Staj çalışma hayatına atılan ilk adımdır. Özellikle öğrencilerin iş hayatını yakından tanımaları, niteliklerini ve yeteneklerini geliştirmeleri ve mezuniyet sonrası kariyerlerini daha doğru bir şekilde yapma fırsatı vermesi bakımından önemlidir.
Dolayısıyla öğrenciler bakımından iş hayatını tanıma ve çalışma hayatının temel kurallarını öğrenme bakımından büyük bir önem taşıyor. Stajyerlik işletmedeki uygulamaları izleyerek mesleki pratik bilgilerini geliştirdiğinden ilişkisi iş ilişkisi olarak nitelendirilemeyeceği gibi, çıraklık ilişkisi olarak da nitelendirilemez. Stajyerlik genellikle öğrencilerin meslek branşları ile ilgili bir yerde, kısa bir süre, genellikle yaz aylarında yapılan çalışmaları kapsamaktadır.
Stajyer, bir meslek hakkında teorik bilgileri bulunan ve bu bilgileri uygulama ile güçlendirmek amacıyla bir işyerine kabul edilen öğrencilerden oluşmaktadır. Stajyerler, 4857 sayılı İş Kanunu'na göre işçi sayılmasalar da sigortalı sayılmaktadır. Meslek liselerinde okumakta iken veya yükseköğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler hakkında 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası'nın 5/b maddesine göre iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanmaktadır. Bu öğrencilerin SGK sosyal güvenlik primleri okulları tarafından ödenmektedir, staj yaptıkları işyerleri de sadece asgari ücretin net tutarının yüzde otuzundan az olamayacak şekilde ücret ödemektedir. Hemen belirtelim ki, staj döneminde 3308 sayılı yasa kapsamında emeklilikle ilgili uzun vadeli sigorta kolu primleri yatırılmadığından staj sigortasının emekliliğe bir etkisi yoktur.
Gençlerimizin fırsat eşitliği çerçevesinde ve liyakat esaslarına uygun olarak kamu kurumları ve özel sektör kuruluşlarınca sunulan staj olanaklarından faydalanmasını sağlamak adına Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi tarafından Ulusal Staj Programı (USP) başlatılmıştır.
Program aracılığıyla; şeffaf, izlenebilir ve yenilikçi bir değerleme yöntemi ile gençlerimizin istihdam edilebilirliklerinin arttırılması, kariyer olanaklarına erişimde fırsat eşitliğinin desteklenmesi, staj imkânının zorunlu staj gerektiren teknik bölümlerle sınırlı kalmayıp tüm bölümlere yaygınlaştırılması hedeflenmektedir.
Ulusal Staj Programı’nın kapsamı 2022’de KOBİ’lerimizin insan kaynağı ihtiyacının karşılanmasını kolaylaştırmak, mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında eğitim alan öğrencilerin istihdam edilebilirliklerini desteklemek üzere, bu öğrencileri de dâhil edecek şekilde genişletilmiştir.
Program’a başvuru yapan öğrenciler; eğitim hayatları boyunca sergiledikleri performans, becerilerini arttırmaya yönelik gerçekleştirdikleri çalışmalar ve başarıları göz önünde bulundurularak akademik/mesleki, sanatsal/sosyal ve sportif yeterlik puanları üzerinden değerlenmektedir. İşverenler ise öğrencilere, kimlik bilgilerini görmeden söz konusu yeterlik alanlarında aldıkları puanlar üzerinden staj teklifi göndermektedir.
Yurt içinde öğrenimine devam eden örgün öğrenim ve yüksek lisans öğrencileri (not ortalaması 4 üzerinden en az 2 veya diğer sistemlerde dengi) ile yurt dışında yüksek lisans/doktora eğitimine devam eden Türk Vatandaşı veya Mavi Kart sahibi öğrenciler ile “Organize sanayi bölgeleri içerisinde yer alan Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Kurumları’nın” 10., 11. ve 12. sınıf öğrencileri programa başvurabilmektedir.
Yurt içindeki başarısının yanı sıra yurt dışında da beğeni ile takip edilen ve OECD tarafından iki kez üye ülkelere örnek uygulama olarak gösterilen Program, profesyonel hayatının başındaki pek çok gence henüz öğrenci iken iş hayatını deneyimleme ve kariyer yolculuğuna yön verme şansı tanımıştır.
Programa son başvuru tarihi 31 Mart 2022 tarihidir. Program hakkında ayrıntılı bilgi almak ve staj başvurusu yapmak veya stajyer talebinde bulunmak için https://kariyerkapisi.cbiko.gov.tr/ulusalstajprogrami URL’si kullanılabilir.
İşverenlerin sisteme kayıt olması için kurumsal mail adresleri üzerinden kariyerkapisi@cbiko.gov.tr adresine ekteki formu doldurarak talep göndermeleri gerekmektedir.