21 yıl önce Türkiye’de kendi şirketini kuran etiket malzemesi tedarikçisi UPM Raflatac’ın Türkiye, Kafkasya, Ortadoğu ve Güney Asya’dan sorumlu Ülke Müdürü Cem Karabayır, 12 yıl önce şirkette işe başladığında aklından şu soru geçti:
- Neden UPM Raflatac’ın Türkiye’de fabrikası yok?
Finlandiyalı global orman işletmeciliği ve kağıt ürünleri şirketi UPM’in etiket malzemeleri tedarikçisi bölümü UPM Raflatac, su bazlı yapıştırıcı yönüyle öne çıkmış, Türkiye’de de yerini almıştı.
Karabayır, UPM Raflatac’ın 2001 yılında Türkiye’deki şirketini kurduğunu irdeledi:
- 2010 yılına kadar şirket sadece satış ofisi olarak faaliyet göstermişti. 2010’da ilk yatırım kararı çıktı. Türkiye’de bir “ebatlama tesisi” kuruldu.
Karabayır, zamanla şirketin Finlandiya’daki merkezindeki muhataplarına şu sunumu yaptı:
- Türkiye’de ambalaj sektörü çok gelişiyor ve büyüyor. Sektör ihracatta da güçleniyor. Bizim de Türkiye’de ambalaj sektörünün büyümesine paralel adımlar atmamız gerekiyor.
Derken UPM Raflatac’ın global yönetimi 2019’da Türkiye’ye yeni yatırım kararı aldı. Sancaktepe’deki 5 bin metrekarelik alanda 60 milyon liralık yatırım Ağustos 2021’de devreye girerken grubun Finlandiya’daki merkezinden tereddüt mesajları geldi:
- Türkiye ekonomisi pek de iyi görünmüyor. Yeni yatırım ile hata mı yaptık acaba?
Cem Karabayır devreye girdi, yatırımı savundu:
- Yaptığımız yatırım gerekli ve doğruydu. Türkiye, grubumuzun bölge üssü konumunda. Yatırımın devreye girmesi, bu konumumuzu daha da güçlendirecek.
Karabayır, kendisine bağlı 21 ülkeyi düşündü:
- Türkiye’den sorumluluk alanımdaki ülkelere ihracatı da canlandırırız.
Karabayır’la geçenlerde UPM Raflatac’ın yatırımını, Türkiye’ye bakışını konuştuk. Öncelikle şu noktanın altını çizdi:
- Türkiye, grubumuz için bölgemizin amiral gemisi durumunda. İstanbul’daki terminalimiz, grubumuzun Doğu Avrupa bölgesindeki büyüme stratejisinin önemli bir ayağı olacak.
Türkiye’deki etiket kullanım miktarı üzerinde durdu:
- Örneğin Danimarka’da kişi başına yıllık etiket tüketimi 17-18 metrekare iken Türkiye’de halen 5 metrekare düzeyinde seyrediyor. Şehirleşme, alınan ürünlerle ilgili bilgi ihtiyacı arttıkça etiket kullanımı da artacak.
UPM Grubu’nun Türkiye’ye yatırımı nasıl değerlendirdiğini sordum:
- Yatırım konusunda bir pişmanlık var mı? Yatırımdan memnunlar mı?
Yanıtladı:
- Pişmanlık söz konusu değil. Yatırımdan memnunlar.
Bunun üzerine yeni yatırım planlarını yokladım, şu mesajı verdi:
- 60 milyon liralık yatırım çok yeni devreye girmiş durumda. Onun bir süre sindirilmesi gerekiyor. Türkiye'deki etiket sektörüyle güzel bir işbirliğimiz var. Zamanla değer zincirimizdeki diğer ürünlerden ülkemizde üretimi gündeme gelecekler olabilir.
UPM Raflatac’ın ihracat temposunu merak ettim, paylaştı:
- Sorumluluk alanımdaki ülkelere 3.5-4 milyon dolarlık ihracat yapıyoruz. Zamanla ihracatımızın da artması söz konusu olur.
Karabayır’la sohbetimizden hemen sonra Etiket Sanayicileri Derneği Başkanı Aydın Okay aradı:
- UPM Raflatac, global üretim merkezlerinde grev sancısı yaşıyor. Bu durum Türkiye’de bizim üretimimizi de olumsuz etkileyebilir. Çünkü, etiket malzemesi tedarikinde UPM Raflatac önemli bir oyuncu.
Aydın Okay’la konuşunca, UPM Raflatac’ın Türkiye’de üretimi büyütmesinin önemini daha iyi anladım.
Türkiye’de karton ve ambalaj konusunda yürüyen 1-1.5 milyar dolarlık yatırım bulunuyor.
UPM Raflatac, bunları dikkate alıp Türkiye’de yeni yatırım adımları atmayı düşünür mü?
25 yıl önce kurduğu özel ormandaki ağaçları kullanıyor
UPM Raflatac Türkiye, Kafkasya, Ortadoğu ve Güney Asya’dan sorumlu Ülke Müdürü Cem Karabayır, Finlandiya’daki orman varlığının yüzde 85’inin özel sektöre ait “endüstriyel orman”lardan oluştuğunu belirtti:
- Örneğin UPM Grubu, 25 yıl önce oluşturduğu endüstriyel ormanlardaki kesim aşamasına gelmiş ağaçları üretimde kullanıyor.
Kesilen bir ağacın yerine başka alanda da olsa 3-5 ağaç dikildiğini kaydetti:
- Böylelikle ülkede orman varlığı her yıl artıyor. Ayrıca iklime uygun, kağıt üretiminde kullanılabilecek ağaçlar dikiliyor. 10-15 yılda kesim aşamasına gelebilen kağıt hammaddesine uygun ağaç türleri var.
UPM Raflatac’ın şu verisinin altını çizdi:
- UPM Raflatac’ın etiket malzemeleri için kesilen ağaçların karşılığında yılda 50 milyon ağaç dikiliyor. UPM’in endüstriyel orman alanları Finlandiya ve Baltık bölgesinde yer alıyor.
Dünyada yaşanan şu ikileme dikkat çekti:
- Bir yandan, “plastik kullanılmasın” deniyor, diğer yandan da ağaç kesimine karşı çıkılıyor.
Ardından ekledi:
- Bu ikilemden çıkışın yolu endüstriyel orman oluşturmaktan geçiyor. Türkiye’nin de Finlandiya gibi örnekleri iyi inceleyip endüstriyel orman işini devreye sokması gerekiyor.
Türkiye’deki gömlekçi etiket malzemesine dayalı poşet istedi
UPM Raflatac Türkiye, Kafkasya, Ortadoğu ve Güney Asya’dan sorumlu Ülke Müdürü Cem Karabayır, Avrupa Birliği’nin “Yeşil Mutabakat”ı sağlamaya dönük adımlarının etkilerine örnek verdi:
- Türkiye’deki bir gömlek üreticisi kısa süre önce kapımızı çaldı, “Üretim yaptığımız Avrupa markası, gömlekleri koyduğumuz poşetlerin plastik olmasını istemediğini bize bildirdi” dedi.
Gömlek üreticisi şirketin sahibine, nasıl yardımcı olabileceklerini sorduğunu belirtti:
- Gömlek üreticisi, bizim etikette kullandığımız kağıda dayalı şeffaf ürünümüzü gösterdi, “Bundan bize gömlek poşeti üretebilir misiniz?” diye sordu. Biz de üretebileceğimizi bildirdik.