Turizm istatistikleri Türkiye’de ve uluslararası alanda tartışılıyor. Konuyla ilgili olarak Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ve Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) yıllardan beri toplantılar yapıyor, ama sorun devam ediyor. Hâlâ çözüm bulunmadı.
Konuyla ilgili tartışmalardan biri ülkelere gelen ziyaretçi sayısı, turist ve ziyaretçi tanımıyla ilgilidir.
Konuyla ilgili tartışmalarda uzun yıllardan beri dünyanın en çok ziyaretçi alan ülkesi olarak yer alan Fransa ile UNWTO istatistiklerinde Fransa’nın arkasından gelen İspanya verileri baz alınıyor.
Aralarında Türkiye’nin de olduğu turist alan bütün ülkelerde tartışılan konuyu, İspanya Turizm Bakanlığı eski genel sekreteri şimdi Turizm Gazetecileri ve Yazarları Federasyonu (FEPET) Uluslararası İlişkiler Direktörü olan Ignacio Vasallo yeniden gündeme getirdi.
Ignacio yazısında; turist sayısı, seyahat sayısı, turist harcaması, turizm gelirinin kendisi ve hesaplama yöntemi üzerinde duruyor, ancak bu konuda karışıklık olduğunu buna ilişkin olarak da kendi ülkesinden örnek vererek şunları söylüyor:
“İspanya’nın kaynak pazarı İngiltere’den gelenler turist olarak adlandırılsalar da gerçekte bunların hepsi turist değil. Bunların bir bölümünün burada evleri var.
Yılda birkaç kez gelen bu kesim istatistiklerde turist olarak yer alıyor. Benzer durum Fransa için de geçerlidir. UNWTO istatistiklerinde dünyanın en çok turist alan ülkesi olarak görülen Fransa’ya gidenlerin büyük bölümü günübirlikçi ziyaretçidir. Benzer durum başka Avrupa ülkelerinde de var. Avrupa Birliği Eurostat verilerine göre Fransa İspanya’dan çok turist alıyor. Gerçekte o sayıyı gelenlerin gecelemelerine göre hesaplamak gerekir. Bu hesaplamada İspanya Fransa’nın önündedir. Bu noktada Fransa İtalya’nın bile gerisindedir.”
Türkiye’de de Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy son dönemde turizm ile ilgili açıklamalarında geceleme konusu üzerinde duruyor.
Ignacio ziyaretçi sayısı gibi turizm geliri istatistikleri hesaplama yönteminde de karışıklık olduğunu belirterek şunları söylüyor:
“Seyahat için harcanan toplam para ile varış noktasında harcanan gelir, dolayısıyla o ülkenin turizmden elde ettiği gelir ayrıdır.
Bu noktada havayolu gelirleri turistin çıktığı ülkeye mi, gittiği ülkeye mi yazılmalı. Daha önemlisi tatilci/tüketicinin satın aldığı paket tur için yaptığı ödemenin ne kadarı gidilen ülkede (destinasyonda) kalıyor.
Örneğin 2019 yılında İspanya’nın 92 milyar Euro olarak açıklanan turizm gelirinin ülkede kalan miktarı 74 milyar Euro olarak hesaplandı.”
Yakın zamana kadar destinasyonların turizmdeki konumu UNWTO istatistiklerinde yer alan ülkelerin aldığı ziyaretçi sayısı ile ölçülüyordu.
Ama Türkiye dâhil ülkelerin turizmdeki konumu gelen ziyaretçi sayısı ile ölçülen konumdan çıktı.
Çeşitli ülkelerde kamu yönetimlerinin aşırı ziyaretçi trafiğini azaltmak için önlemler almaları, buna ilişkin düzenlemeler yapmaları, yerel halkın “Yeter, artık turist istemiyoruz” gösterileri ve konuyla ilgili tartışmalar bu açıdan olumlu gelişmelerdir.
Turizm istatistikleri sorunu ve konuyla ilgili tartışmaları bir de bu açıdan değerlendirmekte yarar var.