İnternetin bir sonraki adımı diye adlandırılan Metaverse, moda endüstrisinde muhtemel bir devrimin de habercisi olarak çoktan pozisyon almış durumda… Metaverse ile tartışmaya başlanan “Dijital Moda”; tekstil sektöründe de başta aşağıya değişiklikler yaratmaya hazırlanıyor.
Metaverse denince akla avatarlar, avatarlar denince de akla, bunların ne giyeceği gelir oldu. Bu gerçek dünyanın çoklu yansıması olan sanal evrende öncü adımların tekstilden gelmesine şaşmamalı. Zira insanoğlunun en temel ihtiyaçlarından olan giyinme, diğerlerinden (güvenlik, beslenme ve barınma) önce Metaverse boyutunda yankı bulması en kolay olanıydı.
Aslında moda dünyası, giyilebilir cihazlarla çok önceden tanışmıştı bile. Dikkat edin, her geçen gün kolumuzda, boynumuzda hatta üzerimizde giyilebilir teknolojilerin ürünlerini sıkça görmeye başladı. Fakat söz konusu metaverse olunca giysilerin bizzat kendisi, hiç biri dışarıda kalmaksızın sanal olarak tasarlanmış olacak.
Eğer bedenini gerçeğine yakın bir şekilde metaverse yurttaşı (avatar) yapabilmişsen, tekstil endüstrisi senin hizmetinde, sana özel defileler, podyumunda avatarının dolaştığı gösteriler daha fazlasını üretmek zorunda kalacak. Üretmeye başladılar bile. Tabii bu kıyafetler üretilirken, tekstil sektörünün pek çok hassasiyeti göz önünde bulundurması gerekecek. Kumaşa dokunma, hissetme ihtiyacı, kıyafeti bitmiş haliyle giyinmek, üzerinde görmek, bedenine dair en küçük detayın bile dikkate alındığı yeni bir giyim deneyimi…
Eskiden takım elbise vardı. Terziye giderdin, ölçülerin alınırdı. Kumaşını seçer ve en az 1 kez provaya gelirdin. Hatta benim terzilerimin ısrarla üzerinde durduğu ikinci prova şartı dahi vardı. Burada üretilen giysi, şu evrende sadece bana ve benim bedenime yönelik tasarlanır idi.
Sonra konfeksiyon çağı başladı. Belli beden kalıpları oluşturuldu. Misal Akdeniz kuşağı insanlarının kalça kol beden standartları belirlendi ve small, extra small, medium, large, xxl ve benzeri kalıplar üzerinden her birimiz için genel imalat yapılır oldu. En fazla paça veya kol boyu ile kişiselleştiriliyordu bu giysiler…
Metaverse ile gelen moda dalgasında bir bakıma eskiye (esasa, olması gerekene) dönüş yaşanacak. Endüstri, standart üretimi terk edecek, her birimiz için, tıpkı parmak izi farklılığı gibi, sadece ve sadece bize özel kıyafetler tasarlayacak. Burada sadece dikişten söz etmiyor, kullanılacak malzeme (kumaş, iplik, renk gibi) bile bize özel geliştirilecek.
Küresel arenanın öncü firmaları, dokunma hissine sahip sanal showroom'larını kurmaya başladı bile. Avatarlar kıyafetlerin bedeniyle bütünleşik, hatta deriyle entegre olacak şekilde tasarlanıyor. Tekstil sektörü tüketicileri, Metaverse sayesinde satın almak istedikleri tekstil ürünlerini satın almadan önce deneyimleme şansına sahip olmuş oluyor. Tam da bu noktada akıllara şu soru geliyor; Metaverse evreninde tüketicilerin kıyafet alışkanlıklarında da bir değişikli olacak mı? Sözünü ettiğimiz öncü firmalar, bunun için modacıların yanı sıra antropolog, sosyolog ve psikolog çalıştırmaya başladı bile.
Metaverse evreninde avatarların sosyalleşmesi, son derece renkli piyasa gösterilerine sahne olacaktır. Aklıma Orhan Veli’nin “Söz” şiiri geliyor; Aynada başka güzelsin, / Yatakta başka; / Aldırma söz olur diye; / Tak takıştır, / Sür sürüştür, / İnadına gel,/ Piyasa vakti, / Muhallebiciye. / Söz olurmuş, / Olsun; / Dostum değil misin? Söz konusu Metaverse’in sanal caddelerinde volta atmaksa, neden olmasın? Biz yine Metavers’ün tetikleyeceği giyim alışkanlıklarına geri dönelim; örneğin kişi reel hayatta pembe pantolon giyinmez iken, sanal hayatta yani Metaverse’te bunu deneyimlemek isteyip, sanal bir pembe renkli pantolon satın almakla, tercih değişimine gitmiş olabilir.
Metaverse evreninde üzerine toplamış olacağı olası olumlu ilgi nedeniyle, reel evrendeki öteden beri gelen tercihlerinde de farklılık yaratmak isteyebilir. Ya da tercihlerinde ne kadar emin olduğunu teyit etmiş olabilir.
Metaverse bir bakıma tüketicilerin ‘”tercih kimliğinin” sağlamasına da imkân verecektir. Tüketicinin tercih kimliği, üreticiler için bir hazine kadar değerlidir. Zira arz ve talep dengesi hatta satış stratejileri bunun üzerinden belirlenecektir.
Bunun yanı sıra tüketiciler ürün tercihinde sadece Metaverse evreninde kullanmak isteyecekleri tarzda ürün taleplerinde bulunabilirler… Örneğin kişi geometrik şekiller karmalında bir spor ayakkabı tasarımını avatarının ayağında görmek isterken, yine boynundaki kolyenin bir deniz canlısından oluşmasını talep edebilir…
Reel evrende ayakkabı tabanlıkları değişmezken ve deniz canlılarından bir ahtapotu boynumuzda gezdirilemezken, Metaverse de böylesi fantezi, fantastik tasarımlarda tercihler arasında yerini alacağa benziyor… Öngörüler bu yönde.
Tüketici cephesinde bunlar ve daha fazlası olup biterken, üretici cephesinde yani tekstil sektörünü oluşturan şirketler; bu tablo karşısında nasıl bir yol izlemeli ve yatırımlarını nasıl şekillendirmeli? Hatta somut anlamda örnekleri neler olabilir? Gelecek hafta sürece üretici tarafından bakacağım.