Büyük bir sermaye gücü hem kendi ülkesini kalkındırmak için harekete geçti hem de pazarını yabancı şirketlere açıyor.
• Suudi Arabistan varlık fonu PIF, Orta Doğu’nun en büyük varlık fonu ve 2030’da 2 trilyon dolarlık büyüklüğe ulaşarak dünyadaki en büyük varlık fonu olacağı bekleniyor.
• Ülke G-20’de, genç bir nüfusu var. Doyurulmamış büyüyen bir talep var.
• Ekonomisini petrol dayalı bir ekonomiden dijital, bilgi teknolojileri ve yenilenebilir enerji bazlı bir ekonomiye transforme etmeye çalışıyor.
• Hedefi Avrupa’yı Asya ve Afrika’ya bağlayacak global bir hub olmak.
• Ülke dünyaca ünlü spor müsabakalarına – Avrupa Golf Turnuvası, Dakar Rallisi, Formula 1 gibi - ev sahipliği yapıyor.
• Film festivallerini, konserleri sanat ve kültürü destekleyerek halkının uzun zamandır karşılanmamış talebini karşılıyor.
Her gün yeni bir ortaklık haberi geliyor. Rakamlar çok büyük!
• 02 Haziran 2023, Suudi Arabistanlı Obeikan Investment Group, Avusturyalı European Lithium ile, Alman araba üreticisi BMW’nin elektrikli araçlarının akülerinde kullanılacak lityum hidroksit üretimi için bir ortaklık anlaşması imzaladı.
• Yaklaşık yatırım 350-400 milyon dolar düzeyinde olacak ve ilk teslimat 2027’de.
• 19 Haziran 2023, Suudi Arabistanlı Scopa Industries Fransız Airbus ile birlikte Suudi Arabistan da kurulacak fabrikada birlikte sivil ve askeri helikopter üretmek için anlaşmaya vardı.
• 20 yılda yaklaşık 7 milyar dolarlık yatırım yapılacak. İlk helikopterler 2025 senesinde savunma fuarlarında boy gösterecek.
• 24 Haziran 2023, Saudi Aramco ve Total Enerji Admiral Petrokimya tesisinde 1.65 ton etilen ve endüstriyel gaz üretmek için anlaşma sağladı.
• Yatırımın takribi değeri 11 milyar dolar olacak.
• Expo 2030 için en favori adaylar İtalya ve Suudi Arabistan.
Ve Türkiye harekete geçti...
• 17 Temmuz 2023, Türkiye Cumhuriyeti ile Suudi Arabistan Krallığı arasında doğrudan yatırımın teşvik edilmesi, iletişim, savunma ve enerji alanlarında iş birliğine dair mutabakatlar imzalandı.
• Bunlar daha çok genel mutabakatlar, ancak bir mutabakat var ki savunma alanında Baykar ile imzalandı. Ülkece yarattığımız bu marka özel ilgi görüyor.
İşte Suudi Arabistan ve Türkiye’nin çıkarları böyle spesifik projelerde kesişiyor.
Türk şirketlerinin fona, yeni pazarlara ve büyümeye ihtiyacı var; Suudi Arabistan’ın da know-how, sanayileşme ve hızlı endüstriyel kalkınmaya
• Suudi Arabistan Türkiye’de yatırım yapacağı şirketlerin Suudi Arabistan’da da uygulanabilir bir iş modeline sahip olmasını istiyor. Yani eğer Türkiye’deki şirket Türkiye’de üretim yapıyorsa ve Suudi Arabistan’da bir açığı kapatacaksa gelsin Suudi Arabistan’da da üretim yapsın diyorlar.
• Bu büyük bir fırsat. Hem kendi şirketlerimizin sermaye ve finans yapısını kuvvetlendirmek için hem de bölgede büyüyen bir oyuncu ile saha da olabilmek için
• Suudi Arabistan varlık fonu – PIF ve Suudi Bankaları gibi Suudi devlet ve özel finans sektörü Suudi Arabistan’da bizzat tesis kurup üretim yapacak, istihdam sağlayacak, Suudi Arabistan’a know how getirecek şirketlerin yatırımlarını büyük oranda finanse etmeye hazır.
• Suudi Arabistan özel sektörü ve devleti artık yurtdışında bir şirkete yatırım yapalım ve bu şirketin hiç Suudi Arabistan’a yararı olmasına gerek yok düşüncesinde değil, Suudiler yatırım yapacaksak kendi ülkemize de katkısı olsun mantalitesine geçmiş durumda.
Değişime göre kendimizi konumlamalıyız.
• Bizim teknoloji start up’larımız, gelişmekte olan oyun endüstrimiz, yüksek katma değer üreten üretim şirketlerimiz, petrokimya şirketlerimiz, savunma sanayi şirketlerimiz, otomotiv tedarik sanayii şirketlerimiz, inşaat malzemesi üreten şirketlerimiz, ilaç şirketlerimiz, kimya şirketlerimiz için fırsatlar mevcut
• Yenilenebilir temiz enerji üretimi için muazzam bir rüzgar potansiyeline ve güneş ışımasına sahibiz. Türkiye’de geliştireceğimiz büyük çaplı projelerde Suudilerle birlikte hareket edebiliriz.
• Fakat ortaklık kurmadan yatırım yapmadan doğru ortağı bulmak şart. Referans almak ve araştırmak şart.
• Bilmediğimiz bir ülkede bir ortaklık veya yatırım yapılacaksa kesin devletimizin oradaki temsilciliklerine gidilmesi lazım.
• Sayın Büyükelçimiz Fatih Ulusoy ve Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ajansımızın Suudi Arabistan sorumlusu Sayın Cüneyt Sarıçimen, çok çalışkan ve yardımseverler. Başarılı işler yapıyorlar ve ilişkiler kuruyorlar.
• Her Suudi Arabistan ziyaretimizde veya bir sorumuz olduğunda bizlere çok yardım ediyorlar. Tüm Suudi misyonumuzun ellerine sağlık. Sahadaki varımız yoğumuz onlar.
Saha halen tam dolmamışken özel sektörümüzün defalarca Suudi Arabistan’a gidip iş fırsatlarını değerlendirmesi şart. Ancak rekabet büyük. Cumhurbaşkanımız ve yanındaki heyet 17 Temmuz 2023’de Suudi Arabistan’da anlaşmalar imzalarken, Japonya aynı gün yenilenebilir enerji, hidrojen üretimi, amonyak üretimi dahil tam 26 protokole imza attı. Rekabet edebiliriz. Çünkü çalışkanız, hevesliyiz, girişimciyiz ve yaratıcıyız…