Ahmet KORKMAZ
Vergi Başmüfettişi
3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 6552 sayılı Kanunla değişik (17/4-g) maddesi ile kıymetli taşların (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci) 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre Türkiye'de kurulu borsalarda işlem görmek üzere ithali, borsaya teslimi ve borsa üyeleri arasında el değiştirmesi KDV'den istisna tutulmuş, bu işlemler dışındaki ithal ve teslimlerde KDV istisnası 11/9/2014 tarihinden itibaren kaldırılmıştır. Söz konusu KDV istisnası kıymetli taşlarda kısıtlı bir hale getirildikten sonra Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (IV) sayılı listede yer alan kıymetli taş içeren mallar listeden çıkarılmıştır. Bu nedenle de kıymetli taşlara uygulanan ÖTV kaldırılmıştır. Peki uygulamada yapılan hatalar nelerdir? Konuyu birlikte inceleyelim.
KDV'den İstisna İşlemler
3065 sayılı KDV Kanununun(17/4-g) maddesi uyarınca, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre Türkiye'de kurulu borsalarda işlem görecek nitelikteki kıymetli taşların (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci);
- Borsada işlem görmek üzere ithali,
- Borsaya teslimi,
- Borsa üyeleri arasında borsa içinde el değiştirmesi,
- İlgili mevzuatına göre borsaya bildirilmek kaydıyla borsa üyeleri arasında borsa dışında el değiştirmesi,
KDV'den istisna olup, bu işlemlerde KDV hesaplanmayacaktır.
KDV'ye Tabi İşlemler
Kıymetli taşların;
- Borsaya üye olmayanlar arasında el değiştirmesi,
- Borsa üyeleri tarafından borsaya üye olmayanlara teslimi (İlgili mevzuatına göre borsaya bildirilmesi hali dahil),
- Borsaya üye olmayanlar tarafından borsa üyelerine teslimi,
- Borsa üyeleri veya borsaya üye olmayanlar tarafından nihai tüketiciye teslimi,
- Borsa üyeleri tarafından borsada işlem görmeyecek şekilde ithali,
- Borsaya üye olmayanlar tarafından ithali,
istisna kapsamına girmemektedir. Bu işlemlerde, kıymetli taş bedeli dâhil toplam bedel üzerinden (külçe altın ve/veya külçe gümüş bedeli hariç) KDV hesaplanacaktır.
Özel Matrah Şekli Uygulanacak İşlemler
Kıymetli taş ihtiva eden veya bu taşlardan yapılmış eşyanın ithal ve teslimleri KDV'ye tabidir. Ancak, ilgili mevzuatına göre borsaya bildirilmek kaydıyla, borsada kayıtlı kıymetli taş ihtiva eden veya bu taşlardan yapılmış eşyanın borsa üyeleri arasında borsa dışında el değiştirmesinde KDV matrahı; teslim bedelinden borsada kayıtlı kıymetli taş bedeli düşüldükten sonra kalan tutardır. Borsada kayıtlı kıymetli taş bedeli olarak ise, kıymetli taşın teslim tarihinde Borsa İstanbul Elmas ve Kıymetli Taşlar Piyasasında oluşan fiyatı esas alınır. Teslim tarihinde borsada fiyat oluşmaması halinde teslim tarihinden önceki son işlem günü itibariyle oluşan fiyat esas alınır.
Özel matrah şekli uygulaması, kıymetli taş ihtiva eden veya bu taşlardan yapılmış eşyanın ilgili mevzuatına göre borsaya bildirilmek kaydıyla borsa üyeleri arasında borsa dışında el değiştirmesi ile sınırlı olup, kıymetli taş ihtiva eden veya bu taşlardan yapılmış eşyanın bu işlem dışındaki ithal, teslim ve el değiştirmelerinde özel matrah şekli uygulanmayacaktır. Örneğin kıymetli taş ihtiva eden veya bu taşlardan yapılmış eşyanın borsa üyeleri veya borsaya üye olmayanlar tarafından nihai tüketicilere tesliminde özel matrah şekli uygulanmayacak, toplam bedel (külçe altın ve/veya külçe gümüş bedeli hariç) üzerinden KDV hesaplanacaktır.
Peki uygulamada neler oluyor?
Pırlanta teslimlerinde bazı mükellefler tarafından yapılan teslimler pırlanta değil de altın olarak gösterilerek KDVK'nin 17/4-g. maddesi ve 23. kapsamında sadece işçilik bedeli üzerinden KDV hesaplanmaktadır.
Ancak bu durumda mükellefleri bekleyen 3 büyük risk var !
Birincisi; KDV Matrah farkı ve Vergi Ziyaı Cezası
KDV hesaplanmadan yapılan pırlanta satışında yıl içinde KDV hesaplanmayan pırlanta teslim tutarı (İşçilik bedeli üzerinden KDV hesaplandığı için bu tutar hariç) KDV matrah farkı olacak bu tutar üzerinden %20 oranında KDV hesaplanacaktır. Ayrıca daha sonra açıklanacağı üzere VUK 359/a-2 ve 344/2. Maddeleri gereği ziyaa uğratılan vergi tutarı üzerinden 3 kat vergi ziyaı cezası kesilecektir.
İkincisi; özel usulsüzlük cezası
Faturada eksik gösterilen vergi nedeniyle meblağ farkı üzerinden %10 oranında azami ve asgari hadler çerçevesinde özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Üçüncüsü; en ağır olanı Vergi suçu kapsamında yargılanma.
Vuk'un 359 a-2. Maddesi hükmüne göre; Gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte bu muamele veya durumu mahiyet veya miktar itibariyle gerçeğe aykırı şekilde yansıtan belge ise, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgedir.
Faturada pırlanta olması gerekirken sırf KDV istisnasından yararlanmak için örneğin altın bileklik satışı gösterip altın bileklikte yer alan külçe altın bedeli düşüldükten sonraki tutar üzerinden KDV hesaplaması durumunda bu belgeler muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge olacak faturayı düzenleyen bu kişi hakkında Yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına RDK mütalaasıyla suç duyurusunda bulunulacaktır.
Su duyurusu yapılan kişi hakkında on sekiz aydan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunabilecektir.
Örnek Uygulama
Nihai tüketiciye yapılan 1.000.000,00-TL tutarındaki pırlanta setlerin 18 ayar altın bileklik satışı gösterilmesi durumunda külçe altın bedelinin 900.000,00-TL faturada yazıldığı durumda [( 1.000.000,00-900.000,00=) * %20=] 20.000,00-TL KDV faturada gösterilecektir. Oysaki olması gereken işlem ve karşılaşılacak yaptırımlar aşağıdaki gibidir: (Not: Örnek teslimde ürünün tamamının pırlantadan oluştuğu varsayılmıştır.)
NOT:
[1] Bu yazıda yapılan yorum, açıklamalar ve öneriler tamamen yazarların görüşü olup, çalıştığı kurumu hiçbir şekilde bağlamaz.