Türkiye’nin kredi risk primi zirvelerde dolaşıyor. 5 Yıllık Kredi Risk Primini Gösteren CDS puanı 817 seviyesinde bulunuyor. Türkiye’nin sadece kredi risk primi yükselmedi. Her alanda risk primi arttı. Öyle ki pasaportun bile risk primi tırmanmış durumda. Bunu vizeler üzerinden izleyebiliyoruz.
Öğrenci vizesinden turistik vizeye kadar seyahat akışlarında sorunlar çıkıyor; AB vizeleri problem oluyor. Sorunlar büyüyerek devam ediyor. Türkiye üzerinden AB’ye iltica etmeye çalışanlarla iş insanları, konferans vermeye giden öğretim görevlileri aynı kefeye konuluyor.
MALLARI SERBEST TÜCCARLARI BAĞLI
Biz AB üyesi olmadan, Gümrük Birliği üyesiyiz. Öteden beri bu durum AB ilişkilerinde vize sorununu gündeme getiriyor. Özellikle Avrupa’daki fuarlarda, “mallar serbest” giriş-çıkış yaparken, “tüccarlar bağlı” durum ortaya çıkıyor. Bu da çok fazla fırsat kaybı doğurduğu gibi maliyetlerimiz artırıyor.
Başka bir sorun; Schengen ve diğer vizelerin yüksek harç maliyetleri… İngiltere, Almanya, Fransa gibi ülkelere seyahat vizesi almak, artan kur yüzünden zaten ateş pahası olmuş durumda. Yetmezmiş gibi kendi ülkemizde vize ofislerinde veya konsolosluklarda kötü muamele de cabası…
İKİ SORU İKİ CEVAP
Ülkenin risk primi ile pasaport riskinin ne ilişkisi var?
Ülkemiz üzerinden Avrupa’ya ciddi bir Suriyeli akını var. Köprü coğrafyamız zaten böylesi bir zemin hazırlıyor, Doğu’dan Batı ülkelerine doğru… Bu da Avrupa’ya seyahatte vatandaşlarımıza yönelik algı bozulmasına yol açıyor.
Vize sorunu nasıl aşılabilir?
Bunun için sadece ekonomik parametreler değil, diplomatik ilişkilerin de gelişmesi gerekiyor. Avrupa’da Türkiye algısı, gerek ekonomik durumumuz gerek mülteci hareketliliği sebebiyle eski gücünde değil. Yapılması gereken, sivil toplum örgütlerimiz, bankalar, ihracatçılarımız gibi kurumlarımızın AB’de lobicilik, tanıtım ve imaj düzeltme çalışmalarıdır.
NOT
KREDİBİLİTEN DÜŞERSE İTİBARSIZLAŞTIRILIRSIN
Uluslararası ölçekte her şey, kredibilite üzerinden yürür. Bir kere kaybetmeye başladığında kaçak, göçek göçmen muamelesi görürsün. Diğer ülkeler sizi her an “düzen bozucu” ve tehdit olarak algılar. Bulunduğun her ortamda geriye itilirsin. Katma değerli ürünlerin bile yok pahasına kenara itilir. İhtiyaca cevap vermenin bile bir önemi kalmaz. Ülkeleri var eden, saygın kılan dürüstlük, disiplin, yüksek ahlaki değerler; ekonomiden şirket işleyişlerine kadar sirayet eder. Ülkede bozulan makroekonomik dengeler, yükselen hayat pahalılığı uluslararasındaki itibarı da alıp götürüyor.