Dünyada likidite bolluğu varken ve bizim de döviz ihtiyacımız dorukta iken neden bu imkândan makul maliyetle yararlanamıyoruz? Çünkü CDS’lerimiz çok yüksek. Aralık’ta 620’ye kadar çıkan ve şimdilerde 535 olan risk primi 500’den aşağı inemiyor ve yüksek seyrini koruyor.
Peki, neden risk puanımızı düşüremiyoruz? Çünkü bunun gereklerini yerine getirecek şartlardan çok uzağız. Riskleri düşüremeyince TL varlıklar ucuzluyor, yabancı hisse satıyor, küresel kulvarda hisse senetleri rekabet güçlerini yitiriyor, sıcak para girişi dahi sağlanamıyor.
28 ÜLKE ARASINDA EN YÜKSEK ORAN
Mevcut hali ile Türkiye’nin kredi risk primi 28 ülke arasında en yüksek oran… Gelişmelere bakınca Morgan Stanley, MSCI Gelişmekte Olan Avrupa Orta Doğu ve Afrika (EEMEA) endeksinde Mayıs ‘ta yapılacak gözden geçirmeye yönelik beklentilerini şimdiden ortaya koydu.
Morgan Stanley, İş Bankası'nın Türkiye endeksinden çıkarılması potansiyeli olduğu görüşünde. Uluslararası endekslerden şirketlerimizin çıkarılması, elbette istenen bir durum değil. MSCI Endeksi özellikle küresel piyasalarda yatırım yapanlar için önemli. Bu endeksten çıkarılma, endeks kriterlerine göre yatırım yapan fonların da satışları anlamına geliyor.
İKİ SORU İKİ CEVAP
Ülke riski nedir?
CDS, yani ülke kredi risk primi, ülkelerin ekonomik ve politik risk gelişmesine göre her gün değişiyor. Risk primi, kredi dereceleme kuruluşlarının ülkelere verdikleri kredi notlarından daha dinamik bir gösterge haline gelmiş durumda. Güncel olarak ve adeta risk barometresi gibi piyasalar tarafından izleniyor.
Neden önemli?
Türkiye’nin CDS priminin yükselmesi halinde, piyasaların gerilimi de artıyor, Borsa İstanbul düşerken, gösterge bono faiz oranları da yükseliyor. CDS primleriyle birlikte, Borsa İstanbul arasında “ters korelasyon”, Gösterge Bono Faiz Oranları ile “paralellik” söz konusu… Türk Hazinesi, hem içeride hem de dışarıda artık daha yüksek faizle borçlanmak zorunda kalıyor.
NOT
TESPİT VAR, İSTEK VE GAYRET YOK
Ekonomide nereye doğru gidiyoruz? Nereye doğru gittiğimizi görmek için tek gösterge olarak risk primi (CDS) oranına bakmamız yeterli aslında... Zirveye yükseldik ve orada da kaldık. Üstelik küreden emtia fiyat yükselişleri gibi gelen sert rüzgârlar bizimki gibi zayıf ekonomileri sallıyor.
Biz de buradan nasibimizi alıyoruz. Ama “kaderimiz bu” diyerek suçu üzerimizden atamayız. Risk priminin artmasına bizim de katkımız var. 1-Enflasyonu görmezden geliyoruz. Var ama geçecek diyoruz. 2-Doğru ölçümleme yapmıyoruz. Hissediyoruz ama tespit edemiyoruz. 3-Sorunları küçümsüyoruz gerekli tedbirleri almıyoruz ya da gecikiyoruz.
Ba'del harâbi'l-Basra… "Basra harap olduktan sonra... N'eyleyim yaptığını, yapacağını...