COVID-19 ile birlikte hız kazanan e-ticaret, riskleri de beraberinde getiriyor. Cazip fiyatlar sunan sahte siteler, bu risklerin başında geliyor. Tüketiciler internet alışverişlerinde güven problemi yaşıyor mu? Mağdur olmamak için nelere dikkat etmeliler? İnternetten alışverişlerde tüketici hakları konusunda bilinçliler mi?
Bu sene 27 Kasım'a gelen Black Friday öncesinde bu soruları Kakıcı & Şimşek Hukuk Bürosu kurucularından Avukat Elvan Kakıcı Şimşek’e ilettim.
Şimşek, "Ülkemizde 2013 yılında Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun resmi gazetede yayımlandı. Bu kanunla beraber tüketicinin korunması yasal bir dayanak buldu. Tüketici hakem heyetleri ve tüketici mahkemeleri aracılığıyla vatandaşlar haklarını arayabilirler. Online alışverişlerin artmasıyla beraber kanundaki açıklar, eksiklikler ortaya çıkacaktır ve çeşitli değişiklikler ve eklemeler yapılarak bu eksiklikler giderilecektir. Bu sebeple biraz daha beklemek ve kronik sorunları tespit etmek gerekiyor. Tüketici haklarının korunmasında kusursuz değiliz ancak her geçen gün iyiye gidiyoruz” diyor.
Tüketicilerin eskisine göre daha bilinçli olmakla beraber, hala büyük bir çoğunluğunun yeterince bilinçli olmadığına dikkat çeken Şimşek, "Alışveriş yaptıkları satıcının ya da hizmet sağlayıcısının beyanlarını mutlak doğru kabul edip hak arama yoluna çok başvurmuyorlar” yorumunu yapıyor. Şimşek, bu süreçte en sık rastladıkları durumu şöyle dile getiriyor: "Tüketicinin aldığı malın aynı olmaması, taşıması gereken özellikleri taşımaması yani ayıplı olması durumunda; tüketici satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönebilir. Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteyebilir. Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteyebilir veya imkân varsa satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteyebilir. Bu bahsedilenler kanunda seçimlik hak olarak tanımlanmıştır dolayısıyla tüketici içlerinden birini seçebilir. Satıcı ise tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.”
İnternet üzerinde yapılan alışverişte mağdur olmamak için atılması dikkat edilmesi gereken konuları şöyle özetliyor Şimşek: "İnternet sitesinde hizmet sağlayıcının kim olduğunu, adresini, ürün teslimat ve iade süreçlerini okuyabiliyor olmak güvenli alışverişin ilk adımlarından biri. Bu bilgileri barındıran ortamlardan alışveriş yapmak olası bir ihtilaf durumunda tüketicileri hızla çözüme ulaştırır. Mağduriyet durumunda ise tüketicilerin hukuki haklarını kullanacakları ihtarlarını firmalara yapmaları gerekiyor. Ardından tüketici hakem heyetine başvurmaları yerinde olur. Bu başvuru elektronik ortamda e-Devlet kapısı üzerinden TÜBİS aracılığıyla da (https://www.turkiye.gov.tr/tuketici-sikayeti-uygulamasi) gerçekleştirilebiliyor.”