Sezgin ERÖZBAĞ
Ekonomist, İç Denetçi
Sigma bir Yunan harfi olup istatistikte standart sapmayı tanımlar. Bir istatistik dağılımında verilerin ortalamadan ne kadar değişkenlik gösterdiğini belirtir. Sigma matematikte uzun ardışık sayıların toplamını ifade etmek için de kullanılan bir kısaltma olup, aynı zamanda fizikte de kullanılmaktadır. Her iki bilim dalında da anlamı toplam demektir.
Bu yazının asıl konusu sigmanın süreç değişkenliğinin bir ölçüsü olarak kullanılması olup, altı sigmadan ne anlaşılması gerektiği ve altı sigma ile ne amaçlandığıdır.
Altı sigma deyince öncelikle anlaşılması gereken süreçlerin iyileştirilmesi, tasarımı ve yönetimidir. İşletmelerde operasyonlarda mükemmelliğin sağlanması amacıyla süreçlerin tanımlanması, ölçülmesi, analiz edilmesi, iyileştirilmesi ve kontrolü için istatistiki araçların kullanıldığı bir yönetim stratejisidir.
İngilizce; Define, Measure, Analyze, İmprove, Control’ün baş harflerinden oluşan DMAİC modeli aynı zamanda altı sigmanın süreçlerini oluşturmaktadır.
Altı Sigma, hata olasılığını azaltarak işi geliştirmek için tasarlanmış bir dizi yönetim aracı ve tekniğidir. Kusurları ortadan kaldırmak için istatistiksel bir metodoloji kullanan veriye dayalı bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım ile süreç performansını geliştirerek bir milyonda 3,4 birim hata oranına ulaşmak amaçlanır.
Altı sigma, bir işletmenin süreç ya da süreçlerinin ne kadar değişken olduğunu, ne kadar hata yaptığını veya kayıplarının olduğunu ifade ettiğinden, bu yöntem ile süreçlerin istenilen kalitede olup olmadığı ve kalitenin sayısal değeri görülür.
Altı sigma metodunun uygulanmasında sırasıyla tanımla, ölç, analiz et, iyileştir ve kontrol et adımları izlenir. Örneğin; tanımla aşamasında proje tanımlanır, müşteri istek ve beklentileri belirlenir, ölçme aşamasında sürecin mevcut durumu belirlenir ve problemlerin asıl nedenlerini belirleyebilecek veriler toplanır.
Altı sigma yaklaşımı tüm sektör ve bölümlerin süreçlerinde, çalışan sayısı veya ciro fark etmeksizin kullanılabilir. Altı sigmayı uygulayan şirketlerin tasarruf sağlamı, üretkenlik, verimlilik, etkinlik, kalite ve müşteri tatmininde önemli artışlar yaşadıkları bilinmektedir.
Kısaca altı sigmanın toplam kalite yönetimi altında iyileştirme amaçlı kullanılan yanlışların saptanması metodu olduğunu söyleyebiliriz.
Dolayısıyla kaliteli hizmet sunan ve sunulan bu hizmeti en az hata ve maliyetle yansıtan bir yönetim anlayışını içinde barındıran altı sigma, sadece kâr amacı güden işletmeler için değil kamu hizmeti sunan tüm idareler için de önem arz etmektedir.