Petrol fiyatında temmuz başında başlayan düşüş hareketi bitmiş gibi gözüküyor. Delta varyantı nedeniyle artan vaka sayıları, kasırgaların Meksika Körfezi’ndeki üretimi yavaşlatması, S. Arabistan’ın Asya ülkelerine sattığı petrolün fiyatını indirmesi gibi gelişmeler fiyatta dalgalanma yaratıyor. Öte yandan hedge fonlar, petrol ürünlerinde çılgınca alım yapıyorlar. Vadeli işlem ve opsiyon piyasalarında, fonların alış-satış pozisyonları rasyosu 8,6’ya 1 oldu. Bunun, Ekim 2018’den beri görülen en yüksek oran olduğunu belirteyim.
Majör emtialar arasında, petrol son dönemde patinaj yapıyordu. Fonlar alım pozisyonlarını artırıyorlar. Doğal gaz, elektrik, kömür fiyatları zaten durdurulamıyor. Avrupa’da doğal gaz fiyatı bir yılda dokuz kat arttı. Kış da yaklaşıyor. Isınma ihtiyacı dolayısıyla talep güçlü kalacak. Tarımsal emtia fiyatları; kuraklık, yangınlar, seller dolayısıyla kontrol edilemiyor. Türkiye’de geçen hafta açıklanan enflasyon rakamında gıda fiyatlarının etkisi yine görüldü. Görünen o ki, enerji ve gıda fiyatlarını önümüzdeki aylarda da tahmin etmek güç olacak. Orta Vadeli Program’daki öngörüler iyimserdir. Enflasyonun öncelik olup olmadığı belirsizdir. Çimentocularla inşaatçıların kavgası, üniversitelerin açılmasıyla bazı şehirlerde yüzde 200 artan kira fiyatları konuşuluyor. Herkes uçup giden maliyetlerden şikâyet ediyor. Aciliyet, enflasyonu düşürmektir. Bu sorunu çözmeden, diğer makroekonomik göstergeler istikrar bulmaz.
Türkiye’de para politikası yeterince sıkı değildir. Belli başlı faktörler faiz artışı olasılığını sınırlandırıyor. Bari faiz indirimini yerli yersiz konuşmayalım. Kiminle sohbet etsem, ‘‘Faiz indirimi nasıl olsa geliyor’’ diyor. Sanayide çarklar iyi dönüyor. Hizmet sektörü toparlanıyor. İhracat artıyor. Para politikasını sıkı tutacak zamanımız var. Enflasyonla tam mücadele için uygun dönemdir. Enerji ve gıda fiyatlarını yükseltebilecek riskler varken, ‘‘Enflasyon yüzde 16’ya düşer. 100-200 baz puanlık indirim yapılır’’ düşüncesi dillendiriliyor. Beklentilerin iyi yönetilmesi gerekiyor.