Sayın DÜNYA okurları, Uluslararası Ticarette Teslim Şekilleri (Incoterms 2020) uygu-lamaya girdi. Önemli değişiklikler oldu. Ticaret Müfettişi Yusuf Koçak da bu konuda Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi’nde bir makale yayımlayarak gümrük ve dış ticaret ca-miasını aydınlatmış bulunuyor.
Son durum şöyledir:
Uluslararası Ticaret Odası tarafından 27 Eylül 2010'da yayınlanan Incoterms 2010, 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren uygulamaya geçmiş ve 9 yıl boyunca yürürlükte kalmıştır. 1 Ocak 2020 tarihi itibariyle yürürlüğe giren Incoterms 2020 ile bazı teslim şekillerinde bir takım yenilikler yapılmakla birlikte, bir teslim şekli yürürlükten kaldırılırken onun yerine başka bir teslim şekli yürürlüğe konulmuş bulunuyor.
Incoterms 2010 ile Incoterms 2020 karşılaştırıldığında;
- FCA (Free Carrier/Taşıyıcıya Masrafsız) teslim şekli; satıcının malları, satıcının işyerinde veya belirlenen başka bir yerde, alıcı tarafından tayin edilen taşıyıcıya veya başka bir kişiye teslim etmesi olarak tanımlanıyor. Bu teslimden sonrasın-daki risk alıcıya geçiyor. Incoterms 2020’de tüm bu hususlar devam etmekle bir-likte, bu teslim şeklinin akreditifli yüklemelerde de kullanılabilmesi yolunda dü-zenleme yapılıyor.
Ayrıca, bu teslim şeklinde alıcının sahip olduğu taşıma araçlarıyla nakliyenin ya-pılması mümkün hale getirilmiş bulunuyor.
- CIF (Cost, Insurance And Freight/ Mal Bedeli-Masraflar, Sigorta ve Navlun) teslim şekli; ihracatçı firma tarafından sigorta primi, navlun ve yükleme masrafları ile risklerin üstlenilmesi, eşyaların ihraç ülkesinde gümrük işlemleri tamamlandıktan sonra gemiye yüklenmesini içeriyor. Satıcı ayrıca yolculuk sırasında eşyalara iliş-kin ziya ve hasar riskine karşılık bir sigorta sözleşmesi yapıyor. Incoterms 2010’da satıcı sadece asgari teminat sağlayan bir sigorta temin etmek zorunda iken; Incoterms 2020’de satıcının sorumlu olduğu süreci kapsayan sigortanın, ge-niş kapsamlı sigorta şartlarına sahip olması gerekiyor.
- CIP (Carriage and Insured Paid To/ Taşıma ve Sigorta Ödenmiş Olarak) teslim şeklinde; ihracatçı firma tarafından ticarete konu eşyanın ithalatçı firmaya tes-lim edildiği yere kadar navlun ve sigorta giderleri ödenir ve ihracatçı firma tara-fından ihraç ülkesindeki gümrük işlemlerinin yerine getirilmesinden sonra eşya nakliyeci firmaya teslim edilir. Incoterms 2010’da satıcı sadece asgari teminat sağlayan bir sigorta temin etmek zorunda iken; Incoterms 2020’de satıcının so-rumlu olduğu süreci kapsayan sigortanın, geniş kapsamlı sigorta (All Risk, A Kloz) şartlarına sahip olması şartı getirilmiştir. Ancak, taraflar farklı kapsamlı bir sigor-ta seçme hakkına da sahip oluyorlar.
- Incoterms 2010 hem DAT (Delivered At Terminal/Terminalde Teslim) hem de DAP (Delivered At Place/ Belirlenen Yerde Teslim) teslim şekillerini içermekteydi. DAP teslim şeklinde ithalatçı ile ihracatçı arasındaki anlaşmada teslim noktası her-hangi bir yer olarak belirlenebileceği gibi, bir terminal olarak da belirlenmesi mümkündü. Uygulamada DAP (Belirlenen Yerde Teslim) teslim şeklinin DAT (Ter-minalde Teslim) teslim şeklinin yerine de kullanılması sebebiyle DAT (Terminalde Teslim) teslim şekline Incoterms 2020’de yer verilmiyor.
- Incoterms 2020 ile birlikte uluslararası ticarette teslim şekillerine bir yenisi daha eklenmiş olup, DPU (Delivered At Place Unloaded/ Belirlenen Yerde Boşaltılmış Şekilde Teslim) teslim şekli yürürlüğe konulmuştur. DPU (Delivered At Place Unlo-aded) teslim şekli; alıcı ve satıcının anlaşmaya vardığı, alıcının ülkesindeki her-hangi bir adreste, boşaltma işlemi dahil teslimatın yapılmasını ifade ediyor.
“D” tipi teslim şekillerinde ( DAP, DPU ve DDP) satıcının sahip olduğu taşıma araçlarıyla nakliyenin yapılması mümkün hale getiriliyor.
Ticarete taraf firmalar arası sorumluluk alanlarını belirlemekle birlikte, eşyanın gümrük kıymetini etkileyen unsurlardan biri olan teslim şekilleri, uluslararası olarak ticari faali-yette bulunan firmalar tarafından en açık şekilde yorumlanması ve kullanılması önem taşıyor.