DIŞİŞLERİ Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Summa İnşaat’ın davetiyle gittiğim Dakar’da (Senegal) karşılaştığımızda sordu:
- Antalya Diplomasi Forumu’na geliyorsunuz değil mi?
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak araya girdi:
- DEİK olarak Forum kapsamında “Yeniden Asya” oturumu düzenlemeyi planlıyoruz.
DEİK davet etti, Dışişleri Bakanlığı’nın düzenlediği “Antalya Diplomasi Forumu”nu (ADF) izledim. Çavuşoğlu, açılış konuşmasında Forum’un ulaştığı boyutu ortaya koydu:
- 75 ülkeden 17 devlet ve hükümet başkanı ile 80 bakan, 39 uluslararası kuruluş temsilcisi katılıyor. Burası Birleşmiş Milletler’e benzer bir ortam sağlıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı açılışın ardından 2.5 gün boyunca aynı anda 7-8’i bulan oturumlar gerçekleşti. İzlediğim oturumlardan birinin başlığı şöyleydi:
- Avrupa İçin Stratejik Özerklik Nedir?
Letonya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Artis Pabriks, şu noktanın altını çizdi:
- Sovyetler Birliği döneminde Doğu Bloku’nda olan ülkeler neden bugün Avrupa Birliği (AB) ve NATO’ya katılmak istiyor? Rusya bu soruyu kendine sormalı.
AB’nin askeri güç açısından başarılı olamadığını belirtip, şu öneriyi paylaştı:
- Önümüzdeki 10 yıl için savunma harcamaları bütçe açığı hesaplarının dışında tutulsun.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrel Fontelles, AB’nin askeri kapasitesinin bir NATO kadar olamayacağını kaydetti:
- AB’nin de bir askeri kapasitesi var. Bunu göreceksiniz.
Özerklikle ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:
- COVID-19 krizi gündeme geldiğinde AB ülkeleri tek gram parasatemol üretecek durumda değildi. Çünkü, hammadde konusunda bağımlıydık. Chip konusunda da bağımlılık söz konusu. Ayrıca Rus doğalgazına bağımlılık var. Bu bağımlılıkları aşmamız lazım.
Emekli büyükelçi İsmail Alper Coşkun’un sorusu üzerine Türkiye-AB ilişkilerine değindi:
- 2 yıldır ilişkilerde zorluklar, gerginlikler yaşanıyordu. Şu an için durum çok daha iyi. Umarım daha da iyileşmeye devam eder.
Türkiye’nin önemine işaret etti:
- Türkiye, bölgesinde jeopolitik bir oyuncu. Etkili olduğu bölgeler giderek artıyor.
Türkiye’nin AB’ye aday ülke olduğunu anımsattı:
- Fakat bir takım sorunlarımız ve engellerimiz var. Bunların çözülmesi gerekiyor. Çözülürse, Türkiye çok daha önemli rol oynayabilir.
AB’nin Türkiye ile ilişkilerini, bağlarını geliştirmesi gerektiğini kaydetti:
- İşte ben zaten bu vesileyle buradayım. AB, Türkiye’nin Rusya ve Ukrayna arasında bir köprü olabileceğini düşünüyor. Nitekim bu rolünü oynadı, oynamaya da devam edebilir.
Letonya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Pabriks, ülkesinin AB’ye tam üyeliğini her zaman desteklediklerini vurguladı:
- Üyelik görüşmelerinin yeniden başlatılmasını istiyoruz.
İspanya eski Dışişleri Bakanı Arancha Gonzales, güven konusuna dikkat çekti:
- AB-Türkiye ilişkilerinde her şeyden önce güvenin sağlanmasına ihtiyaç var.
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması, AB’nin üyelik süreçlerini hızlandırmasına yol açar mı?
Türkiye ile müzakerelerin yeniden başlaması için adımlar atılır mı?
Fontelles’in, “Şimdi ilişkiler daha iyi” sözü bu yönde bir işaret sayılır mı?
Barış olmadan kalkınma olmaz
DIŞ Ekonomik İlişkiler Kurulu’nun (DEİK), Antalya Diplomasi Forumu kapsamında düzenlediği “Yeniden Asya: Kalıcı Bir Ekonomik Büyüme İçin” başlıklı yuvarlak masa toplantısında ev sahipliğini DEİK Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Çalık yaptı.
Toplantıya Bangladeş Dışişleri Bakanı A.K. Abdul Momen, Özbekistan Dışişleri Bakanı Abdulaziz Kamilov, Hint Okyanusu Kıyıları Birliği (IORA) Genel Sekreteri Selman El Farisi, Asya’da Etkileşim ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı (CICA) İcra Direktörü Hayrat Sarıbay, Asya İşbirliği Diyalogu (ACD) Başkanı Pornçai Danvivathana, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri Hüsrev Nazıri katıldı. Toplantının sponsorluğunu AirACT, TFI (TAB Gıda), Bilici Holding ve Cronimet üstlendi.
Ahmet Çalık, açılış konuşmasında şu mesajı verdi:
- “Yeniden Asya” stratejisini Dışişleri Bakanımız Mevlüt Çavuşoğlu 2019’da dile getirdi. Biz de DEİK olarak bu strateji doğrultusunda yükselen Asya ile bağlarımızı artırma yolunda ilerliyoruz. Asya ile dış ticaret açığının giderilmesi, ticaretin dengelenmesi için çalışıyoruz.
Bangladeş Dışişleri Bakanı A.K. Abdul Momen, Asya ülkeleriyle ilgili şu verilere işaret etti:
- Asya ülkeleri, toplam 4.6 milyar nüfusu ile dünya nüfusunun yüzde 60’ını oluşturuyor. Asya ülkelerinin toplam Gayrı Safi Yurtiçi Hasılası da 32 trilyon doları buluyor.
Ardından şu noktanın altını çizdi:
- Barış olmadan kalkınma olmaz. Kalkınma için barış ve istikrara ihtiyaç var. Bangladeş, komşularıyla ilişkilerinde barışa özel gösteriyor. Birleşmiş Milletler’de (BM) de bu yönde hareket ediyor. “Kültürel barış” kavramını ortaya atmamız da bu tavrımızı ortaya koyuyor.
Özbekistan Dışişleri Bakanı Abdulaziz Kamilov, sürdürülebilir kalkınma üzerinde durdu:
- Sürdürülebilir kalkınma ancak daha fazla işbirliği ile mümkün olur. Bunun için Orta ve Güney Asya ülkelerini daha bağlantılı hale getirmeye çalışıyoruz.
Ardından ekledi:
- Türkiye’nin coğrafi konumu sayesinde Asya ve Avrupa arasında köprü kurarak sağladığı başarıyı örnek alıyoruz. Biz de bölgemizde benzer bir rol üstlenmeyi hedefliyoruz.