Her bireyin, her yatırımcının menkul kıymet alma nedeni farklı farklı olabilir elbette.
Kiminin eline o an para geçmiştir, kimi fiyatları alım için uygun görüyordur, kimi diğer finansal yatırım araçlarında umduğunu bulamamış ve hisse senedi ve DİBS’i tercih etmek istemiştir.
Ama bu kez durum çok farklı.
Blok halinde bir hareket var.
Yabancı satıyor, yerli alıyor.
Yabancı çok kar ettiği için mi satıyor, bunu tam olarak bilemeyiz.
İç borçlanma senedinde kar etme olasılığı yüksek, çünkü bu senetlerin faizi bir süre öncesine kadar görece çok yüksekti, yani fiyat düşüktü, o fiyattan alanlar şimdi düşük faizden, yani yüksek fiyattan satış yapıp hatırı sayılır bir kar elde ediyordur.
Hisse senedinde de kar elde edilmiş olabilir. Biliyoruz ki son düşüş dönemine gelinceye kadar genel bir yükselme eğilimi vardı.
Ama yabancının tümüyle karı cebine koyma dürtüsüyle hareket ederek satış yaptığını söylemek zor. Kaldı ki menkul kıymetlerden kar edilmiş olsa bile kur daha yukarıda olduğu için dövize geçerken zarara uğranılması ya da karın önemli bir kısmının yüksek kur yüzünden kaybediliyor olması muhtemel.
Öyleyse yabancı çıkmaya niye devam ediyor?
Altın bile satıldıktan sonra...
Koronavirüs tüm dünyayı adeta kilitledi. Ticaret durdu, likidite sıkıntısı had safhaya vardı. Böylesi dönemlerde normalde hücum edilen ve bu yüzden fiyatı tırmanan altında bile düşüş görülüyor; çünkü paraya dönmek için altın bile satılıyor.
Tüm dünyayı saran likidite sıkıntısının altın fiyatlarının bile hızla geri gelmesine yol açtığı dikkate alınırsa içinde bulunulan dönemin nakit dönemi olduğunu söylemek gerekir.
Dolayısıyla yabancı yatırımcı bu dönem elde edeceği kara ya da uğrayacağı zarara pek bakmadan satış yapıyor. Bu tablo öyle kısa vadede değişmeyecek, kimse beklemiyor bunu. Bu yüzden de yabancı satışının belki daha da hızlanarak sürdüğünü göreceğiz.
Ama dedik ya birilerinin satış yapabilmesi ancak be ancak birilerinin almasıyla mümkün. Konumuzda olduğu gibi yabancının satış yapabilmesi de yerli yatırımcının almasıyla mümkün.
Herkes nakit peşinde koşarken yabancının sattığını biz niye topluyoruz?
Burada temel dürtü, hisse senedi için söylersek, olsa olsa “Fiyatlar çok düştü, bu fiyatı kaçırmayayım” dürtüsü olabilir.
Hisse senedinde fiyatlar gerçekten çok düşmüş müdür, bakın onu kimse bilemez.