Yepyeni bir yıla girdik. 2023 sıradan bir yıl değil. Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde milli mücadelenin zafere ulaşması ile ilan edilen Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılı.
Temennim şudur ki, Kocaeli 2021 ve 2022 yılında ihracatta gösterdiği başarıyı Cumhuriyetin 100. yılında da göstersin.
Günümüzde şehirler sahip oldukları değerlerle markalaşarak, ülkeler ise bu değerlerin yarattığı global markaları ön plana çıkararak dünya ekonomisinde daha güçlü hale gelebilmenin gayreti içerisindeler. Kocaeli de değerlerini markalaştırmaya hız veren kentlerden biridir.
2022 yılında küresel ekonomi; jeopolitik gerilimler, yüksek enerji maliyetleri ve enflasyonist baskılar ile şekillendi. Buna rağmen Kocaeli’nin üretim çarkındaki ana sanayisiyle tedarik sanayisi, 2022 yılında yeni teknolojileri sürekli takip ederek ve birlikte büyüyerek gelişti ve bu büyümede yine en büyük katkıyı ihracat sağladı.
Fakat Kocaelili ihracatçılar bu günlerde endişeli. Son iki yıllık ihracatımıza şöyle bir bakacak olursak, Türkiye ihracatı, 2021 yılında yakaladığı artış trendini 2022 yılında da sürdürdü. Türkiye, aylık 20 milyar dolarlık ihracat eşiğini aşarak ihracatta güçlü bir performans gösterdi. Bununla birlikte, 2023 yılına girerken ihracatımız açısından daha rekabetçi şartların oluşmaya başladığını gördük. Daha önce rekabet ettiğimiz ülkelerde konteyner ve taşıma maliyetlerinin yükselmesi ülkemize avantaj sağlarken, son dönemde Uzakdoğu’dan yapılan ihracatın önünün açılması, konteyner fiyatlarının düşmesi ve ülkemizde artan enerji maliyetleri yılın sonuna doğru ihracatımızda yavaşlamaya neden oldu. Diğer taraftan, bu dönemde, reel kurda gözlenen düşüşe rağmen enerji fiyatlarındaki artışın da etkisiyle ithalat yükseldi.
Türkiye dış ticaretine yaklaşık yüzde 19 katkı veren Kocaeli’nin 2022 yılı dış ticaret hacminin 110 milyar doları bulacağı tahmin ediliyor. Kocaeli’ni bir ülke olarak düşünürsek; İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı verilerine göre dış ticarette 37. sırada yer alıyoruz. Litvanya, Lüksemburg, Letonya, Slovenya gibi AB üyelerinden daha öndeyiz. Şu bir aşikar ki 2021 yılında 39. sırada olan Kocaeli’nin ülke ekonomisi için ne kadar önemli bir şehir olduğunu görüyoruz.
Yazımın başında da belirttiğim gibi, Kocaeli’nde ihracat yapan sanayiciler bu günlerde endişeli. Hangi sanayici ile konuşsam, maliyetler sürekli artarken döviz kurunun Kur Korumalı Mevduat sistemi ile sabitlendiğini, kurun ihracatçı için düşük olduğunu belirtiyorlar. Maliyet artışlarının ihracatı zora sokmasıyla büyük sıkıntılar yaşanabileceğinin endişesini taşıyorlar. Giderler sürekli artarken gelirlerin sabit kalmasının ihracatı da olumsuz yönde etkilediği bir gerçek. Son aylardaki ihracat rakamları bunu teyit ediyor. Buna rağmen sanayici ümidini yitirmeyerek, “Cumhuriyetin 100. yılında da Türkiye’yi ihracatta ilk 10 ülke arasında çıkarma vizyonu ile çalışmalıyız” diyor.
Hedefe ulaşabilmek için katma değerli üretim ve kilogram başına ihracat birim fiyatının hızla artırılması ve dövizdeki dalgalanmanın bir an önce düzeltilmesi gerektiğini düşünüyorum.