Hasan AYÇİÇEK
Halkbank-Kıdemli Uzman
Great Place to Work Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen “2020 Dünyanın En İyi Çok Uluslu Şirketleri” araştırmasında birinci olan Cisco, 2022 ve sonrası teknoloji alanında beklediği gelişmeleri kamuoyu ile paylaştı. Paylaşılan beklentilere girmeden teknoloji ve inovasyon ile ilgili bir dip notu da aktarmadan geçemeyeceğim.
26 Ekim 2021 Tarihinde gelecek adına bir takım öngörülerde bulunabileceğimiz önemli bir olay oldu. Amerikalı otomotiv şirketi Tesla dünya piyasasında değeri 1 trilyon doları geçen 5. halka açık şirket oldu. (Bunu daha önce Apple, Microsoft, Amazon ve Google'ın ana şirketi olan Alphabet başarmıştı. (Bu şirketlerin hepsinin ortak noktası teknoloji, inovasyon firmaları olmaları)). Ama burada asıl çarpıcı olan ilk aracını 2008 yılında üreten Tesla''nın bir asırlık maziyi geride bırakan Alman otomotiv sanayisinde faaliyet gösteren tüm firmaların (BMW, Mercedes, Audi, Porsche, Volkswagen vs vs) piyasa değerinden daha yüksek değere ulaşmış olmasıdır. Her ne kadar işin teknolojik tarafı heyecan verici olsa da biz yazının başlığı gereği teknolojinin bankacılık etkilerini başlıklar halinde inceleyeceğiz.
Yapay zeka ve makine öğrenmesi;
Yapay zeka ve makine öğrenmesi hayatımıza birçok kolaylık ve pratiklik getirmiş olmasına rağmen şeffaf olmayan veya kötü niyetli makine öğrenmesi ve yapay zeka tüm süreçlerinin (Tasarım, geliştirme, uygulama) şeffaf olmaması durumunda zararlı birer olguya dönüşebilecektir. Yapay zekanın bankacılığa pozitif etkisi için herkes tarafında anlaşılabilir ve şeffaf olması önem arz etmektedir.
Veri akını, veri çekimi ve uygulamalar;
2022 ile birlikte veri akını, veri çekimi, veri havuzu gibi kavramlar ve bunları harmanlayıp kullanımımıza sunan uygulamalar daha çok hayatımıza girecek, Bankanın ister direkt müşteri ile ister işletmeler aracılığıyla toplayacağı veriler bankaların pazarlama, satış, ürün geliştirme, rekabetçi fiyat geliştirme gibi birçok alanda çok daha fazla odak noktası olacak.
Metaverse ve kuantum ağları
Sanal gerçekliğin hayatımıza daha fazla girmesi ile birlikte uygun maliyetli, her yerden erişilebilen, güvenilir ve her zaman etkin yapay zeka destekli internet bağlantısı gerekiyor. Bunların sağlanması durumunda metaverse ekosistemi genişleyecek ve Bankacılık alanında da ekosistemin ihtiyaçları doğrultusunda yeni ürün ve hizmetler piyasaya sürülecektir. Cisco yetkililerine göre; kuantum ağlar, dijital cihazlar arasında yeni bir tür güvenli bağlantı sağlayarak, bu cihazların kötü amaçlı olarak ele geçirilmesini imkansız hale getirebilir. Kuantum bilişim sayesinde hatalara karşı korumalı bu tür bir güvenliğin elde edilebilir olması, finansal işlemlerde dolandırıcılığa karşı daha iyi bir koruma sağlayabilecektir. Bunun yanında, daha yüksek kaliteli bu bağlantı güvenliği, ses ve veri iletişimini her türlü girişim ve gözetleme saldırısına karşı koruyabilir. Bu da bankacılığın olmazsa olmazı GÜVEN açısından mihenk taşı olacaktır.
Cisco'nun başlıklarına ilaveten blockchain incelemesi;
Blockchain en basit tanımıyla bloklardan oluşan zincir yapıyı verilen addır. Verilerin işlenmesini güvenli bir şekilde saklanmasını ve sağlayan blockchain’de yapılan her işlem bir blok yapısı olarak ağa kaydedilir, bu blok yapıları kronolojik olarak birbirlerine bağlanarak güvenli bir zincir oluşturur. Blockchain finans kurumlarında, iş süreçlerinin daha verimli, güvenli ve hızlı işlemesine destek sağlamaktadır. Blockchain veritabanıyla oluşturulan akıllı sözleşmeler zincir ağlar şeklinde tüm evrakları kayıt altına aldığında bankacılıkta önemli bir sorun olan evrak saklama ve veri depolama sorununu ortadan kaldırarak maliyetleri ve operasyonyel iş yükünü ciddi oranda azaltacaktır. Bankacılığın blockchain teknolojisine ilgisinin bir diğer gerekçesi de hızdır. Zira blockchain teknolojisiyle yapılan bir transfer işleminde para saniyeler içinde alacaklı tarafın hesabına geçmektedir.
Tüm bu veriler ışığında dünyada ve Türkiye'de teknolojik gelişmelere hızlı uyum sağlayan, çabuk entegre olan, bu alanlara ar-ge yatırımı yapan, mesai harcayan bankalar bunun mükâfatını fazlasıyla alacaktır.