Ücretlerde vergi istisna tutarına dikkat

Burak GÖRÜCÜ

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

Bilmekle mükellef olduğumuz üzere; 7349 sayılı Kanun ile yapılan düzenlemeler çerçevesinde brüt asgari ücretten işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretleri vergiden istisna edilmiş olup, söz konusu istisna uygulamasında asgari ücret üzerinde gelir elde eden kişilerin önce vergi matrahları üzerinden gelir vergisi hesaplanacak, daha sonra asgari ücretliye sağlanan vergi avantajı kadarlık tutar düşülerek ödenecek gelir vergisi tutarı tespit edilecektir.

Bahsedilen 7349 sayılı Kanun’un 2. maddesiyle 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 6. bölümünde yer alan Müteferrik İstisnaların Ücretlere isabet eden 23. Maddesinin 1. Fıkrasına 18. Bent olarak eklenen hüküm; “18. Hizmet erbabının, ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretleri (Şu kadar ki, istisnayı aşan ücret gelirinin vergilendirilmesinde verginin hesaplanacağı gelir dilim tutarları ve oranları, istisna kapsamındaki tutarlar da dikkate alınarak belirlenir. Ödenecek vergi tutarı, bu suretle bulunan vergi tutarının içinde istisna tutara isabet eden kısım düşülmek suretiyle hesaplanır. İstisna nedeniyle alınmayacak olan vergi ilgili ayda aylık asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken vergiyi aşamaz. Birden fazla işverenden ücret alanlarda bu istisna sadece en yüksek olan ücrete uygulanır.).”

Ücret asgari ücreti aşarsa nasıl vergilendirilecek?

Hüküm gereği, asgari ücrete isabet eden vergi matrahı vergiden istisnadır. Lakin asgari ücreti aşan ücretlerin vergilendirilmesinde, asgari ücretin vergi matrahının istisna edilmiş olması vergi diliminin hesabında dikkate alınmayacağı anlamına gelmemektedir. Örnek verirsek; Ocak 2022 ayında sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra toplam 33.000,00 TL geliriniz var ise, 317 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’ndeki tarife gereği, gelir hem %15’lik hem %20’lik vergi diliminde vergilendirileceksiniz. Bittabi hesaplanan vergiden asgari ücrete denk gelen kısım istisnadır, bu minvalde düşülecektir.

*317 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’ndeki tarifeye istinaden 70.000,00 TL’nin 32.000,00 TL si için 4.800,00 TL, fazlası için %20.

Vergi istisna tutarının hesabına dikkat!

‘İstisna nedeniyle alınmayacak olan vergi ilgili ayda aylık asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken vergiyi aşamaz.’  Hükmü gereği; brüt asgari ücret üzerinden sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretler ilgili ayda hangi vergi dilimine denk geliyorsa; istisna tutarı vergi dilimine isabet eden yüzdelik üzerinden hesaplanacaktır. Binaenaleyh vergiden istisna edilen tutar ilgili yılın ilerleyen aylarında hizmet erbabı için artarak devam edecektir. Dikkat edelim vergi istisna tutarı sabit değildir, artarak hesaplanacak olan vergiden düşülecektir. Asgari ücret üzerinden hesaplanacak olan istisna tutarın aşağıda 2022 yılı için ilgili aylarda ne kadar olacağı gösterilmiştir. 

*317 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’ndeki tarifeye istinaden 70.000,00 TL nin 32.000,00 TL si için 4.800,00 TL, fazlası için %20.

Bu noktada; mali idareye yapacağım öneri; toplam vergi matrahının hesabında asgari ücretin vergi matrahı hesaba dahil edilirken, istisna tutarın hesabında yalnız asgari ücretin vergi matrahının hesaba konu edilmesidir. Hülasa, toplam vergi matrahına uygulanacak olan tarifenin istisna tutarın vergi matrahına uygulanacak olan tarifeyle aynı olması gerekmektedir. Bu şekilde diğer ücretlilerin yararlanacağı istisna tutar daha da artacak ve Anayasamızın 73. maddesi gereği vergi adaleti daha sağlıklı gerçekleştirilmiş olacaktır.

Örnek verirsek; Ocak 2022 ayında sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra toplam 33.000,00 TL geliriniz var ise olması gereken istisna tutar aşağıdaki gibi olmalıdır. 

*317 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’ndeki tarifeye istinaden hesaplanan vergi oranınca istisna tutarları hesaplanmıştır. 33.000,00 TL için hesaplanan vergi için 4.253,40 TL ( vergi istisna matrahı ) oranınca istisna tutar hesaplanmıştır.

Kanun maddesi değişemez lakin tebliğle yapılacak düzenlemeye kimsenin itiraz edeceğini düşünmüyorum.