Sekiz yıl önce Bulgaristan üzerinden Avrupa’ya gaz taşıyacak Güney Akım Hattı’na ayak direyen ABD ile AB’ye TürkAkım ile cevap veren Rusya Lideri Vladimir Putin, Rus gazına yönelik engellemelere karşı bu kez Türkiye’de büyük bir doğalgaz merkezi (Hub) kurabileceklerini ilan etti.
Değerli okuyucular, dün enerji alanında günün flaş haberi yine Rusya’dan geldi. Bu kez ne Avrupa’ya Rus gazı akışı kesilmişti, ne de boru hattında patlama yaşanmıştı. Aslında bu ikisinin sonucunda ortaya çıkan bir gelişmeyi duyuruyordu haber.
Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin, Avrupa’ya doğalgaz tedariki için Türkiye’de büyük bir gaz merkezi kurabileceklerini söyleyivermişti. Putin bu açıklamayı yaparken, Avrupalıların bu kış karşı karşıya kaldığı yüksek enerji fiyatlarıyla kendilerinin hiçbir ilgisi olmadığını da söyledi. Rus lidere göre yaşananların arkasında Batı’nın küresel bir enerji krizini körüklemesi yatıyordu.
Nedeni ne olursa olsun, sorumlusu kim ya da kimler olursa olsun, sonuç Türkiye’yi öne çıkarıverdi. Ama nedeni oldukça açık. Enerji alanında Rusya-Batı bilek güreşinin bir sonucu bu. Bu mücadelenin Türkiye’yi enerji aktörü olarak daha önemli hale getirecek şekilde (Hem de Rus Lider Putin’in açıklaması üzerinden) etkilemesi de ilk değil.
Putin 2014’te sürpriz yapmıştı
2014 yılı sonlarında Türkiye ve Avrupa’ya gaz taşıyacak yeni bir gaz boru hattı projesinin hayata geçirileceğini açıklayan da Putin olmuştu. Bugün Türkiye’nin yanı sıra Güneydoğu Avrupa’ya Rus gazı taşıyan ve Kuzey Akım’dan gaz akışının kesilmesiyle daha da önemli hale gelen TürkAkım Gaz Boru Hattı’dan söz ediyoruz.
O tarihlerde, Rusya ile Avrupa Birliği arasında yaşanan Güney Akım Gaz Boru Hattı Projesi’ne onay verilip verilmemesi tartışmaları kabak tadı verecek kadar uzamıştı. Gerek ABD, gerekse AB üyesi ülkelerin Güney Akım Gaz Boru Hattı’nın giriş noktası olacak Bulgaristan üzerindeki baskılar projenin ilerlemesinin önünde engel olarak duruyordu.
Sürprizin isim babası Erdoğan
Aralık 2014’ta Rusya Lideri Vladimir Putin, Rusya’nın Karadeniz kıyısındaki Anapa kentinden başlayıp, Karadeniz’in altından geçerek Bulgaristan kıyılasından Avrupa’ya ulaşması planlanan Güney Akım Gaz Boru Hattı projesini iptal ettiklerini açıklamıştı. Rus Lider, projenin ölmediğini de ekleyivermişti. Boru Hattı’nın ucunun Bulgaristan yerine Türkiye’ye ulaşacağını da aktaran Putin, projenin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından önerildiğini belirttiği yeni adını da söylemişdi: TürkAkım. Gazeteciler bunu Türk Akımı mı olsun, Türk Akım mı olsun, TürkAkım diye mi yazılsın şeklinde bir süre tereddüt ederek yazsa çizse de TürkAkım markalaştı ve benimsendi.
Türkiye’nin kapısını aşındıranlar
İşte aradan sekiz yıl geçtikten sonra yine Rusya-Batı (ABD ve Avrupa) mücadelesinden Türkiye için yine önemli bir sonuç çıkmış görünüyor.
Bu arada Vladimir Putin’in açıklamalarını yaptığı yerde Türkiye’yi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez temsil ediyor. Ve ilginçtir, Putin’in bu yazıya konu açıklamalarını, Bakan Fatih Dönmez’in bir gün önce söyledikleri ile bir arada düşününce iş daha da ilginçleşiyor.
Enerji Bakanı Fatih Dönmez, Türk-Alman Enerji Zirvesi için bulunduğu Almanya’da yaptığı açıklamada, Rusya’nın Avrupa’ya gaz akışını kesmesinden sonra çok sayıda Güneydoğu Avrupa ülkesinin, gaz taleplerini karşılayabilmek için Türkiye ile temas halinde bulunduğunu vurgulamıştı.
Boru hattından daha karışık iş
Ancak belirtelim, enerji merkezi (Hub) oluşturmak boru hattı projesi hayata geçirmekten daha karmaşık bir konu. Elbette boru hattında da alıcıları ikna etmek önemli ama HUB denilince tarafların sayısı çoğalıyor. Yine de Avrasya Bölgesinde enerji konusunda bugün her şeyin dünkünden çok farklı olduğunu söylemek mümkün.
Rusya’nın Avrupa’ya gaz akışını kesmesi ve ardından Kuzey Akım 1 boru hattında yaşanan patlamalar sonucu gaz akışının fiilen imkansız hale gelmesinin ardından bu köşede “Doğalgazda artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak” başlığıyla yaptığımız analizin isabetine işaret edip kendimize de pay çıkarmaya çalıştık diye bizi kınamazsınız umarım.