Küresel piyasalarda Delta Koronavirüs (Covid-19) varyantı ve bazı ülkelerde buna eşlik eden kısıtlamalara dair haberler soru işaretlerine neden olsa da riskli varlık sınıfında yer alan hisse senetlerinde yeni rekor seviyeler test edildi. FED Başkanı Jerome Powell’ın Senato’da yarıyıl sunumundaki nispeten ılımlı açıklamaları ve ardından 28 Temmuz FOMC toplantısında FED’in temkinli duruşunu koruyan açıklamaları da bu görünüme destek oldu. Yılbaşından bu yana bakıldığında küresel risk barometresi olarak da izlenen S&P 500 endeksi yüzde 17, Dow Jones sınai endeksi yüzde 14, teknoloji endeksi Nasdaq yüzde 14, Russell 2000 endeksi ise yüzde 13 civarı yükselirken, aynı dönemde gelişmekte olan ülke hisse endeksi ise Çin öncülüğünde dolar bazında yüzde 1 civarı eksi ile gelişmiş piyasalardan olumsuz ayrıştı. Aşılama hızında gelişmekte olan ülkelerin geride kalması son haftalarda gelişmekte olan ülke piyasalarına portföy akışlarını olumsuz etkilediği söylenebilir.
Geçen haftayı baskı ile tamamlayan küresel piyasalar yeni haftaya Çin’in özel sektör tedbirlerinin yarattığı endişelerin yumuşaması ve ABD altyapı harcama planında ilerlemeye yönelik haber akışı ile risk iştahında toparlanma ile başlangıç yaptı. Bu hafta yurt içinde Temmuz ayı enflasyon verisi, ABD’de Temmuz ayı istihdam verisi başta olmak üzere ISM imalat ve hizmet endeksleri, Euro Bölgesi ve ABD’de revize PMI anketleri ve İngiltere Merkez Bankası kararları takip edilecek. Tarım dışı istihdam artışının Temmuz ayında toparlanmaya devam etmesi, ISM endekslerinin ise güçlü eğilimine devam etmesi bekleniyor. İngiltere Merkez Bankası’nın ise herhangi bir politika değişikliğine gitmesi beklenmiyor. Açıklamaların geneline baktığımızda güvercin ve temkinli duruşun korunduğunu görebiliriz.
FED’in şahince sürprizler içeren Haziran toplantısının ardından makro verilerde daha kalıcı fiyat baskılarının belirtileri, özellikle istihdam artışında hızlanma görüp görmeyeceğimiz tapering tartışmaları doğrultusunda riskli varlıklar açısından önemli olmaya devam ettiğini belirtelim. 28 Temmuz FED FOMC toplantısında FED, beklendiği gibi politika değişikliği sinyali vermedi ve Ağustos sonundaki Jackson Hole toplantısı öncesinde temkinli duruşunu korudu. Açıklama notlarının bir kademe daha şahinleştiğini takip etsek de FED Başkanı Powell’ın açıklamalarında ılımlı tutumun devam ettiğini takip ettik. FED Başkanı Powell, enflasyonun geçici olacağına dair beklentilerini yineledi ve istihdam hedefinde önemli ilerleme kaydedilmesi için hala biraz zaman olduğunu söyledi. Açıklama metninde “Ekonomi, hedeflerimize doğru ilerleme kaydetti. Komite önümüzdeki toplantılarda iyileşmeyi değerlendirmeye devam edecek” ifadeleri öne çıkarken, enflasyonun büyük ölçüde geçici faktörleri yansıttığı ifadesi korundu. Karar sonrası basın toplantısında konuşan FED Başkanı Powell, FED üyelerinin zamanı geldiğinde varlık alım azaltımını nasıl yapacakları konusunda ilk kez ‘‘derin bir tartışma” yaptıklarını vurguladı ancak “tapering” sürecinde zamanlamaya yönelik herhangi bir sinyal vermedi. FED Başkanı Powell: “İlerleme kaydediyoruz. Daha fazla ilerleme gerçekleşmesini bekliyoruz. Eğer her şey yolunda giderse bu hedefe ulaşacağız” dedi. Uzun zamandır vurguladığımız gibi Ağustos ayındaki Jackson Hole toplantısında merkez bankalarının varlık alım programlarına yönelik politikalarının netleşeceğine dair öngörümüzü koruyoruz.
Bu doğrultuda Jackson Hole öncesinde Çin’de açıklanan verilerin de dikkat çekici olduğunu belirtelim. Çin’de açıklanan Temmuz ayı PMI verileri hem imalat hem de hizmet sektöründe hız kaybı sinyalleri üretiyor ve öncü veriler yılın ikinci yarısında da bu görünümün devam edeceğine işaret ediyor. Özellikle imalat anketinde birçok alt endekste yavaşlamalar var. Özellikle yeni ihracat siparişlerinde kayda değer düşüşler var ki bu genel olarak Delta varyantı ve çip tedarikindeki sıkıntılar ile ilişkilendiriliyor. ABD’nin Çinli teknoloji şirketlerine uyguladığı kısıtlamalar ve dolayısıyla da otomobil üreticilerinin Çin'de üretilen parçalara daha az sayıda sipariş vermesi tedarik sıkıntılarına neden oluyor.
Piyasadaki baz senaryo FED’in bu yılın son çeyreğinde tapering’e başlayacağı, 2022 yılının ilk çeyreğinde ise ilk faiz artışının gündeme geleceği yönünde şekilleniyor. Bu hafta Cuma günü açıklanacak ABD tarım dışı istihdam verisinin riskli varlıklar açısından önemli olabileceğini düşünüyoruz. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi istihdam artışında hızlanma görüp görmeyeceğimiz tapering tartışmaları doğrultusunda önemli. FED’in işgücü piyasasındaki iyileşmeye odaklandığını, işsizlik yardımlarındaki sürenin dolmasının talebi karşılamak için yeni işgücü arzı getirmeye yardımcı olup olmayacağını yakından izleyeceğini ancak bu arz geldikten sonra bile yine de maksimum istihdamdan yoksun kalınmasının muhtemel olduğunu vurguladığını hatırlatalım. Bu hafta açıklanacak veride tarım dışı istihdam artışının Temmuz ayında toparlanmaya devam etmesi, özellikle emek yoğun hizmet işletmelerinde hızlanan işe alımların işgücü piyasasında devam eden iyileşmeye destek olması bekleniyor. Bloomberg’de yer alan ankete göre ortalama piyasa beklentisi 924.000 kişi artış yönünde. Geçen hafta FED Başkanı Powell’ın temkinli açıklamalarının da destek olduğu dolar endeksinde gördüğümüz düzeltme süreci sonrasında istihdam verisinde toparlanma yönünde güçlü sinyaller bu görünümü terse çevirebilir.