CONTEMPORARY İstanbul Başkanı Ali Güreli, bir süre önce Ticaret Bakan Yardımcısı Volkan Ağar’ın başkanlığında gerçekleşen ve hizmet ihracatının görüşüldüğü toplantıya katıldı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ile İstanbul Ticaret Odası (İTO) ve Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB) Başkanı Şekib Avdagiç’in bulunduğu toplantıda Uluslararası Hizmet Ticaret Genel Müdür Yardımcısı Alperen Kaçar, sektöre dönük teşvikleri içeren bir sunum yaptı.
Ali Güreli, söz alıp, şu konuyu açtı:
- Kültür ve sanat “hizmet” midir, “mal” mıdır? Eğer kültür sanata “mal” gözüyle bakarsak, hangi sektöre yakın görünür? Kültür ve sanat eserlerinde boya, tekstil ürünleri, kağıt, mermer, ahşap, demir-çelik, yani bir çok ürün kullanılır.
Konunun dünyada da tartışıldığını vurguladı:
- Biz kültür ve sanatın “hizmet” olarak görülmesini daha doğru buluyoruz. Örneğin galeriler, tümüyle hizmet ağırlıklı faaliyet gösterirler.
Tanım sorununu bir türlü aşamadıklarını kaydetti:
- Contemporary İstanbul olarak kültür-sanat eserlerinin sergilendiği, galerilerin katılımcı olduğu uluslararası fuarlar düzenliyoruz. Tanımda netlik olmadığı için katılımcılar, “fuar desteği” gibi teşviklerden yararlanamıyor.
Aynı durumun yurt dışı fuarlarında da yaşandığını bildirdi:
- Galerilerimiz yurt dışındaki kültür sanat fuarlarına katılıyor, sanatçılarımızın eserlerini götürüyor, onların ihracatına olanak yaratıyor. Diğer sektörler ve hizmet ihracatçıları yurt dışı fuar desteği alabiliyor. Kültür ve sanat tarafı bu desteklerden mahrum kalıyor.
Volkan Ağar, Ali Güreli’yi dinledikten sonra şu mesajı verdi:
- Konuyu inceleyelim, bir çözüm üretiriz.
Ali Güreli, kısa süre sonra Ankara’ya, Ticaret Bakanlığı’na çağrıldı, Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürlüğü ekibiyle görüştü. Çok geçmeden karar çıktı:
■ Yurt içindeki uluslararası kültür-sanat fuarlarında başta galeriler olmak üzere Türkiye’den katılımcılar yüzde 50 destek alabilecek. Fuara katılım maliyetinin yüzde 50’si Bakanlık tarafından karşılanacak.
■ Yurt dışındaki kültür sanat fuarlarına katılan Türkiye’deki galeriler, yine diğer sektörlerdeki gibi fuar desteğinden yararlanabilecek.
■ Kültür-sanat sektörü de “alım heyeti” organizasyonları yapabilecek. Başta yurt dışındaki müzeler olmak üzere “alım heyeti” tanımına girebilecek kuruluşların temsilcilerini Bakanlık desteğiyle ülkemizde ağırlayabilecek.
Ali Güreli ile 26-27 Eylül 2023’te ön izlemesi olacak, 28 Eylül-1 Ekim 2023’te Tersane İstanbul’da Akbank’ın ana partnerliği ile açılacak Contemporary İstanbul’un “18. Edisyonu” nu konuşmak üzere buluştuk.
Güreli, Ticaret Bakan Yardımcısı Volkan Ağar’la görüşmelerini anlatıp, teşekkür etti:
- Ticaret Bakan Yardımcımız Volkan Ağar, uluslararası kültür-sanat fuarı teşviki konusunu çok hızlı bir şekilde çözdü. Üstelik Contemporary İstanbul’un “18. Edisyonu” na katılan galeriler ilk fuar desteklerini alabilecekler.
Contemporary İstanbul’a bu yıl 14-15 müzeyi davet ettiklerini paylaştı:
- Bu yıl müzeleri kendi imkanlarımızla ağırlayacağız. Seneye “alım heyeti” desteği kapsamında daha fazla müzeyi davet edebileceğiz.
Bu noktada 2023 Art Market Report’un verilerine işaret etti:
- Sanat piyasası genellikle savaş, enflasyon, durgunluk, diğer siyasi gelişmeler ve ekonomik krizlerden olumsuz etkilenir. Yine de yüzde 4.6 büyüyen global sanat pazarı 68 milyar dolara ulaştı.
Pazardan yüzde 45 ile en büyük payı ABD’nin aldığının altını çizdi:
- İngiltere yüzde 18’le ikinci, Çin de yüzde 17’lik pay ile 3’üncü sırada yer alıyor. Fransa’nın payı ise yüzde 7 düzeyinde bulunuyor.
Türkiye’ye döndü:
- Ülkemizin kültür-sanat pazarı 500-550 milyon dolar dolayında seyrediyor. Bu da, dünyadaki payımızın yüzde 0.0074 düzeyinde olduğu anlamına geliyor. Bu pay, ülkemizin potansiyeline göre çok düşük kalıyor.
Ardından ekledi:
- Türkiye Cumhuriyeti, ilk 100 yılında sanat ve kültürün “yumuşak gücü”nü çok daha farklı konumlandırabilirdi.
Sonra şu çağrıyı yaptı:
- Cumhuriyetimizin ikinci 100 yılına sanat ve kültürün “yumuşak gücü”nü öne çıkaracak adımlar atarak girelim...
Ticaret Bakanlığı’nın “fuar teşviki”ne kapı açtığı gibi sanat ve kültüre gereken destekler verilip “yumuşak güç”ün etkisi artırılabilir mi?
CONTEMPORARY İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı Ali Güreli, Çin’de 1 milyon doları aşan değerle bir sanat eserinin satışının 15 yıl önceye uzandığını belirtti:
- Çin bugün 68 milyar dolarlık dünya sanat eserleri pazarında yüzde 17’lik pay alıyor. Bu gelişmeler sanatın önünün kanun ve mevzuatla açılmasıyla sağlanıyor.
Bunların başında vergisel teşviklerin geldiğini vurguladı:
- Örneğin şirketlerin cirolarının belirli bir bölümü sanata ayırmaları halinde, o bölümün vergisel açıdan desteklenmesi gerekiyor. Bir sanat eserini alıp müzeye bağışlayan şirket ve kurumların yine vergi desteğini hissetmesi, bu yönde hareket eden kurum sayısını artırır.
Uluslararası sanat fuarlarına katılımın destek kapsamına alınmasının çok yerinde bir adım olduğunu kaydetti:
- “Artist in Residence” gibi açılımlarla Türkiye’de sanat üretiminin desteklenmesini bekliyoruz. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yerel yönetimler bu tür projeleri yıllık yönetim planlarına dahil etmeli.
Sanata dönük kaynak oluşturulmasının önemine değindi:
- Özel sektörün sanatın yanında yer almasını, sanata yatırım yapmasını, müze ve sanat merkezlerinin sayısını artırmasını sağlayacak adımlara ihtiyaç var. Ayrıca, sanatçıları desteklemek üzere fonlar oluşturulması konusunda da özel sektör teşvik edilmeli.
Ardından ekledi:
- Sanatı, sanatçıyı destekleyecek adımlar atılırsa Türkiye’deki pazarın da 5-6 yılda 3 milyar dolara çıkması söz konusu olabilir.
CONTEMPORARY İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı Ali Güreli, Akbank’ın 18 yıldır ana partner olarak kendilerine destek verdiğini vurguladı:
- Akbank’a bu uzun soluklu işbirliği için teşekkür ediyoruz.
Tersane İstanbul’da “Contemporary İstanbul 18. Edsiyonu”nun 26-27 Eylül 2023’te ön izleme ile başlayacağını belirtti:
- 22 farklı ülkeden 67 çağdaş sanat galerisi, 4 inisiyatif ve 4 sanat kurumu katılacak. Bunlar arasında yeni katılan ve ilk kez İstanbul’a gelecek olan 21 çağdaş sanat galerisi var. Rıdvan Kuday Gallery, Diyarbakır’dan gelen ilk katılımcımız olacak.
Contemporary İstanbul’un 28 Eylül-1 Ekim 2023 tarihlerinde genel ziyarete açık olacağını kaydetti:
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Hatları, 26 Eylül-1 Ekim tarihleri arasında Kadıköy, Üsküdar ve Beşiktaş’tan kalkan vapurlarla Hasköy İskelesi’ne erişim sağlayacak. Fuara deniz yoluyla ulaşacak ziyaretçi sayısı 30 bini bulacak.
CUMARTESİ günü Vuslat Doğan Sabancı’nın telefonundan mesaj geldi. Gönderen asistanı Şahver Çelik’ti:
■ Bu mesajı Vuslat Hanım adına sizlere iletiyorum. Vuslat Hanım’ın hastaneden taburcu edildiğini ve evde tedavisinin devam ettiğini bildirmekten memnuniyet duyuyoruz.
■ Ali Bey (Sabancı) artık yoğun bakım ünitesinde değil, ancak hastanede tıbbi bakım almaya devam ediyor.
■ Vuslat Hanım’ın tam iyileşmesi biraz zaman alacak olsa da, ikisinin de istikrarlı şekilde iyileştiğini görmek bizi sevindiriyor.
■ Bu süre zarfında onlara pozitif enerji göndermeye devam edeceğinizi umuyoruz. Sizlerin bu süreçteki yoğun desteği onlar için çok kıymetli.
Vuslat Hanım’a ve Ali Bey’e Allah’tan şifa diliyorum…